به گزارش روزپلاس، تا حدود پنج سال پیش، اقتصاد ترکیه به عنوان یکی از مثالهای توفیق سیاستهای اقتصادی و ثبات معرفی میشد. به مدت حدود دو دهه اقتصاد این همسایه غربی ایران با وجود فرازونشیبهایی که داشت، اما همواره با ثبات نسبی همراه بود. ولی از حدود پنج سال پیش با مداخله بیشتر دولت در اقتصاد و تغییر سیاستها، شرایط اقتصادی این کشور تغییر کرد به طوری که در سال گذشته میلادی مردم این کشور یکی از دشوارترین بحرانهای اقتصادی سه دهه اخیر را تجربه کردند.
در سال گذشته تورم در ترکیه با عبور از مرز 85 درصد در ماه اکتبر رکورد تازهای را به ثبت رساند. هرچند در انتهای سال 2022 این نرخ به محدوده 64 درصد بازگشته است، اما همچنان نهادهای بینالمللی و اقتصاددانان درخصوص وضعیت اقتصادی این کشور هشدار میدهند.
یک گزارش ناامیدکننده
پس از پایان سال 2022 و ورود اقتصاد ترکیه به سال جدید میلادی، در کنار آمارهای دولتی نهاد مستقل و دانشگاهی موسوم به «گروه تحقیقات تورم» (ENAG) گزارش سالانه خود درباره بازار پر فرازونشیب ترکیه در سال 2022 را منتشر کرد.
این نهاد اعلام کرده که با احتساب تورم 5.18 درصدی ماه دسامبر، مجموع میزان تورم در ترکیه در سالی که سپری شد، به 137.55 درصد رسیده که یک رکورد بیسابقه و نگرانکننده است. این در حالی است که سازمان ملی آمار ترکیه به عنوان نهاد دولتی متولی آمار و اطلاعات، میزان تورم سال 2022 را در حد 72 درصد اعلام کرده که از سوی اغلب تحلیلگران اقتصادی ترکیه، به مثابه یک شوخی تلقی شده و این اطلاعات را در مقایسه با آمارهای قبلی همین نهاد در چالش و تضاد میبینند.
سازمان ملی آمار ترکیه از نهادهایی است که در چند سال گذشته، بارها رؤسا و معاونین آن، به خاطر انتشار اطلاعات واقعی برکنار شدهاند و حالا، به گفته ناظران سیاسی و تحلیلگران اقتصادی، این سازمان تبدیل به نهادی شده که آمار نمیدهد، بلکه آمار دلخواه و مصلحتی را از دولت کسب میکند و سپس آن را در اختیار رسانهها میگذارد!
در سال 2022 در ترکیه، هزینههای مربوط به چهار بخش انرژی، غذا، حمل و نقل و مسکن، به طرز بیسابقهای بالا رفت و آمارها نشان میدهد که برای نخستین بار در چند سال اخیر، دستکم 40 هزار خانوار مجبور شدند استانبول را ترک کنند و برای زندگی به استانهایی بروند که هزینههای زندگی، اندکی پایینتر و قابل تحملتر است.
قیمت یک گرم طلا در ترکیه به یکهزار و 109 لیر رسیده، یک دلار امریکا به مرز 19 لیر رسیده و برای نخستین بار، یورو از 20 لیر نیز گذر کرد.
افت و خیز تورم ترکیه
در سال گذشته میلادی نرخ تورم در ترکیه افتوخیز زیادی را تجربه کرد. درحالی که طی ماه اکتبر این شاخص به 85.51 درصد رسیده بود، براساس گزارش مؤسسه آمار ترکیه در ماه نوامبر به ۸۴.۳۹ درصد رسید که اولین کاهش از ماه مه ۲۰۲۱ را به ثبت رساند. پس از آن تورم ترکیه در ماه دسامبر به 64.27 درصد رسید که پایینترین میزان در 9 ماه گذشته بود. این در حالی است که ترکیه در ماه اکتبر بیشترین نرخ تورم 24 سال اخیر خود را با 85.51 درصد تجربه کرد، اما از ماه نوامبر روند تورم در این کشور برای اولین بار بعد از 17 ماه افزایش پیاپی، روند نزولی پیدا کرد.
افت شدید ارزش لیر
واحد پول ترکیه لیر، در سال 2021 میلادی 44 درصد از ارزش خود را از دست داد و به یکی از بدترین ارزهای جهان تبدیل شد. این در شرایطی است که آمارها نشان میدهد در سال 2022 نیز این روند ادامه یافته و باعث شده لیر 30 درصد دیگر از ارزش خود را از دست بدهد. با وجود مخالفت اقتصاددانان، بانک مرکزی ترکیه در یک سال گذشته به دستور «رجب طیب اردوغان» سیاست کاهش سود سپرده را پیش گرفته است.
در اواخر سال گذشته میلادی بانک مرکزی این کشور برای چهارمین بار متوالی نرخ بهره را مطابق با درخواست رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور این کشور کاهش داد. رهبر ترکیه بارها مخالفت خود را با افزایش نرخ بهره اعلام و ادعا کرده است که این افزایش نرخها برخلاف آنچه عموماً اقتصاددانان معتقدند، باعث تورم میشود.
هشدار سازمان ملل نسبت به تورم در ترکیه
سازمان ملل میگوید: نرخ تورم ترکیه برای سال جاری تقریباً دو برابر هدفگذاری دولت این کشور خواهد بود و نتیجهبخش بودن سیاست کاهش نرخ بهره برای پایین آوردن تورم که توسط دولت آنکارا دنبال میشود، در هالهای از ابهام قرار دارد. این سازمان طی گزارشی با عنوان «چشمانداز و شرایط اقتصادی جهان» اعلام کرده با وجود آنکه پیشبینی میشود نرخ تورم در ترکیه کاهش یابد، اما افزایش قیمتها در این کشور همچنان بسیار بیشتر از هدفگذاری رسمی دولت ترکیه خواهد بود.
این نهاد بینالمللی بر اساس مطالعات انجام شده، مؤثر بودن اقدام دولت ترکیه و بانک مرکزی این کشور در مقابله با تورم با پایین آوردن نرخ بهره را مبهم و زیر سؤال برده است. ترکیه از سال 2021 با هدف کمک به رشد اقتصادی این کشور، روند کاهش نرخ بهره را آغاز کرده و میخواهد با این اقدام به گسترش صادرات و سرمایهگذاری و کاهش بیکاری کمک کند. این سیاست اما، به بحران سقوط ارزش پول ملی این کشور منجر شد به گونهای که لیر فقط طی سال 2022، 30 درصد ارزش خود را از دست داد.
نرخ تورم ترکیه هم در اکتبر سال گذشته با عبور از 85 درصد به بالاترین میزان در 24 سال گذشته رسید. کارشناسان اقتصادی انتظار دارند که کاهش واقعی نرخ تورم فاصله زیادی با هدفگذاری رسمی دولت این کشور داشته باشد. دولت ترکیه میخواهد تورم این کشور را در سال 2023 به 24.9 درصد برساند، اما ارزیابیها میگوید تورم واقعی این کشور دو برابر این نرخ خواهد بود.
بیشترین افزایش قیمتها در سال 2022 مربوط به رشد قیمت مسکن بود به گونهای که قیمت خانه در این کشور بهطور متوسط نسبت به سال 2021، 79.8 درصد افزایش یافت. قیمت مواد غذایی و نوشیدنیهای غیرالکلی هم جایگاه دوم در افزایش قیمت در سال 2022 در ترکیه را از آن خود کرد و 77.8 درصد تورم را به ثبت رساند. در حوزه حمل و نقل ترکیه هم از سال 2021 تا 2022 قیمت خدمات حمل و نقل 54.4 درصد بالا رفته است. سازمان ملل رشد تولید ناخالص داخلی ترکیه برای سال جاری را 3.7 درصد و برای سال آینده 3.5 درصد پیشبینی کرده است.
سقوط ۴۰ درصدی ارزش ۳ پول خاورمیانه
علاوه بر ترکیه برخی دیگر از کشورهای خاورمیانه نیز سال 2022 را با افت شدید ارزش پول ملی خود سپری کردهاند. افزایش چندباره نرخ بهره امریکا در کنار عواملی مثل کاهش درآمد ارزی از صادرات غیرنفتی و گردشگری باعث افت ۴۰ درصدی ارزش پوند مصر، پوند لبنان و لیر ترکیه در سال ۲۰۲۲ شده است.
کشورهای نفتی عربی در منطقه که از درآمد سرشار نفتی و جمعیت کم برخوردار هستند با عرضه دلارهای نفتی در بازار توانستند مانع ریزش ارزش پول ملی خود در این سال شوند، اما در دیگر کشورها شاهد تورم فزاینده و افت قابل توجه ارزش پول ملی بودهایم؛ به طوری که ارزش پوند مصر، پوند لبنان و لیر ترکیه در این سال بیش از ۴۰ درصد کاهش یافت. دینار عراق و شیکل رژیم صهیونیستی نیز در این سال نوسان زیادی داشتهاند.
درهمین زمینه پول ملی مصر طی سال ۲۰۲۲ در مجموع ۴۰ درصد از ارزش خود را از دست داده و یکی از بیشترین افت ارزشها را در میان پولهای ملی کشورهای درحال توسعه در این سال داشته است. ارزش پول ملی لبنان در سال ۲۰۲۲ بیش از ۴۰ درصد کاهش یافته است.
همچنین ارزش دینار عراق در پی اقدامات تحریمی امریکا علیه این کشور و قرار دادن چندین بانک عراقی در لیست سیاه خود کاهش یافته است. این تحریمها باعث کمبود اسکناس دلار در بازار عراق شده است. هر دلار امریکا در برابر 1580 دینار در خیابانهای عراق معامله میشود. ارزش شیکل رژیم صهیونیستی در سال گذشته میلادی بیش از ۱۲ درصد کاهش یافته و با توجه به رشد ۵.۳ درصدی تورم در این رژیم طی ماه نوامبر، انتظار نمیرود که روند نزولی ارزش شیکل بزودی متوقف شود.
ایران
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
آخرین تصویر ثبت شده از حاج قاسم سلیمانی قبل از شهادت
سردار سلیمانی و مادرش روی دیوارنگاره میدان ولیعصر + عکس
دیدار رئیسی با خانواده سردار شهید سید رضی موسوی
خوش و بش فردوسی پور و تاج در مراسم تشییع ملیکا محمدی/ عکس
عکسی از پدر محمدرضا گلزار در شب عروسی اش!
ایلان ماسک با لباس مخصوص ژاپنیها/ عکس
۳ کیلو پیچ و مهره در شکم یک بیمار اهوازی! +عکس
عکسی خاص از دیدار رئیسی از جزیره آشوراده
با پیگیری سازمان منطقه آزاد انجام شد؛ شرکت "غدیر" پروژههای ناتمام خود در کیش را تمام میکند
فرمانده کل سپاه در مراسم عزاداری ایام فاطمیه/ عکس
تصاویر ۱۱ شهید پاسگاه راسک
تصاویر/ لباسهای مولانا بعد از مرمت در قونیه
پوتین در اتوبان همت تهران!
اولين تصوير از تتلو در خاک ایران پس از بازداشت
عکس کمتر دیده شده از رهبر معظم انقلاب در مترو تهران
زوج هالیوودی در مسجد ابوظبی/ واکنشها به حجاب رزی هانتینگتون
عکس/ بقایای دانشگاه الازهر در غزه بعد از بمباران
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای شهادت حضرت زهرا(ع)
لیلا حاتمی در مراسم چهلم داریوش مهرجویی و همسرش/ عکس
عکس یادگاری نوجوانان باستانیکار با رهبر انقلاب
عکس/ حدیث نصب شده در دیدار امروز ورزشکاران با رهبر انقلاب
عکس/ نوشته حکاکی شده روی انگشتر رهبر انقلاب چه بود؟
عکس/ حضور مخبر در اجتماع حمایت از غزه در میدان انقلاب
عکس/ رونمایی از جدیدترین دیوارنگاره میدان جهاد
عکس/ اهدای انگشتر توسط رهبر انقلاب به شیخ زکزاکی و همسرش
سحر دولتشاهی و رامبد جوان در مراسم تشییع پیکر آتیلا پسیانی/ عکس
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند
ورود سامانه بارشی به کشور از امروز/ فروردینِ بارانی آغاز میشود
هفت زوج آقای گلی در فوتبال ایران/ اسدی - مغانلو زوج جدید میشوند؟
اجرای طرح ترافیک پایتخت تا ۲۸ اسفند/ جزییات اجرای طرح در نوروز
چطور اینترنت هدیه دولت را فعال کنیم؟
اینفوگرافیک/ با سرگیجههای بعد از افطار چه کنیم؟
رونمایی کیم از «قدرتمندترین» تانک جهان
اینفوگرافیک/ علت و راهکار رفع بوی بد دهان در روزهداری
افزایش کرایههای اتوبوس، تاکسی و مترو در سال ۱۴۰۳/ دریافت کرایههای جدید از اول اردیبهشت
توصیههای ایمنی وزارت بهداشت در چهارشنبهسوری
اینفوگرافیک/ چهارشنبهسوری؛ چی بود، چی شد
سومی کشتی فرنگی ایران در تورنمنت بلغارستان
نظر ۷ مرجع درباره مسافرتی که روزه را باطل نمیکند
شرایط و ضوابط فعالیت رستورانها در ماه رمضان/ استقرار بازرسان در مراکز پرتردد
اینفوگرافیک/ افسردهترین کشورهای ۲۰۲۴ را بشناسید
زمان دربی ۱۰۳ تغییر نکرد/ استقلال ـ پرسپولیس؛ چهارشنبه در آزادی
رونالدو یک جنگ تمام عیار در عربستان به راه انداخت!
جزئیات تکالیف نوروزی دبستانیها؛ پیک نوروزی حذف شد
پرشکستترین سپاهان تاریخ
اینفوگرافیک/ بهترین مواد مغذی برای سلامت مغز
ویدیو/ تفریحات خاص ظریف و همسرش در کیش
اطلاعیه پلیس به مناسبت ماه مبارک رمضان
سواد رسانهای/ ۱۰ نوع اشتباه و اطلاعات نادرست
بارش برف و وزش باد در ارتفاعات کشور/ از تردد در مسیرهای مستعد وقوع بهمن خودداری کنید
۱۸ اسفند؛ واریز دومین شارژ ۲۲۰ هزار تومانی طرح فجرانه کالابرگ
سواد رسانهای/ پروپاگاندا چیست و چه اهدافی دارد؟
اولین قضاوت یک داور زن در داربی تهران
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
برگزاری داربی چهارشنبه ۲۳ اسفند تنها با ۴۵ هزار تماشاگر
این شما و جولان صبانتیون؛ مبارک آنان که رای ندادند!
سواد رسانهای/ چگونه اخبار جعلی را تشخیص دهیم؟
۳۰ کاندیدای پیشتاز در تهران عضو کدام فهرست انتخاباتی بودند؟
روند بازار ارز تهران بعد از انتخابات ۱۱ اسفند چگونه خواهد بود؟
کلیه مدارس استان تهران روز شنبه تعطیل است
اینفوگرافیک/ نکات مهم بیانات رهبر انقلاب درباره انتخابات
با چه مدارک شناسایی میتوانیم رأی دهیم؟
پرداخت بیمه بیکاری مشروط شد
اعلام رسمی محرومیت سنگین پوگبا از فوتبال
قیمت سکه افزایشی شد
رای نهایی درباره حرکت جنجالی رونالدو اعلام شد
پخش سری جدید «پایتخت» به نوروز میرسد؟
پسر احمدرضا عابدزاده جواب بیرانوند را داد
اینفوگرافیک/ دلایل خوابرفتن دستوپاها چیست و چه باید کرد؟
انفجار عامل تروریستی حین انجام عملیات بمب گذاری در سیستان و بلوچستان/ دومین تروریست متواری گشت
شوک 700 میلیون یورویی منچستر به رئال در جذب امباپه!
بهای پایه طرح ترافیک ۷۵ هزار تومان میشود/عوارض ۳۵ درصدی برای مجوز احداث و نصب آنتنها و دکلها
حادثه تلخ سوختگی برای دختر دوچرخهسوار ایران
بارش برف و باران در نقاط مختلف کشور
زمان دقیق واریز عیدی کارمندان، کارگران و بازنشستگان ۱۴۰۳ اعلام شد
دستور ویژه اژهای به قضات: با سرعت به موضوع تخلفات انتخاباتی ورود کنید
برای باز شدن پنجره؛ نام پرسپولیس در بین «ممنوعها»/ خطری سرخها را تهدید نمیکند
۷ بازیکن نکونام در آستانه از دست دادن بازی با استقلال و دربی!
مشکل حادی تاکنون در حوزه انتخابات و فعالیت کاندیداها نبوده است/ تاکنون جرم انتخاباتی نداشتهایم
شکایت باشگاه الشباب از رونالدو به خاطر حرکت غیر اخلاقی
ورود سامانه بارشی جدید به کشور طی فردا
این نشانه ها می گوید شما فردی عاقل هستید ولی کسی متوجه آن نیست
آغاز فروش ارز به متقاضیان سفرهای هوایی/ نحوه دریافت ۱۰۰۰ یورو
برزیل قهرمان جهان شد/ ایران با پیروزی قاطع مقابل بلاروس سوم شد