مثبت زندگی » روانشناسی

انواع هوش انسان در روانشناسی چیست؟

شناخت انواع هوش در روانشناسی کمک می کند بیشتر به توانایی های خودمان پی ببریم و از آنها بهتر استفاده کنیم.

کد خبر: ۲۴۱۱۸۳

تاریخ انتشار:۰۵ اسفند ۱۴۰۰ - ۲۱:۰۴ - 24 February 2022

به گزارش روزپلاس، شناخت انواع هوش در روانشناسی کمک می کند بیشتر به توانایی های خودمان پی ببریم و از آنها بهتر استفاده کنیم. توانایی ذهنی انسان سوژه ای است که همیشه برای دانشمندان بخصوص روان‌ شناسان مورد مطالعه قرار گرفته و این مطالعات همچنان ادامه دارد و دریچه ‌های جدیدی را در مورد انواع هوش انسان به روی ما باز می ‌کند. اما آنچه باید در رابطه با انواع هوش انسان بدانیم، آشنایی با انواع هوش از دید روانشناسی .

انواع هوش در روانشناسی کدامند؟ (بررسی انواع هوش در انسان)

انواع هوش و کاربردهای آن در زندگی ما کم نیستند، هر کدام از این هوش های ویژگی خاصی دارند و در زمینه ای خاص مورد استفاده قرار می گیرند. اگر بدانیم انواع هوش انسانی چند نوع است بهتر می توانیم آنها را پرورش داده و به شیوه ای درست استفاده کنیم.

در ادامه به این سوال پاسخ می دهیم که چند نوع هوش داریم و هر کدام چه کاربردی دارند؟؟؟

۱- هوش منطقی (Intelligence Quotient – IQ)

هوش منطقی همان هوش عقلی یا ریاضی است که در مدارس، ما را با آن می ‌سنجیدند

اما انسان هایی را می‌ توانیم مثال بزنیم که در دانشگاه معدل بالایی داشتند، اما در زندگی خانوادگی یا کاری شکست خوردند، پس این نوع از انواع هوش لازم است، اما کافی نیست و معیاری برای سنجش افراد نمی باشد.

مشاورین روانشناس تاکید زیادی دارند که اصلا دنبال سنجیدن میزان آی کیو خود نباشید و آن را معیاری برای رتبه دادن به خود قرار ندهید.

درست است که ضریب هوش از مهم ترین و قدیمی ترین انواع هوش در روانشناسی است اما اصلا معیار درستی برای دسته بندی افراد نیست.

۲- هوش هیجانی (Emotional Quotient – EQ)

یکی از جذاب ترین و کاربردی ترین انواع هوش ها همین هوش هیجانی است که مانور زیادی هم روی آن داده می شود.

این نوع از انواع هوش در روانشناسی، به معنای توانایی مدیریت کردن هیجانات خود و دیگران است

بعنوان مثال در اداره ‌ای هستید، کارمند با ارباب‌ رجوع مشغول دعواست. بعد از دعوا نوبت به شما می ‌رسد، آن کارمند با لحنی عصبانی به شما می‌ گوید کارتون چیه!

این کارمند هوش هیجانی پایینی دارد. این نوع از انواع هوش با تمرین و تکرار قابلیت ارتقاء دارد.

3.هوش سیاسی (Political Quotient – PQ)

به آن هوش تدبیری یا هوش سیاسی نیز گفته می‌ شود. معنا و مفهوم آن این است که بدانیم در مقابل هر فرد بهترین نوع رفتار چه باید باشد.‌

هوش سیاسی صرفا مربوط به روابط بین کشورها، افراد دیپلماتیک و سیاست نیست!

تشخیص تفاوت میان افراد و به‌ کارگیری بهترین شیوه‌ عملکرد برای نزدیک شدن به آنها هنر انواع هوش سیاسی است. در واقع این نوع توانایی ذهنی یعنی «هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد».

از طرفی این هوش، یعنی این ‌که خودم را با سواد مخاطب هماهنگ کنم و از به ‌کار بردن سؤالات و عبارات نابجا خودداری کنم

این نوع از انواع هوشدر انسان ها توان درک طرف مقابل را در ما افزایش می ‌دهد و در مراودات اجتماعی تاثیر بسیار زیادی دارد.

هوش تدبیری یا سیاسی همان کیاست داشتن در کار است و به ما یاد می‌دهد که با مردم بحث نکنیم، یاد می ‌دهد که به بازار رفته‌ ایم تا معامله کنیم نه مقابله و این‌ که درکی از فرهنگ‌ ها و خرده‌ فرهنگ ‌ها را داشته باشیم.

۴- هوش جسمانی یا فیزیکی از پرکاربردترین انواع هوش در روانشناسی (PQ – Physical Quotient)

این نوع از انواع هوش در روانشناسی به ما می ‌گوید که برای دستیابی به موفقیت در زندگی، کار و نزد مردم می ‌بایست روح شاداب و مغزی پویا داشته باشیم.

این مهم مهیا نمی ‌شود مگر این ‌که جسم سالم داشته باشیم و بتوانیم از آنها به خوبی مراقبت کنیم. این نوع هوش، به ما می‌گوید که عقل سالم در بدن سالم قرار دارد، پس مراقب‌ ورزش و سلامتی خود باشیم.

۵- هوش معنوی (Spiritual Quotient – SQ) از مهم ترین انواع هوش در روانشناسی

هوش معنوی، به انسان بودن ما، صداقت داشتن ما و سالم بودن اخلاق ما مربوط می شود.

این نوع هوش، یعنی خودمان را نانوایی فرض کنیم که قرار نیست نان سوخته دست مردم بدهیم.

این نوع از انواع هوش انسان به وجدان و مسئولیت پذیری اجتماعی افراد مربوط می شود و بدون شک با تکنیک هایی قابل افزایش است. وقتی در مورد انواع هوش و کاربردهای آن صحبت می کنیم، هوش معنوی جایگاه بسیار ویژه ای در مقام انسانیت دارد و انسان ها را از هم متمایز می کند.

۶- هوش مدیریتی (Management Quotient – MQ)

هوش مدیریتی نوعی هوش است که به ما یادآور می‌ شود برای رسیدن به موفقیت در کسب و کار باید بتوانیم بر خودمان مدیریت قوی داشته باشیم و به عبارتی روی خودمان که ارزشمندترین دارایی‌ مان است سرمایه‌ گذاری کنیم.

هوش مدیریتی به موضوعات مختلفی مانند مدیریت کارمندان، رفتار با مدیریان دیگر و مسائل دیگر مروبط می شود.

توانایی مدیریت کارمندان، شرایط گوناگون در محیط کار و روابط با همکاران چیزی است که هوش مدیریتی آنها را انجام می دهد. هوش مدیریت از انواع هوش در انسان است که قابل ارتقا بوده و می توان به خوبی آن را بهبود بخشید.

اهمیت انواع هوش ها در موفقیت شغلی و کسب و کار چیست؟

اکثر آدم‌ ها احساس می‌ کنند برای شروع کسب و کاری جدید و کار آفرینی به اندازه‌ کافی با هوش نیستند، اما به نظر می ‌رسد هیچ شواهد قانع‌ کننده‌ ای مبنی بر این‌ که هوش بالا پیش‌ نیاز این نوع سبک زندگی است وجود ندارد.

اکثر ما مشاغل و کسب و کارهای موفقی را می‌ شناسیم که آغازگر آنها کسانی بوده ‌اند که برای نخستین اقدام به کارآفرینی کرده‌ اند.

کارآفرینانی که از دانشگاه اخراج شده ‌اند و بر اساس منابع زیاد، می ‌دانیم تجربه معمولا همیشه از ذکاوت کتابی یا همان هوش را مغلوب می‌ کند.

یک چشم ‌انداز دیگر این است که در واقع هوش‌ های چندگانه وجود دارد و همه‌ ما در این معیارها نقاط قوت و ضعفی داریم.

این‌ طور به نظر می ‌رسد که موفق ‌ترین کارآفرینان کسانی هستند که گسترده‌ ترین طیف علایق، مهارت ‌ها و تجارب را دارند، در حالی‌ که داشتن حداکثر اطلاعات در هر رشته ‌ای چندان مهم نیست.

منظور از انواع هوش گاردنر چیست؟

این همان چیزی است که مدرسه با مطرح کردن انواع خاصی از هوش بر یک محور و نادیده گرفتن انواع دیگر آن بر ما غلبه می کند.

اگر عملکرد شما در ریاضی و زبان خوب نیست، این امکان وجود دارد که در چیزهای دیگر استعداد داشته باشید

اما این "هوش” نامیده نمی شود. چرا؟

در سال ۱۹۸۳ هاوارد گاردنر، که در رشته روانشناسی رشد تخصص دارد، 9 نوع هوش را معرفی کرد:

طبیعت گرا (هوش محیطی)

موسیقی گرایی (هوش آوایی)

منطقی – ریاضی (هوش اعداد/استدلال)

وجودی (زندگی هوشمند)

میان فردی (هوش مردمی)

حرکتی – جسمانی (هوش بدنی)

زبانی (هوش کلامی)

درون فردی (هوش شخصیتی)

مکانی – فضایی (هوش تصویری)

مهارت هایی را که دیگر دانشمندان به عنوان مهارت های ارتباطی در نظر گرفته بودند، همچون مهارت های میان فردی، گاردنر از انواع هوش انسان می دانست.

درست همان طور که هوش ریاضی امکان درک جهان را به شما می دهد، "هوش مردمی” هم همان توانایی را، فقط از دیدگاهی دیگر، به شما می دهد

اگر علم ریاضی نداشته باشید ممکن است نتوانید سرعتی که با آن جهان در حال گسترش است را محاسبه کنید اما احتمالا مهارت هایی را که برای یک فرد مناسب است را دارید.

پیشنهاد می کنیم به جای پرسیدن اینکه، چند نوع هوش داریم به کیفیت و کاربرد هر کدام در زندگی اجتماعی بپردازیم.

انواع هوش گاردنر (۹ مورد از انواع هوش انسان – Gardner’s Multiple Intelligences)

در این جا مروری کلی از نظریه های هوش چندگانه گاردنر بیان می شود:

۷- هوش طبیعت گرا از مهم ترین انواع هوش انسان است

هوش طبیعت گرا توانایی انسان در تمایز قائل شدن در میان موجودات زنده (گیاهان، حیوانات) و نیز درک دیگر نمادهای جهان طبیعی (ابر، سازه های سنگی) را مشخص می کند.

این توانایی در گذشته به عنوان شکارچی، تهیه کننده، یا کشاورز ارزشمند بوده است و نیز در نقش هایی همچون گیاه شناس یا سرآشپز به اهمیت خود ادامه داده است.

همچنین این گمان وجود دارد که اکثریت جامعه مصرف گرای ما هوش طبیعت گرا را به کار می گیرند، که می توانند در میان خودروها، کتانی ها، نوع آرایش و غیره تمایز قائل شوند.

به طور ویژه کارآفرینان از این هوش استفاده می‌ کنند تا زودتر از سایرین بازارهای جدید را ببینند، گرایش‌ های جهانی را پیش ‌بینی کنند و روی راه‌ اندازی کمپین ‌های موثر بازاریابی و جمعیت ‌شناسی تمرکز کنند.

۸- هوش موسیقی گرایی از جالب ترین انواع هوش در روانشناسی است

وقتی در مورد انواع هوش در انسان صحبت می کنیم سخت است به هوش موسیقیایی اشاره ای نشود چون با ذات انسان ارتباط نزدیکی دارد! هوش موسیقی گرایی توانایی تشخیص زیر و بم صدا، ریتم، طنین صدا، و لحن می باشد.

این هوش ما را قادر می سازد تا موسیقی را تشخیص دهیم، خلق کنیم، بازسازی کنیم و در مورد موسیقی فکر کنیم

این ویژگی در آهنگ سازان، رهبران ارکستر، موسیقیدانان، خوانندگان و شنوندگان مشهود است.

جالب توجه است که غالبا بین موسیقی و احساسات رابطه موثری وجود دارد و هوش های ریاضی و موسیقی می توانند فرایندهای تفکر مشترکی را به اشتراک بگذارند.

افراد جوان با این نوع هوش معمولا برای خودشان آواز می خوانند یا درام می نوازند. آن ها معمولا صداهایی که دیگران احساس نمی کنند را کاملا درک می کنند

در واقع هوش‌ موسیقیایی استعداد تشخیص زیر و بمی، ریتم، رنگ صدا، و تن صدا است.

این مهارت علاوه بر این‌که در هر کسب‌ و کار که به‌ طور مستقیم یا غیر مستقیم با موسیقی ارتباط دارد کلیدی است، به کارآفرینان کمک می‌ کند شنونده‌ های بهتری باشند، رویدادها را با هم هماهنگ و موزون کنند، برنامه‌ های بازاریابی را توسعه بدهند.

هم‌ چنین آدم‌ هایی که هوش‌ موسیقیایی دارند معمولا منطقی هستند.

۹- هوش منطقی – ریاضی از رایج ترین انواع هوش انسان است

یکی از اصلی ترین انواع هوش ها در انسانها همین هوش منطقی ریاضی است که متاسفانه مردم تمرکز زیادی روی آن دارند!

هوش منطقی ریاضی توانایی محاسبه، شمارش و تفکر منطقی است. چیزی که مدرسه روی آن خیلی حساب باز می کند و آن را از مهم ترین انواع هوش انسان می داند؟!

کارآفرینان از قوت ‌شان در این زمینه استفاده می ‌کنند تا شور و اشتیاق ‌شان را نسبت به یک راهکار ویژه متعادل کنند، تا مقدمات ویژه و منابع مالی لازم را برای ساخت، آغاز به کار و سنجش کسب ‌و کار فراهم کنند تا موفق شوند.

هوش منطقی – ریاضی توانایی محاسبه، اندازه گیری، طرح و درک فرضیات و انجام کامل معادلات ریاضی می باشد.

این هوش ما را قادر می سازد تا روابط ریاضی را درک کنیم و از مهارت های انتزاعی تفکر نمادین، استدلال پیوسته و الگو های تفکر استقرایی یا استنتاجی استفاده کنیم

افرادی که دارای هوش منطقی بالایی هستند، به مدل ها، دسته بندی ها و نسبت ها علاقه مندند، آن ها به سمت مسائل ریاضی، بازی های استراتژیک و آزمایشات کشیده می شوند.

۱۰- انواع هوش وجودی

درک و توانایی یافتن پاسخ سوالات بنیادی در مورد وجود انسان، همچون معنای زندگی، چرا می میریم و چطور به اینجا رسیدیم، از ویژگی های این هوش است.

۱۱- هوش میان فردی از کاربردی ترین انواع هوش انسان است

هوش میان فردی برای توانایی درک و تعامل موثر با دیگران است.

این هوش شامل توانایی ارتباط کلامی و غیر کلامی موثر، توانایی یادآوری تمایز میان افراد، درک خلق و خو و فطرت دیگران است.

معلمان، بازیگران و سیاست مداران همگی دارای هوش میان فردی می باشند.

نوجوان با این نوع هوش در میان همسالان خود نقش رهبر را ایفا می کنند، در برقراری ارتباط توانمند هستند و به نظر می رسد که احساسات و انگیزه های دیگران را درک می کنند.

این نوع از انواع هوش مجموعه‌ مهارت ‌های اجتماعی است

کارآفرینانی که مهارت‌ های اجتماعی بالایی دارند با همه‌ مراجعان‌ شان تعامل موثر تری خواهند داشت، آنها قادر هستند به احساسات، انگیزه‌ ها و خلق‌ خوهای دیگران پی ‌ببرند؛ جلب حمایت کنند و به‌ طور موثر مذاکره کنند.

آنها عاشق کار کردن با آدم‌ ها هستند.

حتما مطلب تعریف هوش میان فردی گاردنر چیست را در سایت ویکی روان بخوانید تا درک بازتری به این موضوع داشته باشید.

۱۲- هوش حرکتی – جسمانی

هوش حرکتی – جسمانی از انواع هوش انسان است که درباره توانایی برای ساخت اشیا با دست و استفاده از انواع مهارت های فیزیکی می باشد.

این هوش همچنین شامل درک زمان بندی و به کمال رساندن مهارت ها از طریق اتحاد و اشتراک ذهن و بدن است.

ورزشکاران، جراحان و صنعت گران دارای هوش حرکتی – جسمانی هستند.

این هوش از انواع هوش شامل حس زمان‌ سنجی و بهینه‌ سازی مهارت‌ ها از طریق هماهنگ‌ سازی ذهن و بدن است

کارآفرینان تجاری، که در ابداع و ساخت محصولات جدید و نوآورانه نیز خوب عمل می‌کنند، در این حوزه به ‌طور ویژه قدرتمند هستند. قدرتمندی در این حوزه باعث می‌ شود در منش رهبری و سخنرانی در جمع تخصص داشته ‌باشند.

۱۳- هوش زبانی از کاربردی ترین انواع هوش در روانشناسی است

این از انواع بسیار مفید هوش ها است.

آدم‌ هایی که هوش‌ زبانی بالایی دارند در استفاده از کلام و گفتار صحیح توانایی بالایی از خودشان نشان می‌ دهند.

آنها عموما در انتقال ایده ‌ها، خواندن، نوشتن و داستان گفتن خوب عمل می ‌کنند

کارآفرینان خوب برای رهبری تیم، فروش ایده ‌ها به مشتریان و سرمایه ‌گذاران و نوشتن طرح‌ های کسب‌ و کار به این مهارت‌ ها نیاز دارند. هوش زبانی توانایی فکر کردن به کلمات و استفاده از زبان برای بیان و درک معانی پیچیده می باشد.

هوش زبانی به ما امکان می دهد تا نظام و معانی کلمات را درک و از مهارت های آن استفاده کنیم

هوش زبانی از شایع ترین مهارت انسان ها می باشد و در شاعران، رمان نویسان، روزنامه نگاران و سخنرانان موفق مشهود است. جوانانی که از چنین هوشی بهره می برند از نوشتن، خواندن، قصه گویی یا حل جدول لذت می برند.

۱۴- هوش درون فردی

هوش درون‌ فردی گاردنر از انواع هوش در روانشناسی است که استعداد درک نقاط قوت، نقاط ضعف، و انگیزه ‌های خودتان و به کارگیری این بینش ‌ها در طرح‌ ریزی و راهبرد است.

کارآفرین خوب برای این‌ که شادی و رضایت را به‌ دست بیاورد باید بتواند اطراف خودش را با زوج‌ های کاری و مشاوران روانشناسی پر کند که مهارت ‌هایش را تکمیل می‌ کنند.

هوش درون فردی توانایی درک خود، احساسات و تفکرات دیگران است

این افراد از چنین دانشی در برنامه ریزی و جهت دهی زندگی استفاده می کنند. هوش درون فردی نه تنها شامل فهم خویشتن می شود، بلکه فهم حالات و وضعیت انسان را نیز در بر می گیرد.

این نوع از انواع هوش انسان در روان شناسان، رهبران معنوی، و فیلسوفان به چشم می خورد، این افراد ممکن است خجالتی باشند. چنین افرادی از احساسات خود بسیار آگاه هستند و خود انگیزه می باشند.

حتما مقاله معنی انگیزه چیست را در ویکی روان مطالعه کنید.

۱۵- هوش فضایی

هوش فضایی توانایی تفکر در سه بعد است و از انواع هوش انسان است که بسیار برای مهندسین مکانیک و دیگر رشته های مشابه کاربرد دارد.

توانایی اصلی آن ها شامل تصورات ذهنی، استلال فضایی، دستکاری و تغییر تصاویر، مهارت های گرافیکی و هنری و تخیلات فعال است.

دریانوردان، خلبانان، مجسمه سازان، نقاشان و معماران همگی نمونه های انواع هوش فضایی هستند

در کسب و کار هوش فضایی توانایی تفکر ۳ بعدی و تصویرسازی با استفاده از چشم ذهن است. استعداد اصلی کسانی که این هوش را دارند شامل تصویرسازی ذهنی، تفکر ۳ بعدی و تجسم فعال است.

به آسانی می ‌توان پی‌ برد این هوش در بازاریابی، طراحی راهکار و برندسازی محصول تا چه حد برای کارآفرینان مهم است.

هر شخصی و یا به طور ویژه هر کارآفرین مشتاق، علاوه بر بررسی انواع هوش، باید ذهنیت‌ خود را نیز بررسی کند.

یادتان باشد، ذهنیتی خوب است که چالش‌ ها را هیجان‌ انگیز می‌ بیند نه ترس‌ آور، موانع را فرصتی برای یادگیری می ‌داند و باور دارد با تلاش و پشتکار می‌توان بر مانعی غلبه کرد

شک نداشته باشید کسب انواع هوش در روانشناسی به مرور زمان شما را در کسب موفقیت در هر زمینه ای که فکر می کنید کمک خواهد کرد.

این هوش ها موروثی نیستند و می توانید با انجام پاره ای امور در هر کدام از این هوش ها که می خواهید قوی شوید.

برگرفته از سایت ویکی روان.

سایر اخبار

3 راه برای متوقف کردن جریان مداوم شکایت از زندگی

وقتی نوجوانان به جنگ می روند

چگونه یک جنگ را آنلاین تماشا کنیم؟

تفاوت یک زن عاقل با یک مرد عاقل چیست؟

4 منبع پنهان غم و اندوه که هیچکس به شما نگفته است

چگونه آسیب جنگ را کنترل کنیم؟

آیا یک تمرین نوشتاری می تواند باعث پیشرفت دانش آموزان محروم شود؟

نور طبیعی روز ، سلامت روان را افزایش می دهد