صفحه نخست » اجتماعی

گرفتاری در چرخه فقر، نتیجه بی‌توجهی به توسعه پایدار

در نشست علمی و تخصصی دفتر آموزش و ترویج مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری مطرح شد که کشورهای درحال توسعه باید به مسیر رشد سبز و توسعه پایدار، توجه ویژه‌ای داشته باشند و عدم توجه به این مهم، کشورهای درحال توسعه را دچار گرفتار شدن در چرخه فقر می‌کند.

کد خبر: ۲۶۳۷۵۶

تاریخ انتشار:۰۹ شهريور ۱۴۰۱ - ۲۰:۴۲ - 31 August 2022

گرفتاری در چرخه فقر، نتیجه بی‌توجهی به توسعه پایدار

به گزارش روزپلاس، هشتاد و نهمین نشست علمی-تخصصی با عنوان مدیریت و بهره‌وری سبز (سیاست‌ها و راهکارها) امروز، ۹ شهریور ماه به همت دفتر آموزش و ترویج مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری و با حضور صاحب‌نظران ملی و استانی به صورت مجازی برگزار شد.

در ابتدای این نشست، دکتر فرخ مسجدی، رئیس امور آب، کشاورزی و محیط زیست سازمان برنامه و بودجه کشور در خصوص اهمیت این نشست گفت: اساتید می‌توانند با راهنمایی خود راهگشای مدیران اجرایی کشور باشند. با توجه به جدید بودن این بحث اگر بتوانیم منابع را به بهترین شکل مدیریت کنیم و منابع را برای نسل بعدی منتقل کنیم، به اهداف خود در بهره وری دست پیدا کرده‌ایم.

رئیس امور آب، کشاورزی و محیط زیست سازمان برنامه و بودجه کشور خاطر نشان کرد: بهره‌وری و بهبود شرایط محیط زیستی از اولویت های امروز است و در سیاست‌های کلان نظام نیز ردپای جدی و مهمی دارد. ضرروت و الزام ورود به بهره وری سبز به دلیل محدودیت‌های منابع زمین یک اصل است.

دکتر اسماعیل فاتحی‌فر، استاد و رئیس دانشگاه صنعتی سهند تبریز نیز در این نشست گفت: بهره وری سبز باید به توسعه پایدار منجر شود. لذا در تعریف توسعه پایدار گفته شده بهره‌وری باید به گونه‌ای باشد که نیازهای امروز را برآورده کند، بدون آنکه خطراتی را برای نسل‌های بعدی ایجاد کند. از این رو با رعایت این اصل می‌بایست قیمت تمام شده نیز مد نظر قرار گیرد. ما به چرخه مدیریت سبز احتیاج داریم که در برنامه هفتم می‌بایست مورد توجه قرار گیرد.

رئیس دانشگاه صنعتی سهند تبریز افزود: بهره وری سبز از یک سو به کیفیت زندگی توجه می کند و از سوی دیگر به رشد توجه ویژه دارد، لازمه این امر نیز توجه به الگوی تولید و الگوی مصرف به صورت همزمان است. نباید از یادبرد که اصل بهره‌وری ریشه در تعالیم دینی ما دارد و در واقع بهره‌وری یک مسابقه دو، بدون خط پایان است. در واقع بهره‌وری یک نگرش است به منظور ارتقای هر روزه سازمان و صنعت.

این مدرس دانشگاه با اشاره به آمارهای بهروه‌ری ادامه داد: طبق آمار با وجود متوسط تولید خوب و همچنین کار و تولید قابل قبول عامل بهره‌وری در کشور منفی است. در این زمینه کیفیت مواد اولیه و آموزش افراد بسیار مهم است. توسعه پایدار صنایع نیز باید سودده باشند و کیفیت و رضایت مشتری از اصول تحقق بهره وری سبز است.

این محقق بهره‌وری ادامه داد: در بحث بهره‌وری سبز توجه به ماده اولیه بسیار مهم است. Mfca یک مدل در راستای مدیریت ماده اولیه است که از دور ریز ماده اولیه جلوگیری می‌کند. در این مدل ضایعات، اعم از پسماند جامد است. در واقع هرچیز که به غیر از محصول نهایی باشد، در این مدل ضایعات محسوب می‌شود.

وی ضمن بررسی مدل یاد شده، ادامه داد: کاهش استفاده از مواد اولیه در تحقق محصول نهایی برون‌داد استفاده از این مدل است. در واقع محصول مثبت و محصول منفی مهمترین رکن یک سازمان است. ما باید دقت کنیم به تولید محصول مثبت و نهایی و از تولید هرچیز دیگری به جز محصول مثبت پرهیز کنیم.

دکتر فاتحی‌فر در تبیین اهمیت بهره‌وری سبز خاطر نشان کرد: تلاش هر واحد صنعتی و اداری باید این باشد که تمام ورودی ماده اولیه به محصول نهایی تبدیل شود. در این بین عدم توجه به تعمیرات و بازیابی‌های نوبه‌ای متاسفانه مجموعه‌های صنعتی را با مشکل مواجه کرده است. لذا درمدل Mfca توجه به فرایندها بسیار مهم است و از رهگذر این توجه هزینه ضایعات کم می شود.

وی در تشریح مدیریت ضایعات گفت: متاسفانه باید توجه کنیم قیمت ضایعات از قیمت محصول در بسیاری از موارد بالاتر است، اما در نگاه خوشبینانه، حالت قیمت ضایعات با محصول نهایی برابر است.

دکتر فاتحی‌فر با بیان تجربیات متعدد در کشورهای دیگر در خصوص مدیریت منابع، گفت: برخی اوقات به منظور کم کردن ضایعات باید در زنجیره تامین اصلاحات اساسی شود، لذا با ایجاد مشوق‌ها می‌شود بهره‌وری را به وجود آورد. شاید از محل مالیات خود کارخانه‌ها بشود مدل‌های بهره‌وری سبز را در ایران اجرا کرد.

دکتر زهرا عابدی، عضو هئیت علمی دانشگاه و مشاور سابق سازمان ملی بهره‌وری نیز در این نشست گفت: نگاهی که ما به زمین داریم، باید اصلاح شود. سیاستگذاران باید دقت کنند ردپای زیستی چگونه در چرخه زیست ما تاثیرگذار است.

عضو هئیت علمی دانشگاه و مشاور سابق سازمان ملی بهره‌وری با بیان اینکه شکاف اکولوژیک معلول تولید ناپایدار و به تبع آن مصرف ناپایدار خواهد بود، افزود: در حقیقت ما بدهی زیادی به زمین داریم. این بدهی شامل اموری همچون آب، خاک و سایر سرمایه‌های طبیعی می‌شود.

وی با اشاره به بحث تغییرات اقلیمی در جهان، ادامه داد: این بارش‌های نابهنگام، بهره‌وری را در بخش کشاورزی به شدت کاهش می‌دهد و متاسفانه باید گفت اگر کشورها همین روند را ادامه بدهند، در سال ۲۱۰۰ بدهی زیادی به زمین ایجاد خواهد شد و شاید با ادامه روند کنونی در مصرف منابع طبیعی در سال ۲۱۰۰ به منابع سه زمین، نیاز داشته باشیم تا نیازهای آن زمان را مرتفع کند.

این محقق در خصوص راه حل مقابله با وضعیت کنونی ادامه داد: تاکید بر کاهش استفاده از منابع اولیه و کاهش رد پای کربن می‌بایست به صورت جدی پیگیری شود و راهی نداریم مگر اینکه به وضعیت توازن زیستی بازگردیم. عوامل اثرگذار در این رد پای اکولوژیک رشد سریع صنعتی و افزایش جمعیت است و عدم توجه به برنامه‌های کنترلی تشدید کننده وضعیت فعلی است.

دکتر عابدی با تشریح سناریوی عبور از وضعیت فعلی گفت: با اجرای بهره‌وری سبز و تحقق سناریوی دوم، می‌توانیم به سمت کاهش رد پای اکولوژیک دست پیدا کنیم. اما نباید از یاد ببریم که در بیست سال اخیر از ظرفیت زیستی استفاده زیادی کردیم و این امر میزان بدهی ما به زمین را بسیار بالا برده است.

وی با بیان متدولوژی مورد نظر در خصوص بررسی ردپای اکولوژیک گفت: عدم توجه به این مهم ما را به دایره فقر وارد می‌کند. در سه دهه اخیر نرخ فقر در کشورهای در حال توسعه افزایش پیدا کرده است. در مقابل می‌توانیم با استفاده از تکنیک‌های رشد سبز بر این مشکلات فائق آییم. با این وجود متاسفانه از رشد سبز دور شده‌ایم. با استفاده بی رویه از منابع آبی با مشکلات متعددی مواجه هستیم به گونه‌ای که در برخی از مناطق از ۱۵۰ متر عمق چاه به ۵۰۰ متر رسیده‌ایم.

دکتر عابدی در بخش ارائه راه حل‌ها گفت: تحقق شهر سبز، حمل‌ونقل سبز، حسابداری سبز، مشاغل سبز، کالای سبز و... همگی در قالب یک برنامه مدون قابل دستیابی است، به عنوان مثال حمل و نقل ریلی در مقایسه با دیگر موارد حمل و نقل سبز به شمار می‌رود و اتومبیل‌های هیبریدی می‌توانند مکمل این شبکه حمل‌ونقل باشند. همچنین چارچوب‌های قانونی ملی باید در این میان به عنوان مشوق به تحقق بهره وری سبز کمک کند.

وی خاطر نشان کرد: کشورهای در حال توسعه باید به مسیر رشد سبز توجه ویژه‌ای داشته باشند. عدم توجه به این مهم کشورهای در حال توسعه را دچار چرخه فقر می‌کند و در این بین ما برای اینکه به اقتصاد سبز دست پیدا کنیم، باید به بهره‌وری سبز جامه عمل بپوشانیم. تولید پایدار مصرف پایدار را در پی خواهد داشت.

دکتر آیدا شریعت‌مداری، مدرس دانشگاه و مشاور در حوزه بهره‌وری نیز در این نشست با اشاره به قوانین مورد اشاره به بهره‌وری سبز گفت: عدم توجه به اصل پنجاهم قانون اساسی در خصوص محیط زیست آسیب زا بوده است. بهره وری سبز در دل صنعت، معدن، تجارت و در دل تمامی سازمان‌ها می تواند پیاده سازی شود.

شریعت مداری ادامه داد: برای مثال اتوماسیون می‌تواند در مقابل خرید کاغذ و مصرف کاغذ استفاده شود. با ذخیره انرژی در سازمان‌ها تا حد زیادی می‌شود مصرف بی رویه انرژی را کنترل کرد.

وی با بیان تجربیات خود در خصوص تحقق بهره‌وری در کشور گفت: بی تردید با مسائل مختلفی در زمینه محیط زیست مواجه هستیم. باید به عملکرد خود نگاه کنیم که با هر اقدام ما چه مقدار مشکل و بحران محیط زیستی برای کشور ایجاد شده است و سپس رویه‌ها را تغییر دهیم.

این محقق حوزه بهره‌وری ادامه داد: بهره‌وری سبز باید با یک عزم عمومی محقق شود و با توجه به سود و زیان شرکت‌ها به سمت محقق شدن بهره‌وری سبز گام برداریم. لذا در این بین باید توجه کرد آلودگی‌های زیست محیطی فرامنطقه‌ای است و هر اقدامی می‌تواند در مناطق دیگر نیز تاثیرگذار باشد.

وی افزود: لذا باید فناوری‌هایی به کار گرفته شود که بتوانیم به اصل استانداردسازی و بهینه‌سازی محیط زیست توجه ویژه داشته باشیم. فرهنگ‌سازی در تمام سطوح، ما را به بهره‌وری سبز خواهد رساند. در این مدل هر سازمان و دستگاهی می‌تواند با تشکیل تیم و جمع آوری اطلاعات لازم و توجه به مشکلات و پاسخ به اینکه چگونه می‌شود مسئله را حل کرد، در اجرا و پایش برنامه‌ها در تحقق بهره‌وری سبز نقش خود را ایفا کند و نباید از یاد برد که بهره‌وری سبز یک چرخه دائمی است که باید همواره ادامه پیدا کند. اقتصاد، اجتماع و محیط زیست در ارتباط ناگسستنی با یکدیگر هستند و هرسه به منظور بقای خود به تحقق مدل بهره‌وری سبز نیازمند هستند.

سایر اخبار

آغاز فروش بلیت پروازهای اربعین با قیمت مصوب/ نرخ ۷.۶ میلیون تومانی بلیت پرواز از ۴ شهر

برچسب ها: گرفتاری در چرخه فقر ، نتیجه بی‌توجهی به توسعه پایدار

بازگشت به ابتدای صفحه

ارسال به دوستان

ارسال نظر