به گزارش روزپلاس؛ هر بخش از ایران به فراخور تاریخ کهن و اقلیم و آب و هوا و رسوم دیرینهشان، سبک زندگی ویژهای دارند که شاید برای بسیاری از ما شگفتانگیز باشد؛ آداب و سنتهایی که در کمال تاسف بخشی از آن در حال فراموشی است. با این همه، هنوز در عروسی و عزا، در تولد و مرگ و در کار و زندگی روزمره هر یک از این اقوام، اتفاقات جالب و هیجانانگیزی وجود دارد که ایرانگردان جهان را همچنان به سوی خود میخواند. ترکمنهای ایران هم، در زمره همان اقوام اصیل و شریفی هستند که سبک زندگی و آداب و رسوم بسیار جذابی دارند.آداب و رسومی که پشت سر هر کدام از آن ها چند معنی و رمز و راز جالب نهفته است. در پرونده پیشرو قدم گذاشتهایم به سرزمین رنگارنگ اقوام ترکمن و سبک زندگی زنانی که روح حیات ترکمنها هستند. به یاد «مارال»، شیر زن ترکمن و قهرمان رمان «آتش بدون دود»، شاهکار «نادر ابراهیمی». با ما همراه باشید.
قومی با پیشینه 6هزار ساله
ترکمنها از شش هزار سال پیش در بخش انتهایی منطقه شمالی سواحل دریاچه اشیق گل، در کنار مسیر دریا و رود جیحون اقامت داشتند. در حقیقت محدوده ترکمنستان کنونی که از دیرباز مسکونی بوده است، همواره جزئی از حکومت های ایران یا کوشانیان سغدی (حکام آسیای مرکزی و بخشی از افغانستان فعلی) بوده است. اما تاریخ جدید ترکمنهای ایران، با امضای قرارداد رسمی مرزبندی در دسامبر 1881 میلادی بین دو کشور ایران و روسیه آغاز شده است. قراردادی که مرزهای رسمی بین دو کشور را به وسیله عوامل جغرافیایی تعیین کرد. ترکمنهای ایران در استان گلستان ساکناند و با جمعیتی در حدود یک سوم جمعیت گلستان، بیشتر در شهرستانهای گنبدکاووس، آق قلا، گمیشان، بندرترکمن و مراوه تپه زندگی میکنند. ترکمنها به قبایل و تیرههای متعددی تقسیم میشوند که برخی از آن ها عبارتند از: عالی ایلی، چاودار، یمرلی، ارساری، سالور، ساریق، تکه، یموت و گوگلان. به طور کلی، از نظر ساخت اجتماعی سنتی ترکمنها، هر ایل به چند طایفه و هر طایفه به چند تیره یا اونلیق و هر تیره به چند ابه تقسیم شدهاند. ابه کوچکترین واحد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ترکمن است که برحسب خویشاوندی خونی در خط ذکور از چند «اُی» هم تبار تشکیل یافته است.
زنان ترکمن، نقش اول سناریوی مدیریت زندگی
ترکمنها قبل از این دارای خانوادههای گسترده و بزرگ با یک رئیس خانواده مقتدر و مستبد بودهاند. خانواده کوچک تر و هستهای (زن و شوهری)، در قرن حاضر و به تدریج در میان آن ها پا گرفته است. در میان ترکمنها، فعالیتهای زن و مرد به طور جداگانه مشخص شده است. مردان کارهای کشاورزی و دامداری را انجام میدهند در حالی که زنان به کارهایی همچون برپا کردن و برچیدن «اُی» (آلاچیق ترکمنی)، تهیه آرد، چیدن و خشک کردن میوه، دوشیدن شیر گاو و گوسفند، قالی بافی، نمدمالی، تهیه لبنیات و تمیز کردن پشم میپردازند. گذشته از آن، زنان فعالیت های دیگری همچون بزرگ کردن بچه، نگهداری کودک، آشپزی و شست و شو را انجام میدهند. زنان ترکمن در بافتن قالیهای مشهور ترکمنی نقش اصلی را دارند. آنها از همان کودکی به دختران خود هنر قالیبافی را میآموزند. در واقع زنان رنگرزان نخهای قالی و بافندگان اصلی تار و پود آن هستند.
با سنتهای زنان ترکمن، آشنا شوید
لالهخوانی| عاشقانهای زنانه
دختران ترکمن از دیرباز با سرودن ترانههایی که اصطلاحا (لاله) گفته میشود به بیان افکار و احساسات خود میپردازند. لاله در شبهای مهتابی به صورت دسته جمعی خوانده میشود. لاله بوقوردان لاله (صدایی که از گلو خارج میشود) و حمل لاله، شکلهای مختلف لالهخوانی است. از مشهورترین لالهها «چونقیر قوی» است که سرنوشت دختری را بیان میکند که به اجبار عروس دیار غریبه شده است. بیت اول این سروده چنین است:
«اگر به چاه عمیقی سنگ بیاندازی گم می شود مادرجان،
اگر هم به جای دور دختر بدهی گم می شود مادر جان».
هودیخوانی | زمزمههای مادرانه
غیر از لاله ها که در طول ادوار، موضوع مفاهیم آن تغییر یافته، «هودی» هم نقش موثری در بیان عواطف قشر زنان ترکمن داشته است و منبع غنی برای شناسایی فولکورهای ترکمن بهشمار میرود. زمزمههای مادران ترکمن برای بچهها «هودی» خوانده میشود و نمونه ای از آثار فرهنگی زنان ترکمن است که بر بالین فرزند خود میخوانند. کودکان ترکمن با زمزمههای هودی به خواب آرام میروند و رویاهای شان به آوای مادرانه هودیها آمیخته است. بخشی از ترجمه یک سروده هودی به این شکل است:
«اسب به تاخت در حال نزدیک شدن است. بنگرید چه کس میآید. فرزند مهتر من میآید. از مهمیزش خون میچکد. از دستارش روغن میچکد. اسبش پرنده، بال هایش از نقره، مهیا شده و سوار اسب شکوه خاصی پیدا میکند. اگر به سیمای چو گل فرزندم، آفتاب بتابد، آسمان دلش ابری میشود... مادر، قربان صدقهاش میرود.»
هزار نقش بر تن زنان ترکمن
لباسی که ترکمنها میپوشند قصههای عجیبی در ورای نقش و رنگهای خود دارد. لباسی که به دست زنان ترکمن و با ابریشمی که خودشان از پیلههای کرم ابریشم به دست میآورند و میبافند، شکل می گیرد. زنان ترکمن مسئول پرورش کرمهای ابریشمی هستند که قرار است الیاف نرم و لطیف لباسها را برایشان تولید کند. لباسها به وسیله دستگاه «چتاراب» بافته میشود و با رنگهای طبیعی پوست انار و سایر گیاهان رنگزا، رنگ آمیزی میشود. لباس زنان ترکمن سرشار از تنوع و زیبایی است و برای هر دوره سنی و جایگاه اجتماعی، نوع پوشش متفاوت است. در کل، لباس زنان ترکمن را می توان به چهار دسته تقسیم کرد: لباس منزل؛ که بسته به سن افراد، شکل آن تغییر میکند. لباس کار؛ که هنگام پختن نان و در حین انجام کارهای کشاورزی استفاده میشود. لباس شهر؛ که هنگام خروج از منزل و برای خرید از بازار پوشیده میشود. و لباس تشریفات؛ که هنگام شرکت در مراسم، جشن ها و اعیاد بر تن میشود. در ادامه، با اجزای متنوع پوشش یک زن ترکمن و فلسفه استفاده از آن، آشنا میشویم.
کلاه و سربند
کلاهی که دختران ترکمن بر سر میگذارند، بوریک، تاسرگ و تاخیه نامیده میشود. روی این کلاه که به صورت گرد و دارای برجستگی است، با پولک های نقرهای تزیین میشود. دختران موهای خود را به صورت چهار رشته بافته، دو رشته از جلو و دو رشته به عقب میدهند. موها را با آویزهایی از جنس طلا و نقره به نام «ساچ باغ» (موبند) میآرایند. دختران به هنگام نامزد شدن، پر پرندهای به نام «ارتاغه» روی موهایشان قرار میدهند. هنگامی که دختران ازدواج میکنند، «بورگ» را از سر برداشته و طی مراسم خاصی با اصرار مادرشوهر، پیشانی بند را بر سر میگذارند. دختر در روز عروسی خود، برای پوشش سرش باید از روسری به نام «چاشو» استفاده کند که بسیار گران قیمت است. دو یا سه روز پس از عروسی هم، بورگ را به خانه پدر خود برمیگرداند و اگر خواهر کوچک تری داشته باشد، به او داده میشود. زنها بعد از ازدواج از پیشانی بندی به نام «آلانگی» استفاده میکنند. پیشانی بند زنان در دورههای مختلف، رنگ مختص به خود را دارد. مثلاً اگر زنی به دوران میان سالی خود برسد، پیشانی بند مشکی میبندد که این رنگ نشانه کارکشتگی و کسب تجربه است، بر خلاف زنان جوان که رنگ قرمز پیشانیبندشان به نشانه شادابی است. زمانی که به دوران پیری میرسند هم، این پیشانی بند به رنگ سفید در میآید که نشانه عاقل بودن است.
شلوار، پیراهن، پاپوش
شلوار زنانه ترکمن ها، «بالاق» نام دارد و دارای نقوش زیبا و سنتی است و در انتهای پاچه شلوار، سوزن دوزی میشود. نقوش آن که «ایق اورنی» گفته میشود، متنوع است. پیراهن زنان سه قسمت دارد. آستین (نیگ)، پهلو (یان)، دامن (آشری). دختران ترکمن از کمربندهایی به نام «هونجی قوشاق» استفاده میکنند. کفش آنان به نام «گل میخ لی» و «قرمه کوش» توسط کفاش های محلی و هنرمندان دوخته می شود.
گردنآویز و زیور پیشانی
زنان ترکمن سینه ریز درشتی بر گردن میآویزند به نام «بقو» و بر یقه پیراهن گل سینه میآویزند. زیور پیشانیشان هم به نام های گوناگونی از قبیل «ایگمه»، «اوریما» و «آلین شای» خوانده می شود.
لباس عروسی
تاج عروس که «آلین دانگی» نامیده می شود، از نیهای بسیار باریک شبیه به جارو بافته شده و دور آن را با پارچه میدوزند و زیور پیشانی عروس، یعنی «آلین شای» را به آن وصل میکنند. فلسفه این نوع کلاه های ساده زنان ترکمن را باید در روزهای نبرد و جنگ جست و جو کرد. دختران برای جشن عروسی، نیم تنه مخصوصی به نام «چاووت» دارند که پر از سوزن دوزی و آویزهایی از سکه و پولک های نقرهای است.
مرور مراحل خواستگاری تا ازدواج دختران ترکمن
عروسکشون همراه با پرداخت مهریه
ازدواج در میان ترکمنها رویداد بسیار مهمی است که خانواده در آن نقشی اساسی دارد و همراه با آداب و رسوم مفصل برگزار میشود. البته در سالهای اخیر این سنتها تغییر شکل داده و به شکل امروزی در آمدهاند. خلاصهای از سنتهای کهن خواستگاری تا ازدواج در میان ترکمنها را در ادامه میخوانید.
ثوزآتماق
در این مرحله، پسری، دختری را برای زندگی مشترک خود میپسندد و درباره دختر و خانواده او تحقیق میکند و در ادامه، چند تن از بانوان فامیل نزدیک پسر که بیشتر مادر، خواهر، عمه یا خاله او هستند به خانه خانواده دختر میروند.
ثوزآلماق
بعد از اولین مرحله، خانواده دختر کار تحقیق را شروع میکند. مدت این تحقیق ممکن است چند هفته یا چند ماه طول بکشد و نماینده خانواده پسر هر از چندگاهی نظر خانواده دختر را جویا میشود و سرانجام در صورت رسیدن به جواب مثبت، به خانواده پسر مژده میدهد.
قاپی آچماق
در ادامه، مرحله آشنایی مقدماتی مادر، خواهر زن، زن عموها و زن برادرهای داماد با اعضای خانواده عروس است. خانواده داماد با شیرینی به خانواده پدری عروس میروند و پس از آشنا شدن بیشتر، تاریخ بله برون و نامزدی پسر و دختر مشخص میشود.
دوزدادشماق
دوزدادشماق یعنی نان و نمک یکدیگر را خوردن و به عبارتی نمکگیر شدن و به عبارتی مرحله مقدماتی نامزدی است که بدون حضور دختر و پسر برگزار میشود. در این مرحله فقط زنهای دو خانواده شرکت دارند و طرف داماد، هدایایی را که برای عروس آینده آورده است، تقدیم میکند. خانواده دختر نیز بخشی از نانهای روغنی را به عنوان تبرک بین حاضران تقسیم میکند. این مراسم با کف زدن و شادیکردن همراه است و تاریخ نامزدی رسمی دختر و پسر نیز اعلام میشود.
آداماق
در آداماق بانوان دو خانواده شرکت داشته و بزرگ تر خانواده داماد، نخی باریک و سیاه و سفید را که به هم تابیدهاند به گردن دختر میآویزد، این نخ را «آلاجایوپ» گفته و نشانه یکی شدن دو شخصیت متضاد یعنی پسر و دختر است. بعد از این مرحله، دختر را «آداقلی» یعنی دختری که نامزد دارد، میگویند.
مال کثشمک
برای اجرای این مرحله، طرف داماد به طرف عروس خبر میدهد که در فلان روز یا فلان شب برای تعیین میزان مهریه با چند تن از نزدیکان خود که معمولا پدر یا برادر بزرگ او هستند، خواهند آمد. خانواده عروس نیز چند تن از نزدیکان خود را خبر میکند. در این مجلس پس از پذیرایی با شیرینی و میوه از قصد و نیت مهمانان سوال می شود، آن ها نیز قصد خود را آگاهی از میزان مهریه بیان میکنند. وجه مهریه در روز عروسکِشان، همراه با عقد رسمی به صورت نقد به خانواده عروس پرداخت می شود.
الدش دیرمک
در روز عروسی و بعد از مراسم عقد، زنی از نزدیکان داماد خطاب به عروس میخواند: اوینگدن گلثه قاپارثینگ ایزنیگدن گلثه دپرئینگ / آشینگ کان دن بیشرگین قازان زوردن دوشیرگین.
یعنی «با دشمن رو در رو مبارزه کن و به آدم های دو رو - که از پشت خنجر می زنند - قاطعانه پاسخ بده. در پختن غذا خسیس نباش، بلکه همیشه دیگ را از مواد غذایی پرکن.»
و عروس و داماد، دست در دستِ هم، راهی خانه بخت میشوند.
خراسان
ویدیو/ منظور پس از مخالفت با واردات خودرو: نظرم درباره واردات خودرو نظر شخصی بود/ مکلف به اجرای قانون هستیم
تصویری باورنکردنی از پسر هادی چوپان/ فیگور مشابه گرگ ایرانی و فرزندش
تصاویر مظنونین حمله تروریستی در مسکو منتشر شد
ابطحی مجروح شد/ سارقین ناکام ماندند+ عکس
عکس/ پست اینستاگرام کنفدراسیون فوتبال آسیا به مناسبت آغاز سال نو
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
آخرین تصویر ثبت شده از حاج قاسم سلیمانی قبل از شهادت
سردار سلیمانی و مادرش روی دیوارنگاره میدان ولیعصر + عکس
دیدار رئیسی با خانواده سردار شهید سید رضی موسوی
خوش و بش فردوسی پور و تاج در مراسم تشییع ملیکا محمدی/ عکس
عکسی از پدر محمدرضا گلزار در شب عروسی اش!
ایلان ماسک با لباس مخصوص ژاپنیها/ عکس
۳ کیلو پیچ و مهره در شکم یک بیمار اهوازی! +عکس
عکسی خاص از دیدار رئیسی از جزیره آشوراده
با پیگیری سازمان منطقه آزاد انجام شد؛ شرکت "غدیر" پروژههای ناتمام خود در کیش را تمام میکند
فرمانده کل سپاه در مراسم عزاداری ایام فاطمیه/ عکس
تصاویر ۱۱ شهید پاسگاه راسک
تصاویر/ لباسهای مولانا بعد از مرمت در قونیه
پوتین در اتوبان همت تهران!
اولين تصوير از تتلو در خاک ایران پس از بازداشت
عکس کمتر دیده شده از رهبر معظم انقلاب در مترو تهران
زوج هالیوودی در مسجد ابوظبی/ واکنشها به حجاب رزی هانتینگتون
عکس/ بقایای دانشگاه الازهر در غزه بعد از بمباران
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای شهادت حضرت زهرا(ع)
لیلا حاتمی در مراسم چهلم داریوش مهرجویی و همسرش/ عکس
عکس یادگاری نوجوانان باستانیکار با رهبر انقلاب
عکس/ حدیث نصب شده در دیدار امروز ورزشکاران با رهبر انقلاب
گفتگوی دو وزیر سابق در خصوص صداوسیما
توهین دوباره بایدن به پوتین
اینفوگرافیک/ کدام رذایل اخلاقی در قرآن آمده است؟
خودکشی یک دکتر جوان در دلفان / یک مسئول: زنگ خطر خودکشی رزیدنتها به صدا درآمد / عوامل انسانی دخیل قابل شناسایی و مجازات هستند
فرصت ویژه قلعهنویی برای صعود و اعتماد بیشتر به جوانان مقابل ترکمنستان
معاون حوزه علمیه ماهشهر به قتل رسید
اعلام جزئیات مذاکره استقلال با الهیار صیادمنش و دو لژیونر دیگر
بازگشت پرهزینه و ناموفق صداوسیما به سلبریتی ها/ پرداخت های میلیاردی صحت دارد؟
بزرگترین پیشرفتهای فناوری در سال گذشته چه بود؟
شماره تلفن های ضروری در عید نوروز
عکس/ مروری بر نامگذاری سالها توسط رهبر انقلاب از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳
محبوس شدن در سرویس بهداشتی؛ اولین حادثه پایتخت در سال ۱۴۰۳
اینفوگرافیک/تولید دغدغه ی جدی رهبر انقلاب
جدول حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ منتشر شد
هشدار پلیس فتا درباره تورهای لحظه آخری
توییت نماینده کارگری از جلسه تعیین دستمزد با وزیر کار
اینفوگرافیک/ توصیههایی برای جلوگیری از چاقی در ماه رمضان
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند
ورود سامانه بارشی به کشور از امروز/ فروردینِ بارانی آغاز میشود
هفت زوج آقای گلی در فوتبال ایران/ اسدی - مغانلو زوج جدید میشوند؟
اجرای طرح ترافیک پایتخت تا ۲۸ اسفند/ جزییات اجرای طرح در نوروز
چطور اینترنت هدیه دولت را فعال کنیم؟
اینفوگرافیک/ با سرگیجههای بعد از افطار چه کنیم؟
رونمایی کیم از «قدرتمندترین» تانک جهان
اینفوگرافیک/ علت و راهکار رفع بوی بد دهان در روزهداری
افزایش کرایههای اتوبوس، تاکسی و مترو در سال ۱۴۰۳/ دریافت کرایههای جدید از اول اردیبهشت
توصیههای ایمنی وزارت بهداشت در چهارشنبهسوری
اینفوگرافیک/ چهارشنبهسوری؛ چی بود، چی شد
سومی کشتی فرنگی ایران در تورنمنت بلغارستان
نظر ۷ مرجع درباره مسافرتی که روزه را باطل نمیکند
شرایط و ضوابط فعالیت رستورانها در ماه رمضان/ استقرار بازرسان در مراکز پرتردد
اینفوگرافیک/ افسردهترین کشورهای ۲۰۲۴ را بشناسید
زمان دربی ۱۰۳ تغییر نکرد/ استقلال ـ پرسپولیس؛ چهارشنبه در آزادی
رونالدو یک جنگ تمام عیار در عربستان به راه انداخت!
جزئیات تکالیف نوروزی دبستانیها؛ پیک نوروزی حذف شد
پرشکستترین سپاهان تاریخ
اینفوگرافیک/ بهترین مواد مغذی برای سلامت مغز
ویدیو/ تفریحات خاص ظریف و همسرش در کیش
اطلاعیه پلیس به مناسبت ماه مبارک رمضان
سواد رسانهای/ ۱۰ نوع اشتباه و اطلاعات نادرست
بارش برف و وزش باد در ارتفاعات کشور/ از تردد در مسیرهای مستعد وقوع بهمن خودداری کنید
۱۸ اسفند؛ واریز دومین شارژ ۲۲۰ هزار تومانی طرح فجرانه کالابرگ
سواد رسانهای/ پروپاگاندا چیست و چه اهدافی دارد؟
اولین قضاوت یک داور زن در داربی تهران
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
برگزاری داربی چهارشنبه ۲۳ اسفند تنها با ۴۵ هزار تماشاگر
این شما و جولان صبانتیون؛ مبارک آنان که رای ندادند!
سواد رسانهای/ چگونه اخبار جعلی را تشخیص دهیم؟
۳۰ کاندیدای پیشتاز در تهران عضو کدام فهرست انتخاباتی بودند؟
روند بازار ارز تهران بعد از انتخابات ۱۱ اسفند چگونه خواهد بود؟
کلیه مدارس استان تهران روز شنبه تعطیل است
اینفوگرافیک/ نکات مهم بیانات رهبر انقلاب درباره انتخابات
با چه مدارک شناسایی میتوانیم رأی دهیم؟
پرداخت بیمه بیکاری مشروط شد
اعلام رسمی محرومیت سنگین پوگبا از فوتبال
قیمت سکه افزایشی شد
رای نهایی درباره حرکت جنجالی رونالدو اعلام شد
پخش سری جدید «پایتخت» به نوروز میرسد؟