به گزارش روزپلاس؛ به بهانه پخش سریال یاغی و نمایش سیاهی و تلخی های حاشیه شهر با افشین علیار منتقد سینما و تلویزیون درباره دلایل اقبال سینماگران طی یک دهه گذشته برای تولید آثاری با مضامینی مشابه فیلم های همچون «ابد و یک روز»، «شنای پروانه»، «متری شش و نیم»، «جاندار» و.... و نمایش عریان فلاکت و مصیبت زیست آدم های محکوم به زندگی در طبقه ضعیف و فرودست گفتگو کردیم.
ابد و یک روز و جریانی که آغاز کرد
افشین علیار منتقد سینما با اشاره به فیلم هایی که آغازگر این موج فیلمسازی بوده اند، می گوید: من معتقدم سینمای ما در دهه نود و بعد فیلم «ابد و یک روز» مانند دهه ۸۰ و تقلید از فیلم های فرهادی وارد جریان تقلیدی شده است. در واقع این جریان حاکم بر سینما در دهه ۹۰ که حاصل جریان مشخصی نیست و مولفه های تقلیدی دارد وارد تلویزیون و شبکه نمایش خانگی هم شده است. به نظر می رسد ژانر یا گونه ای در فیلمسازی ما وجود دارد که قصه هایی در جنوب شهر با مولفه های خاص خودش را با اغراق زیاد بازسازی کند. سریال خوشنام نمونه ای تلویزیونی اخیر آن است. در این سریال هم با اینکه با سوژه تازه ای روبرو بودیم اما کارگردان بااستفاده بیش از اندازه از اِلمان های جنوب شهری ایده اصلی را گم کرده بود. ازدیاد این عناصر از هر زاویه ای به ضرر مخاطب است.
علیار با اشاره به شاخصه های فیلم ابد و یک روز بیان می کند: من معتقدم که آغازگر این جریان «ابدویک روز» سعید روستایی ست. بعد از آن می توان به مغزهای کوچک زنگ زده، بدون تاریخ بدون امضا، حمال طلا، متری شش و نیم، جاندار، شنای پروانه، شیشلیک و ابلق و... هم اشاره کرد. اما ابد و یک روز به دلیل اینکه تقریبا کلکسیونی از مصایب زندگی را در اجرایی اثرگذار و ماندگار به تصویر کشیده بود آغاز کننده این موج فیلمسازی به شمار می آید.
این منتقد سینما با اشاره به فیلم سینمایی «مجبوریم» ادامه می دهد: تمام این فیلم ها بر اساس مولفه های کوچه و خیابان و جوان هایی رها شده در آن ساخته شده اند. البته درام و دغدغه ای هم درآن دنبال می شود اما فرم به کار رفته در مضمون بر اساس فریاد، زورگویی و عربده کشی و به طور کلی سیاه نمایی ست. جالب اینکه «مجبوریم» آخرین ساخته رضا درمیشیان هم با همین نگاه ساخته شده است. در این فیلم آنقدر تصاویر چرک و سیاه جامعه دیده می شود که اساسا مضمون اصلی در آن فراموش می شود. اتفاقا این فیلم ایده جدیدی دارد اما از آنجا که فیلمساز سودای آسیب شناسی ندارد این ایده در فیلم کارکرد لازم برای طرح موضوع اجتماعی را ندارد.
آفت کپی کردن در سینما، تلویزیون و...
علیار درباره تبی که طی چند سال اخیر شرایط فیلمسازی سینما و تلویزیون و... را تحت تاثیر خود قرار داده بیان می کند: معمولا تب این موج ها یک دهه است و بعد لابلای جریان های نوظهور دیگری گم می شوند. اما نکته اینجاست که این جریان هم ضد مردم است و هم اساسا ضد اخلاق و آثار مخرب آن می تواند تا مدت ها باقی بماند. او در ادامه می گوید: به نظر می رسد یک جور آفتی در سینمای ما حاکم شده است در کپی کردن از روی دست یکدیگر. زمانی فیلمسازان از روی دست کیارستمی و فرهادی کپی می کردند و حالا شده سعید روستایی.
فیلمساز تا زمانی که جهت های جغرافیایی را زیست نکرده باشد نمی تواند اثر تاثیرگذاری خلق کند. مثالش سریال یاغی که با وجود همه جذابیت ها به دلیل اینکه کارگردان آن را بر اساس تجربه های زیست شده اش نساخته چفت و بست لازم در بافت شخصیت ها و مضمون ندارد و جغرافیایی که این قصه در آن رخ می دهد برای مخاطب ملموس و باورپذیر نیست.
این منتقد ادامه می دهد: به هر حال با هر المان و عناصری می شود یک اثر نمادین ساخت اما آن اثر ماندگار نخواهد شد. سریال آقازاده یا حتی زخم کاری هم که نسبتا آثار موفقی بودند اما به دلیل اینکه مضامین آن فقط درخدمت کشاندن مخاطب به دنبال خود بود تا ایجاد فضا و داستان واقعی، نکته ای نداشت که برای مخاطب تبدیل به مسئله شود.
پول هایی که باید خرج شوند
علیار درباره ارتباط مستقیم تولید به فروش، گیشه یا استقبال و سلیقه مخاطب می افزاید: متاسفانه سیستم تولید چه در سینما چه تلویزیون و چه نمایش خانگی با ساز و کار بساز و بفروشی پیش می رود و هیچ توجهی به سلیقه مخاطب یا اتفاقات روز جامعه ندارد. آنچه که برای تهیه کننده و کارگردان اهمیت دارد سرمایه اثر است که از کجا و چگونه تهیه شود. فیلم و سریال هایی بودند که با سرمایه های نجومی تولید شدند اما تولید به سرانجام نرسیده متوقف شده است. چرا؟ به دلیل اینکه سرمایه آن قبل از پایان تولید هزینه و خرج شده است.
در حقیقت سرمایه ای در بخش خصوصی وجود دارد که گذشته از قابل شک و تردید بودن آن، باید در حوزه فرهنگ خرج شوند و هیچ اثری در کیفیت اثر تولید شده ندارد. با اندکی کنجکاوی می توان از پشت پرده تولید انبوه این سریال ها سردرآورد. اینکه تنها با هدف ساختن و رسیدن به سرمایه کلید خورده اند نه مخاطب سنجی و... به هر ترتیب اگر بتوان این گونه فیلمسازی را در قالب ژانر اجتماعی بررسی کرد باید در زمانه ای ساخته شود که مخاطب تحمل و صبر نشستن در سالن و تماشای تلخیها و معضلات اجتماعی را داشته باشد.
این منتقد درباره محتوای بومی این گونه آثار توضیح می دهد: ما در آثار این چنینی همچنان نتوانسته ایم بر اساس فرهنگ و آداب و رسوم بومی خودمان به سراغ تولید این گونه آثار برویم. با شروع سریال یاغی و از همان قسمت اول همه با تعریف و تمجید گفتند این سریال شبیه سریال فرانسوی بلوک ۱۳ (Banlieue ۱۳) پیر مورل است اما آیا این واقعا امتیازی برای فیلم محسوب می شود؟ به نظر می رسد ما آنقدر گرفتار موضوعات پیش پاافتاده هستیم که به تولید اثری با مشخصه های ایرانی فکر نمی کنیم. انگار ژانر ایرانی ما شده داستان هایی که در فضای گنده لات های جنوب شهر سپری می شود. این آثار مخاطب سنی خاص خود که اغلب نوحوانان هستند دارد. به نظر می رسد برخی اقشار جامعه نادیده گرفته می شود. اقشاری که شاید هیچ تمایلی به دیدن یاغی و جوکر و جیران و خسوف ندارد.
همشهری
توده ۱۸ کیلویی از بدن یک بانوی بهشهری خارج شد
ویدیو/ زورگیران موش شدند
دیوارنگاره میدان ولیعصر؛ اسرائیل از خانه عنکبوت سست تر است
عکس/ پوستر رسانه KHAMENEI.IR در پی پاسخ تنبیهی ایران به رژیم صهیونیستی
یک مامور انتظامی در شهرستان هیرمند به شهادت رسید/ عکس
بازدید قلعهنویی از باشگاه آلانیا اسپور ترکیه + عکس
دیدار نابغه کشتی جهان با عبدالرشید سعداللهیف در مدینه+عکس
عکس/ اسبسواری دختر ۶ ماهه سردار آزمون
قاب عکسی آخرالزمانی از شهر خانیونس پس از خروج نیروهای اسرائیل از آن!
عکس/ پیام تبریک رونالدو به مسلمانان
حضور بن سلمان در نماز عیدفطر/عکس
نخستین تصویر از هلال عید فطر / عکس
ویدیو/ زورگیری در اتوبان صدر تهران
اولین عکس از همسر رضا داوودنژاد در مراسم خاکسپاری
عکس/ حضور رئیس قوه قضائیه در راهپیمایی روز قدس
عکس/حضور رئیس مجلس در راهپیمایی بزرگ روز قدس
عکسی از ناطق نوری و سردار فلاح در راهپیمایی روز قدس تهران /وزیر احمدی نژاد هم آمد
عکس/فریاد «مرگ بر اسرائیل» فرزندان شهدای حادثۀ تروریستی ساختمان کنسولی سفارت ایران
تصویر/ کودک بلوچ که در حملات تروریستی گروهک جیشالعدل مجروح شد
تصویر ۲ تروریست به هلاکت رسیده در چابهار
اولین تصاویر از شهدای حادثه تروریستی چابهار
گزارش تصویری/ شب قدر متفاوت در جزیره کیش
عکس/ انگشتر اهدایی آستان قدس به شهید زاهدی
تصویری دیده نشده از شهید زاهدی در سال ۱۳۷۵ | دو سردار شهید در یک قاب
تصاویری از ۷ مستشار نظامی شهید شده در حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در سوریه
تصاویری از پسر آیت الله هاشمی رفسنجانی و سیداحمد خمینی در مراسم شب قدر
ویدیو/ منظور پس از مخالفت با واردات خودرو: نظرم درباره واردات خودرو نظر شخصی بود/ مکلف به اجرای قانون هستیم
تصویری باورنکردنی از پسر هادی چوپان/ فیگور مشابه گرگ ایرانی و فرزندش
تصاویر مظنونین حمله تروریستی در مسکو منتشر شد
ابطحی مجروح شد/ سارقین ناکام ماندند+ عکس
عکس/ پست اینستاگرام کنفدراسیون فوتبال آسیا به مناسبت آغاز سال نو
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
آخرین تصویر ثبت شده از حاج قاسم سلیمانی قبل از شهادت
سردار سلیمانی و مادرش روی دیوارنگاره میدان ولیعصر + عکس
دیدار رئیسی با خانواده سردار شهید سید رضی موسوی
خوش و بش فردوسی پور و تاج در مراسم تشییع ملیکا محمدی/ عکس
عکسی از پدر محمدرضا گلزار در شب عروسی اش!
ایلان ماسک با لباس مخصوص ژاپنیها/ عکس
پرویز داوودی معاون اول دولت اول احمدینژاد درگذشت
درج نام مادر روی کارت ملی منتفی شد؟
کدام خودروها مشمول مالیات شدند؟
جام عجیب به لژیونر ایران رسید/ سوپرشیلد بالای سر رفت! + عکس
اینفوگرافیک/ از پایگاه هوایی «نواتیم» چه میدانید؟
شگفتانگیزان لیگ برتر والیبال؛ موهایی که سپید شد
زورگیران اتوبان صدر دستگیر شدند
یک مامور انتظامی در شهرستان هیرمند به شهادت رسید/ عکس
مالکان استقلال و پرسپولیس مشخص شدند
آغاز ثبت سفارش کتابهای درسی سال تحصیلی جدید از اردیبهشت ماه
چمران: خطر زلزله بیخ گوشمان است
کامران قاسمپور رقیب حسن یزدانی برای المپیک پاریس شد؛ جنگ گلادیاتورها!
ماجرای تنبیه بدنی یک دانش آموز در سیستان و بلوچستان چه بود؟
صفحه یک روزنامه اسرائیلی/ اسرائیل و ایالات متحده در حال آماده شدن برای پاسخ ایران هستند
ماجرای فوت پرستار کرمانشاه چه بود؟
آغاز اعزام زائران عمره مفرده از سوم اردیبهشت
برنامه امتحانات نهایی خردادماه ۱۴۰۳ اعلام شد
زمان ثبتنام کلاس اولیها اعلام شد/ متولدان نیمه دوم سال هم ثبتنام میشوند؟
قیمت روز محصولات ایرانخودرو یکشنبه ۱۹ فروردین ۱۴۰۳
هشدار پلیس فتا نسبت به کلاهبرداری در پوشش پرداخت فطریه و کفاره
عکس/ حضور زیاد نخاله در مراسم روز قدس تهران
عکسی از ناطق نوری و سردار فلاح در راهپیمایی روز قدس تهران /وزیر احمدی نژاد هم آمد
عکس/فریاد «مرگ بر اسرائیل» فرزندان شهدای حادثۀ تروریستی ساختمان کنسولی سفارت ایران
عکسی از قالیباف در مراسم وداع با شهیدان سردار زاهدی و صالحی روزبهانی
عکس/ ماشین عجیب و غریب عادل فردوسی پور
بی تفاوتی عجیب اتحادیه جهانی به ستاره های کشتی ایران در قهرمانی آسیا
سامانه بارشی در راه ایران/ آخر هفته بارانی در این استانها/ بارشها کی به تهران میرسد؟
قیمت دلار، یورو و ۴۴ ارز دیگر امروز ۱۵ فروردین /قیمت افغانی امروز چند شد؟
عسل حیدری از درخشش تیم ملی هاکی روی یخ روایت میکند/ به افتخار دختران یخی
آخرین پست اینستاگرامی رضا داوودنژاد+عکس
دوربینهای طرح ترافیک تهران با نرخ جدید روشن شد
وزارت کشور تصمیمی برای تعطیلی بوستانها در روز ۱۳ فروردین نگرفته است
حداقل حقوق ۱۴۰۳ یک کارگر چقدر است؟/ عکس
وضعیت پارک های تهران در سیزده بدر/ برنامه های همزمان روز طبعیت و شهادت حضرت علی (ع)
چرایی افزایش تعرفه اینترنت و مهم ترین تعهد اپراتورهای ارتباطی
فدراسیونی بدون رییس!
دروغ 13 مرجانه گلچین برای دیده شدن
آسمان بارانی و همراه با رعد و برق چند روزه در ۱۷ استان ایران
مذاکره با پرسپولیس انجام شد/ هافبک گلزن در آستانه توافق با سرخها
هشدار برای این استانها صادر شد/ کدام استانها روز سیزده بدر بارانی دارند؟
نگاهی به مهمترین مصوبات مجلس در سال ۱۴۰۲
اینفوگرافیک/ چه زمانی نباید خرما بخوریم؟
گفتگوی دو وزیر سابق در خصوص صداوسیما
توهین دوباره بایدن به پوتین
اینفوگرافیک/ کدام رذایل اخلاقی در قرآن آمده است؟
خودکشی یک دکتر جوان در دلفان / یک مسئول: زنگ خطر خودکشی رزیدنتها به صدا درآمد / عوامل انسانی دخیل قابل شناسایی و مجازات هستند
فرصت ویژه قلعهنویی برای صعود و اعتماد بیشتر به جوانان مقابل ترکمنستان
معاون حوزه علمیه ماهشهر به قتل رسید
اعلام جزئیات مذاکره استقلال با الهیار صیادمنش و دو لژیونر دیگر
بازگشت پرهزینه و ناموفق صداوسیما به سلبریتی ها/ پرداخت های میلیاردی صحت دارد؟
بزرگترین پیشرفتهای فناوری در سال گذشته چه بود؟
شماره تلفن های ضروری در عید نوروز
عکس/ مروری بر نامگذاری سالها توسط رهبر انقلاب از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳
بانک صادرات ایران پشتیبان تولید و اشتغال خواهد ماند
پیام تبریک مدیرعامل شاراک به مناسبت ۲۹ اسفندماه سالروز ملی شدن صنعت نفت
جدول حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ منتشر شد
هشدار پلیس فتا درباره تورهای لحظه آخری
توییت نماینده کارگری از جلسه تعیین دستمزد با وزیر کار
اینفوگرافیک/ توصیههایی برای جلوگیری از چاقی در ماه رمضان
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند
ورود سامانه بارشی به کشور از امروز/ فروردینِ بارانی آغاز میشود
هفت زوج آقای گلی در فوتبال ایران/ اسدی - مغانلو زوج جدید میشوند؟
اجرای طرح ترافیک پایتخت تا ۲۸ اسفند/ جزییات اجرای طرح در نوروز
چطور اینترنت هدیه دولت را فعال کنیم؟
اینفوگرافیک/ با سرگیجههای بعد از افطار چه کنیم؟
رونمایی کیم از «قدرتمندترین» تانک جهان
اینفوگرافیک/ علت و راهکار رفع بوی بد دهان در روزهداری