سرگذشت ولیعهدی که زندگیش با تهمت به مادرش آغاز شد و با پرورش در دامن معلمی روسی‌تبار بزرگ شد، بعدها با خرافه، فال و استخاره عجیب شد. معروف‌ترین اقدام او بریدن سر مشارکت کنندگان در قتل پدربزرگِ پادشاهش و به توپ بستن مجلس شورای ملی بود و فرجام تاج و تختش دو سال و هفت ماه بعد از نشستن بر کرسی سلطنت، بر باد رفت و خود و خانواده‌اش پناهنده سفارت روسیه شدند.

بنیانگذاری خط آهن سراسری کشورمان مدیون دو برادر صنعتگر و سیاستمدار در عصر پهلوی اول است. مهدی و مرتضی هدایت، هر دو با پسوند «قُلی» خطاب می‌شدند. مرتضی‌قلی ایده‌اش را در زمان سلطنت محمدعلی شاه قاجار در کتاب راه نجات ریخت و برادرش مهدی‌قلی ۲۰ سال بعد در دوره پهلویِ اول ایده او را از کتابش بیرون کشید، تبدیل به لایحه کرد، به تصویب دولت و مجلس رساند و عملیاتی کرد.