صفحه نخست » اجتماعی

درگذشتگان عرصه فرهنگ و هنر در سال ۹۵

سال 95 با همه خوب و بد و فراز و نشیب‌ هایش از ادبیات داشته‌هایی را گرفت که شاید تا مدت‌ها نتوان جای آن‌ها را پر کرد.

کد خبر: ۳۰۳۶۵

تاریخ انتشار:۲۳ اسفند ۱۳۹۵ - ۱۴:۴۳ - 13 March 2017

به گزارش روزپلاس، سال 95 با همه خوب و بد و فراز و نشیب‌ هایش از ادبیات داشته‌هایی را گرفت که شاید تا مدت‌ها نتوان جای آن‌ها را پر کرد.

در روزهای پایان سال هم که داغ از دست دادن شاعر انقلابی کشورمان «احمد عزیزی» در سن 58 سالگی قلمی دیگر را از این عرصه ربود. این شاعر حدود 9 سالگی در کما به سر برد و پس از سال‌ها مقاومت با بیماری دار فانی را وداع گفت.

حمید سبزواری هم از آن دست شاعرانی بود که خرداد ماه در سن 91 سالگی در بیمارستان آسیای تهران دار فانی را وداع گفت.

حسین ممتحنی مشهور به حمید سبزواری در سال 1304 در سبزوار متولد شد، هفت دفتر از حمید سبزواری به چاپ رسیده است.

اما از جمله آنهایی که پرونده کاری و زندگی‌شان مجال ورق خوردن در سال 96 را ندارد می‌توان به افرادی چون: مهدیه الهی قمشه‌ای، علی باقرزاده، حسن حاتمی، حمید سبزواری، منوچهر ستوده، محسن شریف، عزیز طویلی، پوران فرخزاد، عباس ماهیار، توران میرهادی، حسن نجفی، سیف‌الدین نجم‌آبادی، سیروس نیرو، قاسم هاشمی‌نژاد و حمید یزدان‌پناه اشاره کرد.

مهدیه الهی قمشه‌ای؛ این شاعر و محقق نام‌آشنای ادبیات فارسی از 22 خردادماه در پی مشکلات تنفسی در بیمارستان بستری بود. وی به تحقیق در مثنوی مولوی و تحلیل و تفسیر ادبیات عرفانی و تطبیق آنها با موضوعات قرآنی می پردازد و ابیات بسیار زیادی از مثنوی را از حفظ است، و خود هم طبع شعری و ذوق ادبی دارد. وی از سن کودکی در خدمت پدر خود مهدی الهی قمشه‌ای، به شعر و ادب علاقه‌مند شده و شعر می خوانده‌ و با مثنوی الاطفال آشنا شده‌است. از اساتید وی علاوه بر پدر، «جلال همایی»، «شهابی»، «صدرالدین محلاتی»، «دکتر شفق» و «علامه محمدتقی جعفری» می‌توان نام برد.

علی باقرزاده(بقا)؛ از شاعران نامدار و پیشکسوت استان خراسان آذر سال جاری دار فانی را وداع گفت. عمده شهرت مرحوم باقرزاده در قطعه سرایی بوده است.

توران میرهادی؛ پیشکسوت ادبیات کودک و آموزش و پرورش در سن 89 سالگی درگذشت.

از آثار او می‌توان به: دو گفتار درباره کتابخانه‌های آموزشگاهی و نقش آن در ایجاد عادت به مطالعه، کتاب کار مربی کودک، برنامه کار سالانه مربی در مهد کودک و کودکستان، جستجو در راه‌ها و روش‌های تربیت، تعلیمات اجتماعی سوم دبستان، راهنمای تدریس کتاب تعلیمات اجتماعی سوم دبستان، دو گفتار (کتابخانه آموزشگاهی و نقش آن در ایجاد عادت به مطالعه)، آنکه رفت، آنکه آمد، اشاره کرد.

توران میرهادی در نگارش کتاب‌های تعلیمات اجتماعی، تاریخ، جغرافی و تعلیمات دینی چهارم دبستان، تعلیمات اجتماعی و دینی برای کلاس چهارم دبستان و گذری در ادبیات کودکان همکاری داشته است.

او این کتاب‌ها و مقاله‌ها را نیز ترجمه کرده است: افسانه چینی برای کودکان، گنجشک کوچولو، رفتار والدین ما باید چگونه باشد، تفاهم بین‌المللی به وسیله کتاب‌های کودکان و نوجوانان، آنچه از کنگره آموختیم، در باب افسانه‌ها و اسطوره‌ها برای کودکان و نوجوانان (با همکاری ثریا قزل‌ایاغ). همچنین مقاله‌هایی از او در مجله‌ «سپیده فردا»، «ماهنامه آموزش و پرورش»، نشریه‌ها و گزارش‌های شورای کتاب کودک به چاپ رسیده است.

حسن حاتمی؛ نویسنده و شاعر کازرونی یکشنبه 19 اردیبهشت ماه در سن 82 سالگی درگذشت. از او به عنوان شاعر ترانه معروف «گنجشکک اشی‌ مشی» کرد.

عباس ماهیار؛ (استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی و خاقانی‌شناس معاصر) روز سه‌شنبه 21 دی‌، در سن 80 سالگی دار فانی را وداع گفت. «عروض فارسی»، «صرف و نحو عربی»، «مرجع‌شناسی ادبی و روش تحقیق»، «مالک ملک سخن: شرح قصاید خاقانی»، «گزیده اشعار خاقانی»، «خاقانی: شاعر بلورین شکسته دل»، «شرح مشکلات خاقانی در 6 مجلد»، «سحر بیان خاقانی» و «نجوم قدیم و بازتاب آن در ادب پارسی» نام شماری از تالیفات منتشر شده عباس ماهیار است.

عزیز طویلی؛ نویسنده و مورخ گیلانی صبح امروز در سن 84سالگی در بندرانزلی درگذشت. او که از بازنشستگان ارتش بود توانست در طول عمر خود بیش از 50 جلد کتاب بنویسد اما تنها تعداد اندکی از آنها به چاپ رسید و مابقی کتاب‌ها به‌دلیل مشکلات مالی و عدم حمایت به چاپ نرسیدند.

از جمله مهمترین آثار او می‌توان به کتاب 9جلدی "تاریخ جامع بندرانزلی" اشاره کرد که وی در این کتاب با نثری ساده تاریخ پرفراز و نشیب بندرانزلی را روایت کرده است.

طویلی در سال 1369 به عضویت هیئت رئیسه انجمن شعر و ادب "ساحل" در آمد که بعدها به "شیدا" تغییر نام داد. وی از سال 1376 مسئولیت انجمن را عهده‌دار شد که در این انجمن بیش از 85 نفر عضویت داشتند و در بهمن 78 از انجمن کناره‌گیری کرد.

سیروس نیرو؛ از شاعران پیشکسوت کشور پس از طی یک دوره بیماری در بیمارستان طالقانی تهران درگذشت. از وی تاکنون مجموعه شعرهای بسیاری منتشر شده است. سَحر، رود، جاده، بهار از پنجره و... از این آثارند. او همچنین در بررسی و شرح آثار کلاسیک فارسی نیز کوشا بوده است. کتاب گنج مراد تفسیرهای نیرو بر غزل‌های حافظ است که در سال 1362 منتشر شد. سیاه مشق (شرح مخزن الاسرارنظامی)، در یتیم (شرح خسرو و شیرین نظامی)، دون ژوان (شرح هفت پیکر نظامی)، پیامبر نامرسل (شرح اسکندرنامه نظامی) و گوهرفروشان مهتاب (شرح لیلی و مجنون) از دیگر کتاب‌های نیرو است که در زمینه بررسی شعر کلاسیک فارسی منتشر شده است.

پروفسور سیف الدین نجم‌آبادی؛ استاد زبان شناسی و ایران پژوه نامدار البرزی، شامگاه پنج شنبه 22 مهر 1395درگذشت.

کوشش‌های علمی و پژوهشی پروفسور نجم‌آبادی به این شرح است: برگردان از آلمانی به فارسی کتاب‌های «زبان و ادبیات پهلوی» نوشته جهانگیر تاوادیا در سال 1348، «دین‌های ایران باستان» نوشته هنریک ساموئل نیبرگ در سال 1359 و «آرمان شهریاری در ایران باستان» در سال 1355؛ برگردان از فارسی به آلمانی کتابهای «قابوسنامه» نوشته عنصرالمعالی کیکاوس وشمگیر در سال 1367، «کلیله و دمنه» نوشته نصرالله منشی در سال 1375، «سفرنامه ناصرخسرو» در سال 1372؛ تألیف کتاب‌های «دستنویس‌های فارسی و اوستایی در کتابخانه دانشگاه هیدلبرگ آلمان» در سال 1369، «گزیده‌هایی از زبان و ادب فارسی برای نوآموزان آلمانی‌زبان همراه با پژوهشی درباره دستور زبان فارسی به آلمانی» با همکاری دکتر زیگفرید وبر در سال 1391؛ ویرایش و چاپ کتاب‌های «تحریرالعقلا» نوشته شیخ‌‌هادی نجم‌آبادی در سال 1388 در‌هامبورگ، «مختصر مفید در احوال بلاد و ولایات ایران» نوشته محمّد مفید مستوفی یزدی بافقی در سال 1368، «مختصر مفید، فهرست‌ها و یادداشت‌ها» در سال 1370 و «مجمل التواریخ و القصص» با همکاری دکتر زیگفرید وبر در سال 1378٫ پژوهش اخیر در سال 1379 به عنوان اثر برگزیده بخش بین‌الملل پنجمین دوره پژوهش فرهنگی ایران معرفی شد.

پوران فرخزاد خواهر فروغ فرخزاد بعد از یک دوره بیماری درگذشت. او در بهمن 1311 در نوشهر به دنیا آمد، از جمله آثار دیگر او می‌توان به «زن از کتیبه تا تاریخ» (دانشنامه زنان فرهنگساز ایران و جهان در دو جلد)، «اوهام سرخ شقایق» (گزیده‌ای از اشعار زنان جهان)، «نیمه‌های ناتمام؛ سیری در شعر زنان از رابعه تا فروغ»، «زن شبانه موعود» (نشان زن در آثار سهراب سپهری)، «کسی که مثل هیچ‌کس نیست» درباره فروغ فرخزاد، مجموعه شعر «خوشبختی در خوردن سیب‌های سرخ»، مجموعه داستان «دیداری در پاییز»، مجموعه‌ رباعی «جنگ مشوش»، داستان‌های بلند «در پس آینه» و «آتش و باد»، رمان «در انتهای آتش و آیینه» و فرهنگ «کارنمای زنان کارای ایران از دیروز تا امروز» اشاره کرد.

منوچهر ستوده؛ در سن 103 سالگی درگذشت. او از ایران‌شناسان و پژوهشگران پیشکسوت محسوب می‌شود. از مهم‌ترین کتاب‌ها و مقالات استاد ستوده، فرهنگ گیلکی، فرهنگ کرمانی، فرهنگ بهدینان، حدود العالم من المشرق الی المغرب، دیوان امیر پازواری، مهمان‌نامه بخارا، جغرافیای اصفهان، فرهنگ سمنانی، سرخه‌ای، لاسگردی، سنگسری، شهمیرزادی، عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات، قلاع اسماعیلیه در رشته‌کوه‌های البرز، فرهنگ نائینی، تاریخ بدخشان، تاریخ بنادر و جزایر خلیج‌ فارس، سفرنامه گیلان ناصرالدین‌ شاه قاجار، جغرافیای تاریخی شمیران، اسناد خاندان خلعتبری، تاریخ گیلان و دیلمستان، از آستارا تا استرآباد در ده جلد، شامل آثار و بناهای تاریخی گیلان و مازندران و گلستان که هر کدام حدود 800 صفحه است، را می‌توان نام برد.

محسن شریف، داستان‌نویس، در سن 80 سالگی درگذشت. شریف در ماه‌های گذشته به بیماری سرطان حنجره مبتلا بود و در بوشهر و شیراز به درمان خود ادامه می‌داد، محسن شریف متولد پنجم آذرماه 1315 در روستای چاهکوتاه از توابع بوشهر است که پس از سال‌ها نوشتن، نخستین کتابش را با نام «فصل‌های تکراری» در 54 سالگی از سوی انتشارات نوشتار (1369) چاپ و منتشر کرد. او همچنین دومین رمانش را با عنوان «آس نحس» در سال 1377 به همت انتشارات قلمرو روانه بازار کتاب کرد. رمان «سال‌های صبر» (چاپ اول، انتشارات نیم‌نگاه: 1379؛ چاپ دوم، انتشارات داستان‌سرا: 1382)، «ورار» (مجموعه داستان، انتشارات نیم‌نگاه: 1381) و «تب نوبه» (رمان، انتشارات افراز: 1394) از دیگر آثار او هستند که تا امروز مجال انتشار پیدا کرده‌اند. همچنین مقالات و نوشته‌های پراکنده‌ای از ایشان در نشریات به چاپ رسیده است.

قاسم هاشمی‌نژاد نویسنده، منتقد، پژوهشگر و روزنامه‌نگار ادبی در سالجاری درگذشت. «عشق گوش عشق گوشوار»، «کتاب ایوب»، «گزارشی از کارنامه اردشیر بابکان» و ... از دیگر آثار او در حوزه‌ی نقد ادبی، روایت شناسی و بررسی ریشه های روایت در تاریخ ادبیات ایرن است.

حمید یزدان‌پناه، شاعر و مترجم بعدازظهر امروز (پنجشنبه 11 شهریور) درگذشت.

بکتاش آبتین با اعلام این خبر به ایسنا گفت: متاسفانه آقای یزدان پناه بعدازظهر امروز زمانی که در حال استراحت در منزل بودند، دچار سکته مغزی شده، حال‌شان بد می‌شود و از دنیا می‌روند.

یزدان‌پناه ؛ترجمه آثار برخی نویسندگان سرشناس دنیا ازجمله «میگل آنخل استوریاس»، «جویس کارول اوتس» و «یوسا» را در کارنامه خود داشت. او همچنین آثاری چون «به خاتون خیابان شماره 66» را تالیف کرده است. از جمله آثار این شاعر و مترجم می‌توان از «راهی به سوی بهشت»، «الیزابت کاستلو»، «یادداشت‌های سال بد»، «دیوانگی»، «جانورها»، «باد سهمگین» و «امینا» نام برد.

فارس

سایر اخبار

اگر 3 دهه از عمرتان گذشته است این مطلب را بخوانید

دلخوری شدید استقلالی‌ها ، روزهای کابوس وار علی منصور

اظهارات تفنگدار زن سابق ارتش آمریکا درباره رسوایی اخیر!

فیگارو: شگفتی های ایران را از دست ندهید + عکس

فراخوان پرسپولیس برای فرار از کسر ٦ امتیاز

عکس/ اولین روز حضور علی دایی در بایرن مونیخ

اقدام عجيب در كنسرت تهران/ فروش بليت عكس يادگاری با خواننده

راههای کارآمد برای افزایش شارژ تلفن همراه

96 چند روز تعطیلی دارد ؟ + عکس

سرگذشت عجیب مردی که ۳۸۲ روز بدون غذا زنده ماند! + عکس