خبرهایی از انتقال دارو به بافت سرطانی

پژوهشگران مرکز تحقیقات نانوفناوری دانشگاه علوم پزشکی مشهد موفق به ساخت نمونه‌های آزمایشگاهی نانوحامل‌های گونه‌ای داروی ضدسرطان شدند.

کد خبر: ۳۰۵۲۲

تاریخ انتشار:۲۴ اسفند ۱۳۹۵ - ۱۷:۱۵ - 14 March 2017

به گزارش روزپلاس ، این نانوحامل هوشمند می‌تواند با انتقال مناسب دارو به بافت سرطانی و جلوگیری از انتشار آن در بافت‌های سالم، از ایجاد عوارض ناخواسته در بدن بکاهد.

بورتزومیب دارویی است با نام تجاری VELCADE که جهت درمان انواع سرطان‌ها از جمله مولتیپل میلوما کاربرد دارد. این دارو در بیمار تحت درمان به دلیل مکانیسم عمل و دوز مصرفی آن، منجر به ایجاد عوارض جانبی متعدد می‌شود که برای بیمار آزاردهنده است.

از جمله‌ این عوارض، افت فشارخون، مشکلات قلبی، ریوی، کبدی و نوروپاتی محیطی است. با توجه به پیشرفت‌های ایجاد شده در علم پزشکی، دارو رسانی از طریق سسیستم‌های نانوحامل می‌تواند راهکار مناسبی برای فائق آمدن بر این محدودیت‌ها و مشکلات باشد.

میترا کرانی، دانشجوی دکترای دانشگاه علوم پزشکی مشهد در مورد روش اتخاذ شده در این پژوهش جهت بهبود درمان سرطان گفت: محصور کردن دارو در داخل سامانه‌های ذره‌ای چون لیپوزوم‌ها، میسل‌های پلیمری و یا میکرو کپسول‌ها و هدفمند کردن انتقال این دارو به بافت سرطانی با استفاده از این سیستم‌ها، از روش‌های نوین درمانی در سال‌های اخیر است. در این طرح، لیپوزوم‌ها به عنوان نانوحامل‌هایی با خصوصیاتی نظیر سمیت پایین و زیست سازگاری مناسب جهت جلوگیری از توزیع نابجای داروی بورتزومیب در ارگان‌های دیگر و ایجاد آثار ناخواسته انتخاب شده‌اند.

وی درخصوص نحوه‌ انتقال دارو توسط این نانوحامل اظهار کرد: نانوحامل طراحی شده مناسب برای داروهای سمی است و بصورت غیر فعال می‌تواند بافت تومور را با مکانیسم "افزایش نفوذپذیری و نگهداری" مورد هدف قرار دهد.

کرانی افزود: در واقع پس از تزریق وریدی به دلیل بیشتر بودن نفوذپذیری مویرگهای بافت تومور در مقایسه با بافت نرمال این نانوحامل بیشتر در بافت تومور تجمع پیدا می‌کند و از طرف دیگر به دلیل اینکه سیستم لنفاوی مؤثری در تومورهای جامد حضور ندارد، تخلیه ذرات از بافت تومور انجام نمی‌پذیرد. این عوامل در مجموع باعث تجمع بیشتر این نانوذرات در تومور در مقایسه با بافتهای نرمال می‌شود.

وی گفت: فرمولاسیون‌های لیپوزومی تهیه شده در این تحقیق به گونه‌ای است که زمان حضورشان در جریان خون افزایش یافته و بنابراین زمان کافی برای تجمع در نواحی تومور را دارند. از طرف دیگر ماتریکس لیپیدی تشکیل دهنده نانولیپوزوم‌ها به گونه‌ای است که اجازه خروج دارو از لیپوزوم را مادامی که در خون سیرکوله می‌شود، نمی‌دهد.

کرانی اضافه کرد: در واقع پس از تجمع لیپوزوم در محوطه تومور، دارو به تدریج در مجاورت سلول‌های سرطانی به دلایل شرایط فیزیولوژیکی آزاد شده باعث تاثیر بهتر دارو با عوارض جانبی کمتر می‌شود. این ویژگی در نانولیپوزوم‌های بورتزومیب طراحی شده وجود دارد.

وی خاطرنشان کرد: بنابراین با استفاده از این سیستم دارورسانی طراحی‌شده در پی اثر بخشی بالای دارو، دوز مصرفی و عوارض جانبی در بیمار نیز کاهش می‌یابد.

این طرح در قالب پایان نامه‌ دکترای میترا کرانی از دانشگاه علوم پزشکی مشهد و با راهنمایی دکتر محمودرضا جعفری و به سفارش شرکت مهندسی و تحقیقاتی توفیق دارو در حال انجام است و به عنوان پایان‌نامه‌ مورد نیاز صنعت به تأیید ستاد توسعه فناوری نانو نیز رسیده است.

ایسنا/