دُز "اضافه" واکسن کرونا چیست و برای چه کسانی در کشور تزریق می‌شود؟

به گزارش روزپلاس؛ دبیر کمیته علمی کشوری ضمن تشریح تفاوت دز بوستر با دز اضافه در واکسن کرونا، گفت: بر اساس آنچه که وعده داده شده تا اوایل آذر ماه به ایمنی جمعی یعنی ۷۵ درصد واکسیناسیون در کشور می‌رسیم و بعد از آن درباره استراتژی‌ دز اضافه تصمیم‌گیری می‌شود.

دکتر حمیدرضا جماعتی درباره وضعیت تزریق دز بوستر، گفت: باید توجه کرد که بعد از تزریق دو دز واکسن ضد کرونا، دو نوع دز وجود دارد؛ یکی دز بوستر یا یادآور است و دیگری دز اضافه است.

وی افزود: دز بوستر یا یادآور را زمانی تزریق می‌کنند که تقریبا همه افراد واکسینه شده باشند و ایمنی در برابر ویروس به وجود آمده، اما به مرور زمان ایمنی در برابر عامل ویروسی کمرنگ می‌شود. در اینجا به تدریج و با مرور زمان اثربخشی واکسن در سیستم ایمنی از بین می‌رود که معمولا در مطالعات یک بازه زمانی شش ماهه را اعلام کرده‌اند. به طوری که نشان داده شده که شش ماه بعد از تزریق دو دز واکسن به تدریج سطح آنتی‌بادی‌های ضدویروس کرونا، بسیار پایین آمده و از حالت ایمنی‌بخشی که در برابر ویروس انتظار داریم، کاهش یافته و فرد در معرض عفونت مجدد با ویروس کرونا قرار می‌گیرد.

جماعتی ادامه داد: حال برای اینکه حالت یادآوری در سیستم ایمنی ایجاد شود، معمولا از دز سوم استفاده می‌کنند که به عنوان دز بوستر یاد می‌شود. تزریق این دز در کشورهایی انجام می‌شود که تمام افراد جامعه واکسینه شده باشند و بعد از گذشت زمان، ایمنی در برابر ویروس کم شده باشد. در نتیجه در این کشورها دز بوستر در  افراد پر خطر و افرادی که در مواجهه مرتب با ویروس هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی ادامه داد: در کشور ما هم با توجه به اینکه پرسنل و کادر درمان، در درمان مبتلایان به ویروس کرونا دخیل بودند و مدت طولانی از دو دز واکسن‌شان گذشته، توصیه شد که دز خاطره و بوستر به آنها تزریق شود. زیرا این افراد روزانه در معرض ویروس کرونا قرار دارند. بنابراین دز بوستر باید برای آنها تزریق شود تا سیستم ایمنی‌شان در برابر این ویروس ایمنی کامل را داشته باشد که این اقدام در بیمارستان‌ها در حال انجام است.

جماعتی تاکید کرد: حال دز اضافه کرونا زمانی تزریق می‌شود که یا واکسن تزریق شده، واکسنی باشد که کارایی خوبی نداشته باشد یا سیستم ایمنی فرد پاسخ مناسب را به واکسن ندهد و علی‌رغم تزریق واکسن، ایمنی در برابر ویروس را به دست نیاورند. مانند افرادی که به هر علتی دچار اختلال سیستم ایمنی هستند یا افراد مسن. زیرا با افزایش سن، سیستم ایمنی به تدریج و به طور طبیعی کارایی خودش را از دست می‌دهد. بنابراین توصیه می‌شود که در این افراد دز اضافه را تزریق کنیم که معمولا زمان تزریق دز اضافه از حدود یک ماه بعد از دز دوم آغاز می‌شود و طولانی‌تر شدن آن بر اساس استراتژی‌های کشورهای مختلف، متفاوت است و بر اساس  پروتکل کشورها ممکن است دز اضافه بعد از زمان طولانی‌تری تزریق شود. زمانی هم تزریق می‌شود که ایمنی جمعی ناشی از واکسن ایجاد شده باشد. مثلا در جامعه خودمان که سطح ایمنی جمعی را واکسیناسیون ۷۵ درصدی درنظر می‌گیریم، باید ابتدا این میزان محقق شده باشد و بعد تزریق دز اضافه آغاز شود.

وی گفت: بنابراین ابتدا باید به هدف‌مان برسیم. هدفی که وزارت بهداشت، با توجه به ویروس‌های کرونا و سوش‌های در گردش، ۷۵ درصد ایمنی جمعی را در نظر گرفته است. با توجه به اینکه هنوز به این میزان نرسیده‌ایم، به نظر نمی‌رسد که فعلا استراتژی به این سمت رود که دز اضافه یا سوم را تزریق کنیم، بلکه ابتدا باید ایمنی جمعی را ایجاد کنیم و دو دز واکسن را در ۷۵ درصد جمعیت تزریق کنیم و بعد وارد تزریق دز اضافه و استراتژی‌های مربوط به آن شویم که باید در کمیته علمی کرونا مورد بحث قرار گرفته و استراتژی‌های این کار  مشخص شود.

جماعتی با بیان اینکه تزریق دز اضافه به استراتژی‌ کشورها وابسته است، گفت: از شهریور ماه به بعد واکسیناسیون در کشور سرعت گرفته است و ان‌شاءالله بر اساس آنچه که وعده داده شده تا اوایل آذر ماه به ایمنی جمعی یعنی ۷۵ درصد واکسیناسیون جمعیت می‌رسیم و بعد از آن درباره استراتژی‌ دز اضافه تصمیم‌گیری می‌شود. البته فعلا سازمان بهداشت جهانی در زمینه دز اضافه به این نتیجه رسیده که باید در افراد بالای ۶۰ سال بر حسب نوع واکسن تصمیم‌گیری شود که آیا دز اضافه برایشان تزریق شود یا خیر؟.