به گزارش روزپلاس؛ روسیه با اجرای 5 روش بازارسازی نفت توانست صادرات نفت خود را به چین، هند و ترکیه به ترتیب 182، 900 و 102 هزار بشکه در روز افزایش دهد و خلأ بازارهای اروپایی را برای صادرات نفت خود جبران کند. بدین ترتیب میزان صادرات و درآمد نفتی روسیه بعد از وقوع جنگ اوکراین و اعمال تحریم نفتی غرب، افت پیدا نکرد.
پس از وقوع جنگ اوکراین در 24 فوریه سالجاری میلادی، درگیری و شکاف عمیقی بین روسیه و اتحادیه اروپا ایجاد شد، به گونهای که بسیاری از کارشناسان این واقعه را نقطه عطفی در تاریخ تحولات بینالمللی میدانند.
هماکنون این درگیری از جنبه نظامی به جنبه اقتصادی تعمیم یافته و روسها تحت تحریم نفتی اروپا و امریکا قرار گرفتهاند و در مقابل با محدودیت در صادرات گاز به اروپا از این سوخت بهعنوان اسلحه در مقابل تحریمهای غرب استفاده کرده و به اروپا فشار میآورند.
جریان صادرات نفت روسیه روی 6 میلیون بشکه در روز حفظ شد
با وجود اعمال تحریم نفتی علیه روسیه و حتی فشارهای امریکا به هند و سایر کشورهای آسیایی برای ممانعت از خرید نفت روسیه، اما طبق آمار مؤسسات خارجی، جریان صادرات نفت این کشور از 24 فوریه تا کنون نه تنها حفظ شده بلکه در برخی ماهها افزایش نیز یافته است.
طبق گزارش ورتکسا (تصویر 1)، با وجود محدودیتهای نفتی اروپا و امریکا، جریان صادرات نفت روسیه به کشورهای آسیایی افزایش یافته است و این موضوع سبب شد صادرات نفت روسیه در ماه گذشته میلادی روی 6 میلیون بشکه در روز حفظ شود و تنها اندکی نسبت به سال 2019 (حدود 200 هزار بشکه) کاهش یابد.
کاهش خرید اروپا و به صفر رسیدن واردات امریکا و در عوض افزایش واردات نفت روسیه توسط کشورهای آسیایی بخوبی در تصویر 1 قابل مشاهده است.
درآمد ماهانه 20 میلیارد دلاری روسها پس از جنگ اوکراین
طبق گزارش آژانس بینالمللی انرژی (IEA)، میزان درآمدهای نفتی روسیه بعد از وقوع جنگ اوکراین نیز افت چندانی نداشته و بعد از طی کردن یک روند صعودی ماه ژوئن، بهدلیل «افت قیمت جهانی نفت» در 2ماه گذشته به میزان اندکی کاهش یافته است.
درآمد صادرات نفت روسیه در ماه آگوست 17,7 میلیارد دلار بوده که نسبت به ماه جولای 1,2 میلیارد دلار کاهش یافته است. البته رقم صادرات روزانه نفت خام و محصولات نفتی روسیه با 220 هزار بشکه افزایش به 7,6 میلیون بشکه در روز رسیده است. به طور میانگین بعد از وقوع جنگ اوکراین، روسیه ماهانه 20 میلیارد دلار از صادرات نفت خام درآمدزایی کرده است.
مقایسه نوسانات صادرات نفت روسیه با ایران و ونزوئلا بعد از تحریم
مقایسه میزان صادرات نفت روسیه با ایران و ونزوئلا پس از اعمال تحریمهای نفتی علیه 3کشور نشان میدهد که روسها برخلاف این 2 کشور توانستهاند جریان صادرات نفت خود را حفظ کنند و مانع از افت آن شوند (تصویر 3). در این گزارش هم عنوان شد که میزان صادرات نفت و درآمدهای نفتی روسیه بعد از جنگ اوکراین تغییر محسوسی نکرده است.
طبق تصویر 3، بعد از گذشت 5 ماه از آغاز تحریم نفتی ایران در ماه مه2018، صادرات نفت ایران به میزان 500 هزار بشکه در روز (معادل 24 درصد) کاهش یافت. همچنین بعد از گذشت 5 ماه از آغاز تحریم نفتی ونزوئلا در ژانویه 2019، صادرات نفت ونزوئلا به میزان 400 هزار بشکه در روز (معادل 40 درصد) کاهش یافت.
اما صادرات نفت روسیه بعد از گذشت 5 ماه از آغاز تحریم نفتی این کشور در فوریه 2022، نه تنها کاهش نیافت بلکه افزایش نیز پیدا کرد. حال سؤال اساسی این است که روسها چه تدابیری را اتخاذ کرده و میکنند که در مقابل تحریم نفتی ایمن شدهاند؟ پاسخ این پرسش دو کلمه است: «بازارسازی نفت».
در واقع تنها تفاوت روسیه با ایران و ونزوئلا این است که روسها برای ایمنسازی جریان صادرات نفت خود در مقابل تلاطمات بازار و تحریم، راهبرد «بازارسازی نفت» را پیش گرفتهاند که در ادامه به آن اشاره میشود.
افزایش صادرات 182 هزار بشکهای نفت روسیه به چین با «شراکت استراتژیک»
یکی از سیاستهای بازارسازی نفت، «شراکت استراتژیک» یا strategic partnership است. در این سیاست 2کشور وارد تعاملات بلندمدت میشوند که خرید و فروش نفت نیز جزئی از آن محسوب میشود که با سایر حوزههای تجاری دو کشور پیوند خورده است.
روسیه و چین، دو شریک استراتژیک هستند که در سازمانهای مختلف بینالمللی از جمله سازمان همکاری شانگهای و گروه بریکس با یکدیگر تعاملات تجاری گستردهای دارند. با وقوع جنگ اوکراین و تحریم نفتی روسیه، چین با افزایش واردات نفت به بزرگترین مقصد صادرات نفت روسیه تبدیل شد. طبق آمار کپلر (تصویر4)، صادرات نفت روسیه به چین بعد از 24 فوریه، 182 هزار بشکه در روز افزایش یافته است و چین توانسته بخشی از خلأ بازار نفت اروپا را برای روسیه پوشش دهد.
همچنین طبق گزارش رویترز، در 3ماه گذشته روسیه توانسته است جایگاه عربستان را بهعنوان بزرگترین تأمینکننده نفت چین بگیرد و با 4.4 درصد رشد، میزان صادرات نفت خود را به 48,5 میلیون تن برساند. افزایش واردات نفت از روسیه درحالی رقم خورد که چینیها از سهم عربستان، امریکا و کشورهای آفریقایی در بازار نفت خود کاستند.
افزایش 900 درصدی صادرات نفت روسیه به هند با سیاست «خرید تقاضا»
یکی دیگر از سیاستهای بازارسازی نفت، «خرید تقاضا» یا buy demand است. در این سیاست، کشور عرضهکننده نفت با سهامدار شدن در پالایشگاههای فراسرزمینی، بخشی از تقاضای نفت آن کشور را تصاحب میکند و بدین ترتیب جریان صادرات نفت خود به پالایشگاههای فراسرزمینی را در مقابل تکانههای خارجی مثل تحریم، ایمن و حفظ میکند.
طبق آمار کپلر، با اجرای سیاست «خرید تقاضا»، صادرات نفت روسیه به هند نسبت به سال گذشته 10 برابر شده است و به بیش از یک میلیون بشکه در روز رسیده و جای عربستان بهعنوان دومین صادرکننده نفت را در بازار گرفته است (تصویر 6).
در حال حاضر پالایشگاه وادینار هند با ظرفیت 400 هزار بشکه، واردکننده اصلی نفت روسیه شده است. دلیل این اتفاق سهام 49 درصدی شرکت روسنفت در شرکت بهرهبردار این پالایشگاه هندی است. نکته جالب اینکه تا قبل از اعمال تحریم غرب، صادرات نفت روسیه به هند بهدلیل هزینه انتقال، صرفه اقتصادی نداشت اما با وقوع جنگ و افزایش قیمت جهانی نفت، صادرات نفت روسیه به هند در دستور کار این کشور قرار گرفت و از ظرفیت پالایشگاههای فراسرزمینی روسها برای حفظ رقم صادرات استفاده شد.
همچنین در تجارت نفت روسیه با هند، بازارسازی نفت با سیاست «تسری» یا spillover نیز تأثیرگذار بوده است، به این صورت که روسها از وابستگی نظامی هند به جنگندههای روسی استفاده کرده و این موضوع را به سمت افزایش خرید نفت این کشور تسری دادهاند.
تجارت سربهسر روسیه با ترکیه، صادرات نفت این کشور را 2برابر کرد
یکی دیگر از سیاستهای بازارسازی نفت، «تجارت سربهسر» یا total trade است. در این روش، کشور صادرکننده نفت، مابهازای فروش نفت خود، کالاهای موردنیازش را از کشور خریدار وارد میکند. بدین ترتیب کشور خریدار نفت مجبور است برای راضی نگهداشتن صادرکنندگان خود، نفت موردنیاز را از کشور عرضهکننده بخرد تا همچنان جریان صادرات سایر کالاها به آن کشور تداوم داشته باشد.
طبق گزارش رویترز (تصویر 7)، با اجرای سیاست تجارت سربهسر، صادرات نفت روسیه به ترکیه بعد از جنگ اوکراین بیش از 2 برابر شده و از 98 هزار بشکه به 200 هزار بشکه در روز افزایش یافته است. در عوض ترکیه متعهد شده است که خلأ خروج شرکتهای اروپایی در روسیه را با صادرات کالا و تجهیزات پر کند.
ورود تهاجمی روسها به بازار نفت مانع از تنگ شدن حلقه تحریم شد
یکی دیگر از راهکارهای روسیه برای حفظ جریان صادرات نفت خود، «ورود تهاجمی» به بازار نفت بود. طبق گزارش رویترز (تصویر 8)، روسیه بهدنبال صادرات نفت با تخفیفهای 30 درصدی به مشتریان آسیایی در قالب «قراردادهای بلندمدت» است تا پس از قطع واردات نفت اروپا، بتواند بازارهای خودش در آسیا را ایمن کند.
با وقوع جنگ اوکراین، قیمت جهانی نفت 20 الی 30 دلار افزایش یافت، در نتیجه روسیه از این فرصت استفاده کرد و با ورود تهاجمی به بازار نفت و اعطای تخفیفهای مناسب، هزینه دور زدن تحریم را برای خریداران نفت خود پوشش داد، به گونهای که حتی خریداران اروپایی نیز به خرید نفت روسیه متمایل شدند.
اعطای تخفیف نه تنها درآمدهای نفتی روسیه را کاهش نداد، بلکه باعث افزایش درآمدها به بالای 20 میلیارد دلار در 3ماهه اول بعد از آغاز جنگ شد.
تصویر 9، میزان تخفیف روسیه بر هر بشکه نفت خود را نشان میدهد. طبق این تصویر، روسها در ابتدا در مواجهه با شوک تحریمی، تخفیف خود را تا 35 دلار نیز افزایش دادند و سپس بعد از خنثیسازی نقشه غرب در تنگ کردن حلقه محاصره، تخفیفهای خود را کاهش دادند.
روسیه توانست با ورود تهاجمی به بازار نفت و اعطای تخفیف، جریان صادرات نفت خود در قیمتهای بالا را حفظ کرده و همچنین درآمدهای نفتیاش را در سطوح قبلی نگهدارد.
استفاده روسیه از ارزهای ملی چین و هند برای تجارت نفت و گاز
یکی از راهکارهای ایمنسازی صادرات نفت و گاز، «تجارت با ارزهای ملی» است. در این روش، کشور صادرکننده نفت و گاز برای جلوگیری از بلوکه شدن درآمدهای نفتی خود، ارز ملی کشور خریدار را در بانکهای آن کشور دریافت کرده و اقدام به خرید کالاهای موردنیاز از آن کشور یا سایر کشورها میکند.
طبق گزارش بلومبرگ، روسیه و چین تصمیم گرفتند که دلار و یورو (ارزهای غیردوستانه) را از چرخه تجارت گاز خود کنار بگذارند و یوآن و روبل را با سهم 50-50 جایگزین آنها کنند.
همچنین رویترز نیز اعلام کرده است که روسیه و هند بهدنبال تسویه مالی تجارت خود با روپیه هستند و قصد دارند دلار و یورو را از تجارت دوجانبه خود در حوزه انرژی حذف کنند.
در مجموع روسها تاکنون توانستهاند با 5 روش: 1- شراکت استراتژیک با چین 2- خرید تقاضای پالایشگاههای هند
3- تجارت سربهسر با ترکیه 4- ورود تهاجمی به بازار نفت و 5- استفاده از ارزهای ملی در تجارت نفت، میزان صادرات نفت و درآمدهای نفتی خود را در مواجهه با تحریمهای نفتی غرب حفظ کنند، حال باید منتظر ماند و دید در ادامه چه رخ خواهد داد.
ایران
فیلم/ اعترافات علیرضا اکبری جاسوس انگلیس/ از نحوه ارتباط گیری تا بازداشت توسط وزارت اطلاعات
ویدیو/ حضور وزیر امورخارجه بر مزار شهید عماد مغنیه و شهدای مقاومت
رئیس جمهور در کنار سفره هفت سین/عکس
حضور قالیباف بر سر مزار شهید حاج قاسم سلیمانی/ عکس
هواشناسی ایران ۱۴۰۱/۱۲/۲۱؛ ۲ سامانه بارشی در راه ایران/ هشدار هواشناسی برای ۱۹ استان
ببینید/درخواست حاج قاسم از خادم امام رضا (علیهالسلام)
غرس نهال توسط رهبر انقلاب به مناسبت روز درختکاری
تصادف دو قطار با یکدیگر در یونان با ۱۱۷ کشته و زخمی+ عکس
اولین تصویر از تونلهای مخصوص سامانههای پدافندی
اولین تصویر ماهوارهای از پهپاد شاهد 149 سپاه
عکس/ اقامه نماز رهبر انقلاب بر پیکر همسر شهید مطهری
دشداشه پوشیدن رونالدو در جشن عربستان/ عکس
عکس/ حدیث نصب شده در دیدار امروز رهبر انقلاب
تصویر کمتر دیده شده از دو شهید مقاومت
ببینید/بیانات رهبر انقلاب در دیدار خانواده و اعضای ستاد بزرگداشت سردار سلیمانی
عکس/ دیوارنگاره جدید میدان لیعصر به مناسبت مبعث
عکس/ اسکورت رئیسی در خیابانهای پکن
عکس/ حضور محمد انصاری در منطقه زلزله زده خوی
عکس/ افتتاح نخستین تعمیرگاه خودرو ویژه بانوان
عکس/ رئیس جمهور در راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس/ نمایش پهپاد شاهد۱۳۶ در مراسم راهپیمایی ۲۲ بهمن
محمود واعظی و محمدجواد آذری جهرمی در راهپیمایی ۲۲ بهمن/ عکس
عکس/ حضور دهه نودیها در اولین ساعات راهپیمایی ۲۲ بهمن
حسن روحانی در راهپیمایی ۲۲ بهمن در تهران/ عکس
عکس/ نمایش موشک سجیل در مسیر راهپیمایی ۲۲ بهمن
ببینید/روضه شب چهارم فاطمیه 1444 با حضور رهبر معظم انقلاب
عکس/ شهر قهرمان مرعش قبل و بعد زلزله
دیدار رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با علمای مشهد
ورود اولین اقلام اهدایی ایران به ترکیه/ عکس
عکس/ نجات مادر و فرزند از زیر آوار بعد از ۲۹ ساعت!
آتش سوزی کانتینرهای واژگون شده در بندر ترکیه/ عکس
تصاویر هوایی از وضعیت شهر "قهرمان مرش" بعد از زلزله
نمایی عجیب از روستای شمال ادلب سوریه قبل و بعد از زلزله
عکس/ بهت زلزلهزدگان از ویرانیها در ترکیه
عکس/ ارسال محمولههای امدادی ایران برای زلزله زدگان سوری
عکس/ قلعه تاریخی غازی آنتپ ترکیه قبل و بعد از زلزله
تصویری قدیمی از حضور رهبر انقلاب در حرم حضرت زینب(س)
خسارات زمینلرزه در حلب و لاذقیه سوریه/ عکس
آوارگی مردم ترکیه بعد از زلزله مهیب/ عکس
خرابی های ناشی از زلزله ۷.۸ ریشتری در ترکیه/ عکس
عکس/ جدیدترین اثر حسن روح الامین برای امیرالمومنین
دانشآموزانی که رهبرانقلاب را همراهی کردند چه کسانی بودند؟
عکس/ حضور سردار سلامی در مناطق زلزلهزده خوی
بلندترین کوه منظومه خورشیدی/عکس
ببینید/روضه شب سوم فاطمیه 1444 با حضور رهبر معظم انقلاب
عکس/ وزغی عجیب به اندازه نوزاد انسان!
عکس/ روزنامه اطلاعات - ۱۲ بهمن ۱۳۵۷
رهبر انقلاب بر سر مزار شهدای هفتاد و دو تن/ عکس
عکس/ رهبر انقلاب بر سر مزار شهید "آرمان علیوردی"
حضور رهبر انقلاب بر مزار شهید آتشنشان/ عکس
عکس/ تجدید میثاق هیئت دولت با آرمانهای امام خمینی(ره)
عکس/ دیدار کارآفرینان با رهبر انقلاب
ببینید/بیانات رهبر انقلاب در دیدار خانوادههای شهدای حادثه تروریستی شاهچراغ
کشف مجسمه «هرکول» هنگام تعمیر فاضلاب/ عکس
النصر با رونالدو مچ مسی و آرژانتین را خواباند! +عکس
عیادت امیرعبداللهیان از مجروح حادثه سفارت باکو/ عکس
ببینید/رهبر معظم انقلاب: بساط شرارت جمع خواهد شد
عکس/ پیام رهبر انقلاب به اجلاس سراسری نماز
رونمایی از شلواری عجیب در طرح اقتدار پلیس/ عکس
تصاویری از 9 ماهگی پیروز؛ یوز ایرانی
جزئیات ساعت آغاز به کار ادارات
وضعیت راههای کشور؛ جاده چالوس و آزادراه تهران-شمال باز هم مسدود شد
اینفوگرافیک / چه کسانی نباید روزه بگیرند؟
ورود سامانه بارشی جدید به کشور از فردا
تشدید بارش در ۱۱ استان/وزش باد شدید در ۱۶ استان
تداوم انسداد محور چالوس و آزادراه تهران - شمال تا اطلاع بعدی
ورود سامانه بارشی به کشور طی روز یکشنبه
کدام روغن خوراکی برای مصرف بهتر است؟
ساعت کاری همه ادارات در ماه رمضان شناور شد
سامانه بارشی جدید ۶ فروردین از راه میرسد
اعلام زمان پخش ویژهبرنامههای ماه رمضان از تلویزیون
اطلاعیه پلیس به مناسبت ماه مبارک رمضان
اینفوگرافیک / چند توصیه تغذیهای در ایام نوروز
چالوس امروز هم یکطرفه شد/ برف و باران در جادههای نیمی از استانهای کشور
فعالیت ۲۵۰۰ گشت انتظامی در هر شیفت کاری/ برخورد با خاطیان امنیت مردم
فعالیت سامانه بارشی جدید در کشور طی امروز و فردا
دشمنی با ملت ایران در پیام نوروزی مقامات آمریکایی نمایان است/ادعای دروغین حمایت از زنان ایرانی
هواشناسی ایران ۱۴۰۱/۱۲/۲۹؛ تشدید فعالیت سامانه بارشی/ هشدار نارنجی هواشناسی برای ۲۸ استان
اینفوگرافیک / بیماریهای رایج سفر و چند داروی پیشنهادی برای بهبود آنها
اینفوگرافیک / پنج نکته مهم در استفاده از داروها در سفر
اینفوگرافیک / اگر ماهی قرمز میخرید، بخوانید
۱۱ کیلومتر خط مترو در پایتخت به بهرهبرداری رسید
۵ اشتباه رایج پس از پرخوری
هشدار نوروزی پلیس: برنامه سفر نوروزیتان را به غریبهها نگویید
گروه سخت والیبال ایران برای صعود به المپیک/ نبرد با آمریکا و برزیل
وزش باد شدید و رگبارهای پراکنده طی روزهای آینده در تهران
اینفوگرافیک / توصیههای غذایی که باید برای سفر جدی بگیرید!
پاسخ کنعانی به اظهارات صدر اعظم آلمان
برنامههای تهرانگردی در نوروز اعلام شد
رزمایش مرکب دریایی ۲۰۲۳/ اجرای عملیات رهگیری و انهدام اهداف هوایی شبانه
بارش باران در برخی نقاط کشور طی روزهای آینده/کاهش محسوس دمای نقاط شمالی کشور
برف و باران در جادههای ۱۰ استان/ افزایش ترددهای بین شهری در دومین روز از طرح نوروزی پلیس راهور
اعلام آمادگی عربستان برای سرمایه گذاری در ایران
اعتیاد عجیب و غریبی که پهلوی دوم داشت!
محدودیتهای ترافیکی ایام نوروز اعلام شد/ کدام جادهها در ایام نوروز یکطرفه است؟
در سال ۱۴۰۲ چند تعطیل رسمی داریم؟
آغاز طرح نوروزی پلیس راهور در جادههای کشور از فردا
تداوم بارش در برخی استانها/ وزش باد شدید و خیزش گرد و خاک در شرق کشور
منع کلیه دستگاههای اجرایی از خرید هرگونه محصول و خدمات مشابه غیر داخلی در حوزه فناوری اطلاعات
پزشکی خانواده در سراسر کشور اجرایی میشود/ درمان رایگان بیماران مناطق محروم
اجرای برنامه های نوروزی پایتخت از افطار تا سحر
بارش باران در غالب نقاط کشور/ کاهش دما تا ۱۰ درجه در استانهای ساحلی دریای خزر
سرعت مجاز در آزادراهها ۱۰ کیلومتر کاهش یافت
اینفوگرافیک/ تبدیل پلاک منطقه آزاد خودرو به ملی
اینفوگرافیک/ چگونه مصرف آب را کاهش دهیم؟
حکم اعدام «حبیب فرجالله چعب» در دیوان عالی کشور تایید شد
اینفوگرافیک/ واکنش کشورهای جهان به توافق تهران و ریاض
ایرانچکهای ۲۰۰ هزار تومانی به بازار میآید
«سلطان شکنجه» ایران که بود؟
اینفوگرافیک/ چند واقعیت درباره قند
اینفوگرافیک / پر درآمدترین ورزشکاران تاریخ را بشناسید
رونمایی از نمونه معیار تولید جت آموزشی یاسین
اسامی فیلمهای اکران نوروزی اعلام شد
نخستین تصویر از ناو اقیانوسپیمای شهید مهدوی
هشدار هواشناسی نسبت به تشدید بارندگیها و خطر آبگرفتگی معابر در غالب استانها
قیمت روز طلا و ارز/ جدول
استفاده از کارت سوخت شخصی الزامی میشود
واگذاری نخستین سهام بورسی به معلمان در بهار آتی/ اعلام متوسط دریافتی فرهنگیان از صندوق ذخیره
وام ازدواج ۱۸۰ میلیون تومان شد
غرس یک اصله نهال گردو توسط رئیسی در باغ گیاهشناسی