تجربه صعود نرخ ارز در دولتهای مختلف و در کشورهای مختلف نشان از یک حرکت عوامگرایانه (پاپی یولیستی) دارد. نوشتار پیش رو سعی دارد تا به صورت ساده و روشن فرضیاتی ( نه قطعیات ) را در این باب مطرح کند که البته برای تایید و رد دقیق علمی نیازمند تمرکزات بیشتری است.
انتخاب شدن مجدد / تمایل دولتها به نشان دادن ثبات غیر واقعی قیمت ارز
بر کسی پنهان نیست که زمامداران هر دولت برآنند تا به عوام و خواص و تاریخ نویسان نشان دهند که در دوره ایشان اوضاع ملک و ملت بر وفق مراد بوده و لااقل بر پیشینیان و پسینیان برتری داشته است. از آنجا که یکی از شاخصهای ملموس حکمرانی خوب از دید عوام الناس همانا نرخ تورم و ارز می باشد بنابراین دولتی موفق است که بتواند در زمان خود ثبات خوبی را بر این دو نرخ اعمال کرده باشد. برای همین دولتها از طرق مختلف تلاش دارند تا با روشهای دستور، ساختاری و یا مصنوعی سازی فضای کسب و کار آن را از آزادی رهانیده و نرخ های مختلف از جمله این دو نرخ را با ثبات تر از آنچه هست به ظهور رسانند.
بر همین مبنا در حالی که طبق منطق اقتصادی حاکی از تعادل بازار آزاد باید در کشور تورم وجود داشته باشد، بر خلاف آن عمل کرده و بدتر از آن وقتی که تورم ایجاد شده ( چه پنهان و چه آشکار) اختلافی را با صاحبان نرخ ارز ( آمریکا به عنوان صاحب دلار و اروپا به عنوان صاحب یورو ) بروز می دهد باز هم نمی گذارند که نرخ ارز متناسب با تورم پنهان و حتی آشکار افزایش یابد.
نتیجه این عمل این است که با تجمیع مستمر تورم در ماهها و سالها از یک سو و ثابت نگه داشتن نرخ ارز به صورت آشکار تر و نرخ تورم به صورت پنهان تر این نرخ ها به صورت فنری در می آیند که علی رغم نیروی وارده به ایشان در جای خود ثابت می مانند و آن می شود که فشرده شدن فنر این نرخ ها ( مخصوصا نرخ ارز که آشکار تر از تورم تحت فشار است ) تا حد نهایی خود پیش رفته و با یک اتفاق روانی مانند تحریم یا هر شوک دیگر به یک باره فنر از جای خود آزاد می شود.این فنر در هنگام رها شدن نه تنها تا میزان طبیعی خود بلکه بیشتر از آن از جای خود حرکت کرده و گاهی شیرازه اش نیز از هم می پاشد.
فنر چقدر ثابت مانده بود؟ / محاسبه نرخ واقعی ارز در ابتدای دولت آقای روحانی و سال 96
دولت فعلی در ابتدای سال 92 روی کار آمد و طبق عادت عواگرایانه دولتها تا سال 96 که انتخابات در پیش بود سعی داشت به صورت مصنوعی نرخ تورم به اندازه کمتر و نرخ ارز به اندازه بیشتر را ثابت نگه دارد تا بتواند در سال 96 خود را موفق جلوه کرده و رایی دوباره بگیرد.
برای محاسبه اختلاف مصنوعی ایجاد شده باید از انتهای سال 91محاسبات مربوط به اعداد شاخص ها با سال 96 صورت گیرد. محاسبات بانک مرکزی نشان می دهد که عدد 9شاخص در سال 91 برابر 52.635 و در سال 96 برابر 109.6 می باشد .( https://www.cbi.ir/page/10809. aspx ). این محاسبات نشان می دهد که عدد فرضی 3200 ( به علت اختلاف نظر تقریب می گیریم) در سال 91 برابر 6663 تومان در سال 96 می باشد. یعنی اگر در سال 91 نرخ دلار را 3200 فرض کنیم آنگاه در سال 96 نرخ دلار می باید برابر 6663 تومان می شد ولی اینگونه نبود و ظاهرا عدد در حدود 3600 تومان بود.
این اختلاف 3 هزار تومانی همان میزان فشرده شدن فنر است. ( با فرض تقریبا حدود صفر بودن تورم جهانی مخصوصا آمریکا) این فشرده سازی به صورت مصنوعی و از طریق سیاستهای پولی تا یک حد امکان پذیر است و در هنگامه یک شوک و همچنین به خاطر نداشتن انگیزه دولت برای رای گیری دوباره از مردم به ناگاه فنر در رفته و این بار به جای بالا رفتن نرخ دلار تا 6663 تومان تا 12 هزار بالا می رود. حالا برگرداندن این نرخ به سر جایش کاری است دشوار چون اثرات چرخه ای روانی مردم و همچنین خود تحریم نیز در این میانه دو چندان شده است.
علت آزاد شدن فنر / چرا قیمتها در بیش از تعادل دوباره فنر به ثبات می رسد؟
حال که فنر آزاد شده و نرخ بالاتر از حتی نرخ واقعی آن یعنی 6663 تومان رفته است اگر اوضاع از کنترل خارج نشود و دولت تزلزل و سقوط و فشاری را حس نکند قیمت های بالاتر برای او ارجح است. فحش را که خورده رای را هم که گرفته و بنابراین هر چه بالاتر بتواند آن را کنترل کرده و به ثبات برساند برای او از نظر اقتصادی بهتر استنباط می شود. برای همین است که همواره بعد از آزاد شدن فنر دولت دوباره نرخ را در جایی بالاتر از مقدار واقعی آن به ثبات می رساند. مثل کاری که در سال 75 ، 78 و 90 انجام شد. چنین روندی در دوره های مختلف موجب شده است تا اگر بخوایهم میزان نرخ واقعی دلار را بر اساس قدرت خرید محاسبه کنیم به اعدادی حتی کمتر از 2000 تومان نیز خواهیم رسید.
چرا این اتفاق می افتد؟ / عوامگرایی ذاتی دولتها و عدم استقلال بانک مرکزی
علت تمایل دولتها به چنین فرآیندی در ذات عوامگرایانه دولتها نهفته است. دولت ها برخواسته از رای مردم هستند و تمایل دارند دوباره در دور بعدی رای بیاورند. بنابراین در کشورهایی که بانک مرکزی به عنوان متولی سیاستهای پولی از دولت استقلال ندارد بیشتر احتمال دارد تا چنین رفتاری را از خود بروز دهد.
اگر بانک مرکزی از دولت استقلال داشته باشد آنگاه در درجه اول نرخ های تورم بر اساس تعادل تولید و تقاضا ایجاد شده و بروز می یابد و کنترل های ساختاری و مالی نمی تواند قسمتی از تورم را پنهان کرده و سپس انباشته سازد و در درجه دوم نرخ ارز نیز متناسب با اختلاف تورم آشکار داخلی و خارجی هر ماه و شاید هر روز با شیب طبیعی این اختلاف دچار کاهش یا افزایش خواهد شد و هیچ فشردگی برای فنر ایجاد نخواهد شد.
نتیجه گیری
چنین واقعیت و فرآیندی این الزام را برای حکومت ایجاد می کند که در گام اول و حتی شده به بهانه اتفاقات اخیر که در واقع تکرار اتفاقات مشابه در دولتهای قبل است بانک مرکزی اولا مستقل از دولت و تا اندازه ای حاکمیت شده و در گام بعدی شاخص هایی برای اداره آن بر اساس علم و نه ملاحظات دیگر صورت گیرد. چنین سایتهایی می تواند در گامهای بعدی برای وزارت اقتصاد به عنوان متولی سیاستهای مالی و وزارت صنعت و بازرگانی به عنوان متولی کسب و کار صورت گیرد.
عکس/کاشت نهال در پاکستان توسط رئیسی
ملاقات هادی چوپان با یک پرسپولیسی سرشناس+عکس
عکس/ اقامه نماز جماعت ظهر و عصر به امامت حضرت آیتالله خامنهای
عکس/ دیدار فرماندهان نیروهای مسلح با رهبر انقلاب
ویدیو طنز/تصاویر لحظه درگیری پدافند با ریز پرنده رژیم صهیونیستی
فیلم/تصویری دیده نشده از حمله نا موفق ریز پرنده ها به تاسیسات اصفهان
عکس/ تمسخر رژیم صهیونیستی توسط کاربران عرب در حاشیه حادثه اصفهان
طنز/ اولین عکس از محل برخورد موشک به پایگاه هشتم شکاری اصفهان
توده ۱۸ کیلویی از بدن یک بانوی بهشهری خارج شد
ویدیو/ زورگیران موش شدند
دیوارنگاره میدان ولیعصر؛ اسرائیل از خانه عنکبوت سست تر است
عکس/ پوستر رسانه KHAMENEI.IR در پی پاسخ تنبیهی ایران به رژیم صهیونیستی
یک مامور انتظامی در شهرستان هیرمند به شهادت رسید/ عکس
بازدید قلعهنویی از باشگاه آلانیا اسپور ترکیه + عکس
دیدار نابغه کشتی جهان با عبدالرشید سعداللهیف در مدینه+عکس
عکس/ اسبسواری دختر ۶ ماهه سردار آزمون
قاب عکسی آخرالزمانی از شهر خانیونس پس از خروج نیروهای اسرائیل از آن!
عکس/ پیام تبریک رونالدو به مسلمانان
حضور بن سلمان در نماز عیدفطر/عکس
نخستین تصویر از هلال عید فطر / عکس
ویدیو/ زورگیری در اتوبان صدر تهران
اولین عکس از همسر رضا داوودنژاد در مراسم خاکسپاری
عکس/ حضور رئیس قوه قضائیه در راهپیمایی روز قدس
عکس/حضور رئیس مجلس در راهپیمایی بزرگ روز قدس
عکسی از ناطق نوری و سردار فلاح در راهپیمایی روز قدس تهران /وزیر احمدی نژاد هم آمد
عکس/فریاد «مرگ بر اسرائیل» فرزندان شهدای حادثۀ تروریستی ساختمان کنسولی سفارت ایران
تصویر/ کودک بلوچ که در حملات تروریستی گروهک جیشالعدل مجروح شد
تصویر ۲ تروریست به هلاکت رسیده در چابهار
اولین تصاویر از شهدای حادثه تروریستی چابهار
گزارش تصویری/ شب قدر متفاوت در جزیره کیش
عکس/ انگشتر اهدایی آستان قدس به شهید زاهدی
تصویری دیده نشده از شهید زاهدی در سال ۱۳۷۵ | دو سردار شهید در یک قاب
تصاویری از ۷ مستشار نظامی شهید شده در حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در سوریه
تصاویری از پسر آیت الله هاشمی رفسنجانی و سیداحمد خمینی در مراسم شب قدر
ویدیو/ منظور پس از مخالفت با واردات خودرو: نظرم درباره واردات خودرو نظر شخصی بود/ مکلف به اجرای قانون هستیم
تصویری باورنکردنی از پسر هادی چوپان/ فیگور مشابه گرگ ایرانی و فرزندش
تصاویر مظنونین حمله تروریستی در مسکو منتشر شد
ابطحی مجروح شد/ سارقین ناکام ماندند+ عکس
عکس/ پست اینستاگرام کنفدراسیون فوتبال آسیا به مناسبت آغاز سال نو
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
زمان اجرای طرح ترافیک تهران
این حسابهای بانکی مشمول مالیات میشوند/ اعلام جزییات دریافت مالیات از تراکنشهای بانکی
اینفوگرافیک/ همه دستگاههایی که درباره حجاب وظیفه دارند
روایت امیرعبداللهیان از حال و هوای سفر رئیسی به پاکستان و سریلانکا
اینفوگرافیک/ ابرپروژه سد و نیروگاه "اومااویا" نمونه توان صنعت فنی و مهندسی کشور
آغاز مرحله یک هشتم نهایی جام حذفی با نبرد تکراری مس و پیکان
ورق در بازار خودرو برگشت؛ قیمتها صعودی شد/ آخرین قیمت پژو، سمند، ساینا، شاهین، دنا و تارا + جدول
رژلبها حاوی فلزات سنگین و مواد سمی هستند
شوک به گرایی؛ حذف کاپیتان کشتی از المپیک!
نقش متفاوت لیلا حاتمی در یک فیلم آمریکایی
مصوبه جدید مجلس درباره مالیات بر عایدی سرمایه | چه داراییهایی شامل این نوع از مالیات میشوند؟
ادای احترام آیتالله رئیسی به اقبال لاهوری
پیشبینی وضعیت هوا طی روزهای آینده/ کدام استانها بارانی میشوند؟
جزئیات ثبت سفارش کتابهای درسی اعلام شد
لیست نهایی تیم ملی والیبال ایران با غیبت دو فوقستاره
حذف «زوج و فرد» در طرح جدید ترافیک پایتخت/ بهروز رسانی طرح ترافیک در نیمه اول امسال
ایران با ۳۱ سهمیه المپیک در مسیر پاریس/ ۷ رشته همچنان در انتظار
قیمت سکه و طلا در ۳ اردیبهشت ۱۴۰۳
جزئیات تعرفه خدمات دارویی ۱۴۰۳ اعلام شد
کدام کشورها در کشتی فرنگی آسیا سهمیه گرفتند؟
روند نزولی بازار ارز ادامه دارد/ افزایش نرخ ارز در بحرانهای سیاسی، ناپایدار و موقتی است
تکلیف شهریه مدارس غیردولتی مشخص شد/ بالاترین شهریه ۶۵ میلیون تومان
خبر شوکه کننده درباره ترانه علیدوستی | مادر: برایش دعا کنید
واکنش عجیب آقای «جدی میفرمایید» به شکست تیلور
ستاره گلزن سابق استقلال قرمزپوش شد
این خودرو رکورددار افزایش قیمت در بازار خودروهای داخلی شد؛ ساینا، شاهین، سمند، ام وی ام و فونیکس چقدر قیمت خورد؟ | جدول قیمت ها
پرداخت با تلفن همراه بدون کارت بانکی چگونه است؟
کدام سلاح و مهمات قاچاق به نفع دولت مصادره میشود؟ + جزئیات
این اسلحه ها و مهمات به نفع دولت ضبط میشوند +اینفوگرافیک
انتقاد تند و تیز به شوخیهای سریال نون خ ۵
آغاز اعزام ایرانیها به عمره پس از ۹ سال
سلطان کوکائین دستگیر شد
اسم پدر و مادر از کارت ملی حذف میشود؟
جزئیات مذاکرات اوسمار و پرسپولیس/ مربی برزیلی چراغ سبز نشان داد
هدف نتانیاهو از حمله به رفح چیست؟
پاسخ مثبت بازیکن پرسپولیس به پیشنهاد میلیون دلاری
حمله جعلی با عکس جعلی!
برخی مسئولان به دلیل کارهای بیقاعده در حوزه حجاب تذکر دریافت کردهاند/ کارهای بی قاعده و بدون برنامه نباید انجام بگیرد
پرویز داوودی معاون اول دولت اول احمدینژاد درگذشت
درج نام مادر روی کارت ملی منتفی شد؟
کدام خودروها مشمول مالیات شدند؟
جام عجیب به لژیونر ایران رسید/ سوپرشیلد بالای سر رفت! + عکس
اینفوگرافیک/ از پایگاه هوایی «نواتیم» چه میدانید؟
شگفتانگیزان لیگ برتر والیبال؛ موهایی که سپید شد
زورگیران اتوبان صدر دستگیر شدند
یک مامور انتظامی در شهرستان هیرمند به شهادت رسید/ عکس
مالکان استقلال و پرسپولیس مشخص شدند
آغاز ثبت سفارش کتابهای درسی سال تحصیلی جدید از اردیبهشت ماه
چمران: خطر زلزله بیخ گوشمان است
کامران قاسمپور رقیب حسن یزدانی برای المپیک پاریس شد؛ جنگ گلادیاتورها!
ماجرای تنبیه بدنی یک دانش آموز در سیستان و بلوچستان چه بود؟
صفحه یک روزنامه اسرائیلی/ اسرائیل و ایالات متحده در حال آماده شدن برای پاسخ ایران هستند
ماجرای فوت پرستار کرمانشاه چه بود؟
آغاز اعزام زائران عمره مفرده از سوم اردیبهشت
برنامه امتحانات نهایی خردادماه ۱۴۰۳ اعلام شد
زمان ثبتنام کلاس اولیها اعلام شد/ متولدان نیمه دوم سال هم ثبتنام میشوند؟
قیمت روز محصولات ایرانخودرو یکشنبه ۱۹ فروردین ۱۴۰۳
هشدار پلیس فتا نسبت به کلاهبرداری در پوشش پرداخت فطریه و کفاره
عکس/ حضور زیاد نخاله در مراسم روز قدس تهران
عکسی از ناطق نوری و سردار فلاح در راهپیمایی روز قدس تهران /وزیر احمدی نژاد هم آمد
عکس/فریاد «مرگ بر اسرائیل» فرزندان شهدای حادثۀ تروریستی ساختمان کنسولی سفارت ایران
عکسی از قالیباف در مراسم وداع با شهیدان سردار زاهدی و صالحی روزبهانی
عکس/ ماشین عجیب و غریب عادل فردوسی پور
بی تفاوتی عجیب اتحادیه جهانی به ستاره های کشتی ایران در قهرمانی آسیا
سامانه بارشی در راه ایران/ آخر هفته بارانی در این استانها/ بارشها کی به تهران میرسد؟
قیمت دلار، یورو و ۴۴ ارز دیگر امروز ۱۵ فروردین /قیمت افغانی امروز چند شد؟
عسل حیدری از درخشش تیم ملی هاکی روی یخ روایت میکند/ به افتخار دختران یخی
آخرین پست اینستاگرامی رضا داوودنژاد+عکس
دوربینهای طرح ترافیک تهران با نرخ جدید روشن شد
وزارت کشور تصمیمی برای تعطیلی بوستانها در روز ۱۳ فروردین نگرفته است
حداقل حقوق ۱۴۰۳ یک کارگر چقدر است؟/ عکس
وضعیت پارک های تهران در سیزده بدر/ برنامه های همزمان روز طبعیت و شهادت حضرت علی (ع)
چرایی افزایش تعرفه اینترنت و مهم ترین تعهد اپراتورهای ارتباطی
فدراسیونی بدون رییس!
دروغ 13 مرجانه گلچین برای دیده شدن
آسمان بارانی و همراه با رعد و برق چند روزه در ۱۷ استان ایران
مذاکره با پرسپولیس انجام شد/ هافبک گلزن در آستانه توافق با سرخها
هشدار برای این استانها صادر شد/ کدام استانها روز سیزده بدر بارانی دارند؟
نگاهی به مهمترین مصوبات مجلس در سال ۱۴۰۲
اینفوگرافیک/ چه زمانی نباید خرما بخوریم؟
گفتگوی دو وزیر سابق در خصوص صداوسیما
توهین دوباره بایدن به پوتین
اینفوگرافیک/ کدام رذایل اخلاقی در قرآن آمده است؟
خودکشی یک دکتر جوان در دلفان / یک مسئول: زنگ خطر خودکشی رزیدنتها به صدا درآمد / عوامل انسانی دخیل قابل شناسایی و مجازات هستند
فرصت ویژه قلعهنویی برای صعود و اعتماد بیشتر به جوانان مقابل ترکمنستان
معاون حوزه علمیه ماهشهر به قتل رسید
اعلام جزئیات مذاکره استقلال با الهیار صیادمنش و دو لژیونر دیگر
بازگشت پرهزینه و ناموفق صداوسیما به سلبریتی ها/ پرداخت های میلیاردی صحت دارد؟
بزرگترین پیشرفتهای فناوری در سال گذشته چه بود؟
شماره تلفن های ضروری در عید نوروز
عکس/ مروری بر نامگذاری سالها توسط رهبر انقلاب از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳
بانک صادرات ایران پشتیبان تولید و اشتغال خواهد ماند
پیام تبریک مدیرعامل شاراک به مناسبت ۲۹ اسفندماه سالروز ملی شدن صنعت نفت
جدول حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ منتشر شد
هشدار پلیس فتا درباره تورهای لحظه آخری
توییت نماینده کارگری از جلسه تعیین دستمزد با وزیر کار
اینفوگرافیک/ توصیههایی برای جلوگیری از چاقی در ماه رمضان
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند