به گزارش روزپلاس؛ فیلم «ملاقات خصوصی» نخستین فیلم بلند سینمایی به کارگردانی «امید شمس» و با فیلمنامه مشترکی از او بهمن ارک و علی سرآهنگ را میتوان از جمله آثار ممتاز چهلمین جشنواره فیلم فجر برشمرد و از منظر هدایتگری، کارگردان این فیلم را میتوان به عنوان پدیده این جشنواره معرفی کرد، کارگردانی که با همین فیلم در زمره فیلمسازان جریان اصلی سینمای ایران قرار خواهد گرفت.
اما قبل از پرداختن به فیلم «ملاقات خصوصی» باید آسیبهایی که گریبان این فیلم را در ادبیات شفاهی و نوشتاری نقد خواهد گرفت و زمینه مخدوش شدن ارزشهای فیلم را رقم خواهد زد، از زوایای متفاوتی بررسی کرد.
به کار گیری ادبیات و فن «نقد تطبیقی» بسیاری از نویسندگان سینمایی را در قضاوتهای نوشتاری و شفاهی مبتلا به قیاسهایی خواهد کرد که در فضای نوشتاری نقدفارسی تبدیل به آفت شده است.
در بررسی وجوه مختلف سینمایی «ملاقات خصوصی» و امتیازاتی که برای این اثر میتوان قائل شد باید به این مسئله توجه داشت که آفت نقد تطبیقی عرف شده در ادبیات نقد، نه نقدی تطبیقی واقعی با تعاریف علمی یاد شده در مورد فیلم گسترش پیدا نکند.
و از زوایای مختلفی باید ساحت تاثیر فیلم و جریانی که خواهد ساخت را بررسی کرد تا استقلال مفهومی، مضمونی و ساختار فیلم مورد در نقدهای تطبیقی مرسوم نادیده گرفته نشود.
در سال 1394 فیلم «ابد و یک روز» ساحت طبقاتی سینمای ایران را که در اشتباهی ژنریک، اجتماعی معرفی میشود، تغییر داد.
در سال 94، با انقلاب مضمونی این فیلم، قصههای طبقه متوسط رویکرد خود را تغییر داده و میل به روایت طبقات پایین دستی جامعه در پیش گرفتند.
این موج و گرایش مضمونی منجر به ساخت آثاری نظیر «مغرهای کوچک زنگ زده»، «بدون تاریخ، بدون امضا» و «شنای پروانه» شد.
با اینکه روایت فیلم مغزها و شنای پروانه ساحت اجتماعی مستقلی داشتند اما در رویکرد و هسته اصلی روایت به برداشتهای جامعهشناختی آشکاری منجر نمیشدند و در ذیل فیلم« ابد و یک روز» مبتلا به همان تحلیل و نقدهای معمول بدون پشتوانه در فضای رسانهای ایران میشدند.
در تحلیل روایتگری مهلکترین اشتباه ممکن این است که فیلم «ملاقات خصوصی» با آثار پیشین مقایسه شود و یا در ساحت اجتماعی نسبت ژنریکی (از حیث مضمون نه ساختار) به آنان داده شود.
نخستین ساخته امید شمس از منظر کارگردانی و پرداخت روایت از «ابد و یک روز» ، «شنای پروانه» و حتی «مغزها...» فیلم ممتازتر و متفاوتتری است. «ابد و یک روز» با همه ویژگیهایش فیلمی به غایت احساساتگرایانه است، یعنی داستان محدودی دارد که نتیجهاش وابستگی به تصمیم شخصیتهاست و متاسفانه با عدم بسط درام مواجه میشویم
از سوی دیگر با تحریک بیوقفه احساسات تماشاگر بدون اتکا به ویژگیهای ساختارمند و کلاسیک هر مخاطبی را احساساتی میکند. این متد احساسات گرایانه تبدیل به اهرم پیشبرنده در «ابد و یک روز» تبدیل شد و عملا روایتگری و داستانپردازی در آثار روستایی را تحتالشعاع قرار داد. این ویژگی در «مغزها...» با اتکا به تِم خشونتگرایانه ادامه پیدا کرد و البته در «شنای پروانه» مثل وجوهی احساسی بر روایتگری غلبه کرد و به همین دلیل در این آثار مفهوم «فلاکت» شکل اگزویتیکی دارد. چون تنها حربهای بود که بر احساسات مخاطب تاثیر میگذاشت و ضعفهای وجوه ساختاری و روایی را میپوشاند.
«ملاقات خصوصی» توسط جریان متوسط و منفعل نقد شفاهی و مکتوب در مکتوبات انتشار یافته در قیاسی اشتباه با این آثار قربانی خواهد شد. لذا باید به چند ویژگی فیلم اشاره کرد که چرا این اثر تقریبا با آثار یاد شده که تبدیل به جریان اصلی (Mainstream ) سینمای ایران شدند متفاوت است.
جریان اصلی شدن این آثار دامنه خود را چنان گسترش میدهد که حتی «اصغر فرهادی» با اینکه روایتهایش کنکاشی در شیوه زیستی طبقات متوسط شهری است،آخرین فیلم «قهرمان» را به ساختار زیستی طبقات پاییندستی نزدیک میکند.
ملاقات خصوصی بر خلاف جریان اصلی یاد شده با گرایش به فقر و فلاکت اگزوتیک برای اینکه متفاوت باشد، برای خود جغرافیایی باور پذیر میسازد. تصاویری که در فیلم از خواستگاه شخصیت اصلی پروانه (پریناز ایزدیار) میبینیم ساختگی و اگزجره نیست و مفهوم «حومه» و زیست مرتبط با این محدوده نسبتهای معقولانهای را برای ارتباط عمیق برقرار کردن با روایت پدید میآورد.
اگزوتیک نکردن لوکیشنها و جغرافیا نشان میدهد سازندگان قصد ندارند با فشار دادن هر چه بیشتر دگمه فلاکت با احساسات تماشاگر بازی کنند. منطق نمایش درست جغرافیا با شخصیتپردازیهای به شدت رئال بدون خدشه ممزوج میشود و اتکا به روایتگری صریح و صادقانه به برگ برنده فیلم تبدیل میشود.
روایت به زندان میرود، سازندگان میتوانستند با استفاده از همان روشهای فرمولیزه شده آثاری درباره فلاکت، به طریقت آثار ساخته شده گرفتار شوند، اما به همه این جزئیات که دقت میکنیم و فیلم به صحنه وصال دو شخصیت اصلی که میرسد بازهم توازن خدمات اجتماعی که توسط سازمان زندانها ارائه میشود، نشان میدهد فیلم نمیخواهد از چنین جغرافیایی برای اغراقآمیز نشان دادن شرایط خاص و ویژه بهره ببرد. تفاوتها اینجا آشکار میشود، در فیلم متری شیش و نیم زندان اغراق آمیز به شخصیت تبدیل میشود. شخصیتی که پایدار نیست اما سازنده میخواهد از این موقعیت صرفا احساسات برانگیزد و شخصیتها در این جغرافیا محو میشوند و ضرباهنگ روایت از دست میروند.
سازندگان فیلم «ملاقات خصوصی» روایتی را ارائه دادهاند ند که لبریز از قصه وشخصیتهای کامل است و ساختار مدرنی را در خدمت روایتی کلاسیک قراردادهاند. به همین دلیل موقعیت شخصیتها را مثل پتک بر سر تماشاگر نمیکوبند و سعی نمیکنند از جغرافیای زندان، زیست طبقات فرودست اجتماعی بهره اجتماعی ببرند یا شکل معترضانهای در فیلم حاکم کنند.
مولفان به درستی به کشف قصهای مستقل آنچنان اصالت میدهند که تکلیف تماشاگر با آغاز، میانه و پایان آن مشخص است.
از این منظر فیلم ملاقات خصوصی اثر فریبکارانهای درباره فلاکت طبقات فرودست اجتماعی نیست. ملاقات خصوصی برخلاف روال پیشین باب شده در سینمای ایران سعی میکند درمانگر باشد و صرفا نمایش درد و آگاهی رسانی را مبنا قرار ندهد.
این توجه به درمانگری اجتماعی در سینمای ایران اگر مبنا قرار گیرد فیلمهای از جنس ملاقات خصوصی با اتهام سیاهنمایی مواجه نخواهد شد.
در این قیاسهای تطبیفی به نگارش درآمده، هدف این نیست که موج فیلمهای ابد و یک روز، مغزهای کوچک زنگ زده، بدون تاریخ، بدون امضاء، چهارشنبه 19 اردیبهشت و ... که آثار قابل اعتننایی هستند نفی شوند.
در نفی بنیانگذاری آثاری درباره فلاکت طبقات فرودست اجتماعی نیست. بلکه اگر این آثار ساخته نمیشدند چنین موجی در سینمای ایران ساخته نمیشد.
تنها تفاوت اثری مثل ملاقات خصوصی با سایر آثار ساخته اشاره که به روایتگری توام با درمانگریاجتماعی توجه ویژه و خاصی دارد.
اما در مورد بازیگران و بازیهای این فیلم اتفاقات خاص و ویژهای افتاده است. این فیلم بهترین اثر ثبت شده در کارنامه حرفهای پریناز ایزدیار پس از حضور در ویلاییهاخواهد بود با این تفاوت که تکامل یافتهترین بازی او را خواهیم دید. هوتن شکیبا نقش مردی عاشق پیشه را ایفا میکند که پس از وصال وجوه دیگری را از او خواهیم دید اما هیچ شباهتی با به کاراکترهایی که پیش از این ارائه کرده ندارد. شکیبا میتواند به بازیگری تبدیل شده که میتواند در سرنوشت هر فیلم سینمایی تاثیری شگرف بگذارد.
حواشی و اتفاقات اخیر زمینه این پیشبینی را فراهم میکرد که از قضا در جشنواره چهلم با آثار بسیار متوسط و منفعلی مواجه شویم اما فیلم ملاقات خصوصی نشان داد که پدیدههایی جوان و انرژیک همچنان قابل شناسایی هستند.
توده ۱۸ کیلویی از بدن یک بانوی بهشهری خارج شد
ویدیو/ زورگیران موش شدند
دیوارنگاره میدان ولیعصر؛ اسرائیل از خانه عنکبوت سست تر است
عکس/ پوستر رسانه KHAMENEI.IR در پی پاسخ تنبیهی ایران به رژیم صهیونیستی
یک مامور انتظامی در شهرستان هیرمند به شهادت رسید/ عکس
بازدید قلعهنویی از باشگاه آلانیا اسپور ترکیه + عکس
دیدار نابغه کشتی جهان با عبدالرشید سعداللهیف در مدینه+عکس
عکس/ اسبسواری دختر ۶ ماهه سردار آزمون
قاب عکسی آخرالزمانی از شهر خانیونس پس از خروج نیروهای اسرائیل از آن!
عکس/ پیام تبریک رونالدو به مسلمانان
حضور بن سلمان در نماز عیدفطر/عکس
نخستین تصویر از هلال عید فطر / عکس
ویدیو/ زورگیری در اتوبان صدر تهران
اولین عکس از همسر رضا داوودنژاد در مراسم خاکسپاری
عکس/ حضور رئیس قوه قضائیه در راهپیمایی روز قدس
عکس/حضور رئیس مجلس در راهپیمایی بزرگ روز قدس
عکسی از ناطق نوری و سردار فلاح در راهپیمایی روز قدس تهران /وزیر احمدی نژاد هم آمد
عکس/فریاد «مرگ بر اسرائیل» فرزندان شهدای حادثۀ تروریستی ساختمان کنسولی سفارت ایران
تصویر/ کودک بلوچ که در حملات تروریستی گروهک جیشالعدل مجروح شد
تصویر ۲ تروریست به هلاکت رسیده در چابهار
اولین تصاویر از شهدای حادثه تروریستی چابهار
گزارش تصویری/ شب قدر متفاوت در جزیره کیش
عکس/ انگشتر اهدایی آستان قدس به شهید زاهدی
تصویری دیده نشده از شهید زاهدی در سال ۱۳۷۵ | دو سردار شهید در یک قاب
تصاویری از ۷ مستشار نظامی شهید شده در حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در سوریه
تصاویری از پسر آیت الله هاشمی رفسنجانی و سیداحمد خمینی در مراسم شب قدر
ویدیو/ منظور پس از مخالفت با واردات خودرو: نظرم درباره واردات خودرو نظر شخصی بود/ مکلف به اجرای قانون هستیم
تصویری باورنکردنی از پسر هادی چوپان/ فیگور مشابه گرگ ایرانی و فرزندش
تصاویر مظنونین حمله تروریستی در مسکو منتشر شد
ابطحی مجروح شد/ سارقین ناکام ماندند+ عکس
عکس/ پست اینستاگرام کنفدراسیون فوتبال آسیا به مناسبت آغاز سال نو
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
آخرین تصویر ثبت شده از حاج قاسم سلیمانی قبل از شهادت
سردار سلیمانی و مادرش روی دیوارنگاره میدان ولیعصر + عکس
دیدار رئیسی با خانواده سردار شهید سید رضی موسوی
خوش و بش فردوسی پور و تاج در مراسم تشییع ملیکا محمدی/ عکس
عکسی از پدر محمدرضا گلزار در شب عروسی اش!
ایلان ماسک با لباس مخصوص ژاپنیها/ عکس
درج نام مادر روی کارت ملی منتفی شد؟
کدام خودروها مشمول مالیات شدند؟
جام عجیب به لژیونر ایران رسید/ سوپرشیلد بالای سر رفت! + عکس
اینفوگرافیک/ از پایگاه هوایی «نواتیم» چه میدانید؟
شگفتانگیزان لیگ برتر والیبال؛ موهایی که سپید شد
زورگیران اتوبان صدر دستگیر شدند
یک مامور انتظامی در شهرستان هیرمند به شهادت رسید/ عکس
مالکان استقلال و پرسپولیس مشخص شدند
آغاز ثبت سفارش کتابهای درسی سال تحصیلی جدید از اردیبهشت ماه
چمران: خطر زلزله بیخ گوشمان است
کامران قاسمپور رقیب حسن یزدانی برای المپیک پاریس شد؛ جنگ گلادیاتورها!
ماجرای تنبیه بدنی یک دانش آموز در سیستان و بلوچستان چه بود؟
صفحه یک روزنامه اسرائیلی/ اسرائیل و ایالات متحده در حال آماده شدن برای پاسخ ایران هستند
ماجرای فوت پرستار کرمانشاه چه بود؟
آغاز اعزام زائران عمره مفرده از سوم اردیبهشت
برنامه امتحانات نهایی خردادماه ۱۴۰۳ اعلام شد
زمان ثبتنام کلاس اولیها اعلام شد/ متولدان نیمه دوم سال هم ثبتنام میشوند؟
قیمت روز محصولات ایرانخودرو یکشنبه ۱۹ فروردین ۱۴۰۳
هشدار پلیس فتا نسبت به کلاهبرداری در پوشش پرداخت فطریه و کفاره
عکس/ حضور زیاد نخاله در مراسم روز قدس تهران
عکسی از ناطق نوری و سردار فلاح در راهپیمایی روز قدس تهران /وزیر احمدی نژاد هم آمد
عکس/فریاد «مرگ بر اسرائیل» فرزندان شهدای حادثۀ تروریستی ساختمان کنسولی سفارت ایران
عکسی از قالیباف در مراسم وداع با شهیدان سردار زاهدی و صالحی روزبهانی
عکس/ ماشین عجیب و غریب عادل فردوسی پور
بی تفاوتی عجیب اتحادیه جهانی به ستاره های کشتی ایران در قهرمانی آسیا
سامانه بارشی در راه ایران/ آخر هفته بارانی در این استانها/ بارشها کی به تهران میرسد؟
قیمت دلار، یورو و ۴۴ ارز دیگر امروز ۱۵ فروردین /قیمت افغانی امروز چند شد؟
عسل حیدری از درخشش تیم ملی هاکی روی یخ روایت میکند/ به افتخار دختران یخی
آخرین پست اینستاگرامی رضا داوودنژاد+عکس
دوربینهای طرح ترافیک تهران با نرخ جدید روشن شد
وزارت کشور تصمیمی برای تعطیلی بوستانها در روز ۱۳ فروردین نگرفته است
حداقل حقوق ۱۴۰۳ یک کارگر چقدر است؟/ عکس
وضعیت پارک های تهران در سیزده بدر/ برنامه های همزمان روز طبعیت و شهادت حضرت علی (ع)
چرایی افزایش تعرفه اینترنت و مهم ترین تعهد اپراتورهای ارتباطی
فدراسیونی بدون رییس!
دروغ 13 مرجانه گلچین برای دیده شدن
آسمان بارانی و همراه با رعد و برق چند روزه در ۱۷ استان ایران
مذاکره با پرسپولیس انجام شد/ هافبک گلزن در آستانه توافق با سرخها
هشدار برای این استانها صادر شد/ کدام استانها روز سیزده بدر بارانی دارند؟
نگاهی به مهمترین مصوبات مجلس در سال ۱۴۰۲
اینفوگرافیک/ چه زمانی نباید خرما بخوریم؟
گفتگوی دو وزیر سابق در خصوص صداوسیما
توهین دوباره بایدن به پوتین
اینفوگرافیک/ کدام رذایل اخلاقی در قرآن آمده است؟
خودکشی یک دکتر جوان در دلفان / یک مسئول: زنگ خطر خودکشی رزیدنتها به صدا درآمد / عوامل انسانی دخیل قابل شناسایی و مجازات هستند
فرصت ویژه قلعهنویی برای صعود و اعتماد بیشتر به جوانان مقابل ترکمنستان
معاون حوزه علمیه ماهشهر به قتل رسید
اعلام جزئیات مذاکره استقلال با الهیار صیادمنش و دو لژیونر دیگر
بازگشت پرهزینه و ناموفق صداوسیما به سلبریتی ها/ پرداخت های میلیاردی صحت دارد؟
بزرگترین پیشرفتهای فناوری در سال گذشته چه بود؟
شماره تلفن های ضروری در عید نوروز
عکس/ مروری بر نامگذاری سالها توسط رهبر انقلاب از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳
بانک صادرات ایران پشتیبان تولید و اشتغال خواهد ماند
پیام تبریک مدیرعامل شاراک به مناسبت ۲۹ اسفندماه سالروز ملی شدن صنعت نفت
جدول حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ منتشر شد
هشدار پلیس فتا درباره تورهای لحظه آخری
توییت نماینده کارگری از جلسه تعیین دستمزد با وزیر کار
اینفوگرافیک/ توصیههایی برای جلوگیری از چاقی در ماه رمضان
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند
ورود سامانه بارشی به کشور از امروز/ فروردینِ بارانی آغاز میشود
هفت زوج آقای گلی در فوتبال ایران/ اسدی - مغانلو زوج جدید میشوند؟
اجرای طرح ترافیک پایتخت تا ۲۸ اسفند/ جزییات اجرای طرح در نوروز
چطور اینترنت هدیه دولت را فعال کنیم؟
اینفوگرافیک/ با سرگیجههای بعد از افطار چه کنیم؟
رونمایی کیم از «قدرتمندترین» تانک جهان
اینفوگرافیک/ علت و راهکار رفع بوی بد دهان در روزهداری