به گزارش
روزپلاس- : در ادبیات فقهی حوزه اقتصاد، مفهومی مهمی به نام «کَنز» وجود دارد. جدای از تفاوتهایی جزیی در تعاریف مختلف این واژه، کَنز کردن به مفهوم جمع کردن، انباشتن و راکد و بلااستفاده گذاشتن مال یا هر چیز باارزش است.
این واژه، دقیقاً همان اسمی است که میتوان بر خروجی روندهای تولید آثار داستانی در سیما گذاشت. به این مفهوم که سرمایههای هنری نویسندگان، کارگردانان و بازیگران و عوامل تولیدی به واسطهی روندهای مستعمل، کهنه، به روز نشده و سرمایه سوز دچار انباشت و رکود شده و خروجی آن، ملالت و کسالت حاکم بر بخش عمده مجموعههای تلویزیونی است. تازهترین نمود و مصداق «کنز» در سیما، سریال «افرا» است که از شبکه 1 سیما در حال پخش است.
یک کارگردان کاربلد و استانداردساز، که قبلاً توان فنی خود را در سریالی چون «آقازاده» نشان داده، در سیستم رکود و رخوت زده تولید سیما، اثری تولید میکند که تنها کارکرد آن پر کردن آنتن، به کشدارترین و عذاب آورترین ریتم ممکن است. یا مثلاً مهدی سلطانی، از چهرههای فرهیخته و باسواد بازیگری تئاتر، سینما و تلویزیون، که قطعاً سطح توانایی و قابلیتهای او بسیار فراتر از این است و مثلاً در نقش «جمیل» در سریال «دیوار» شمّه ای از آن را دیدیم، در این سیستم فرسوده و خسته، برای «n» امین بار همان نقش مکرّر را بازی میکند: انسانی زمخت، بی اعصاب، متفرعن، خشک و خشن، با همان ادبیات حق به جانب و طعنه زن، حتی با همان نحوه راه رفتن «یک کَتی»، حتی با همان نحوه ادای کلمات و شیوه یکوَری نگاه و...
فقط در سه قسمت نخست سریال، شخصیت «پیمان»(محمد صادقی) توسط سه نفر (مسعود، وحید، حاج محمود) سیلی میخورد و حتی توسط مسعود لگدمال میشود، شخصیت و غرور جوانی او له میگردد، اما او به دستی که به او سیلی می زند، بوسه می زند، چون «عاشق» است! این نوع مازوخیسم، این «بی شخصیتی» مفرط که به اسم «عشق» بر جوانان تحمیل میکنیم، چه معنایی دارد؟ اصولاً این مفهوم بیمارگونه از «عشق» که بهای آن لگدمال شدن هویت و شکستن و گردن کج کردن جلوی دیگران است، از کجا ریشه میگیرد و قرار است چه چیز را به مخاطب جوان خود القاء کند؟
باز هم برای صدهزارمین بار، «عشق» دختر و پسری از دو طبقه اقتصادی، همان مثلاً دیوانه بازیهای عشقولانه! پسر (با وجود این که از چپ و راست تحقیر نثارش میشود)؛ پدر پولدار و نخراشیده دختر که گویی نه از ایران 1400، که مستقیم از «گنج قارون» 5 دهه پیش آمده و جلوی وصال دو کبوتر عاشق را میگیرد و پسر که میخواهد خود را به او اثبات کند؛ اشک و آههای سوزناک و رمانتیک دختر که با صدایی لرزان میگوید:" من و تو به در هم نمیخوریم...برو دنبال زندگیت" و پسرک که با همان لحن راج کاپوری آشنا جواب میدهد "کجا برم؟ زندگی من تویی"؛ این شباهنگام جلوی پنجره معشوق کرکری عشقی خواندن و معرکه رمانتیک گرفتن (که فقط یک گیتار و نواختن آکورد موسیقی فیلم «لاو استوری» را کم دارد)؛ چه چه آوازه خوان روی تصاویر هزاران بار دیده شده شبگردی جوانک عاشقِ موتورسوارِ اشک ریز.... واقعاً بس نیست؟
مورد دیگر اما، مشکل خاص «افرا» نیست، بلکه افرا هم یکی از نمودها و مصادیق این معضل است و آن «گیلان زدگی» است. در این که استان گیلان، نگین سبز شمال کشور، با فرهنگ و تاریخی غنی و درخشان، یک لوکیشن زیبا و مطلوب برای تولید اثر سینمایی یا تلویزیونی است، هیچ تردیدی وجود ندارد. اما ما به طور خاص در سه چهارسال اخیر شاهد یک نوع افراط در مجموعه سازی در لوکیشن استان گیلان بودهایم. گویی جغرافیای پهناور و چهارفصل ایران، این لحاف چهل تکه از تنوع قومی و طبیعی و مواریث تاریخی و فرهنگی غنی و متنوع، خالی از داستان و روایت است و در زاویه دید سیاستگذاران وتصمیم گیران سیما، رویدادها صرفاً با پس زمینه سرسبز و چشم نواز گیلان، سرشت دراماتیک پیدا میکنند! یا شاید (بنا به دلایلی)، سریال سازی در گیلان اصطلاحاً «راه دست» است و طبق اصطلاحات فنی تولید در سیما، دران زودتر میشود کار را «جمع» کرد!
به هر حال، ترکیبی کارت پستالی از تصاویر سبزه و درخت و جنگل و مه و باران، با حرکت اسلوموشن و رمانتیک شخصیتها در این پس زمینه با همراهی آوازهای سوزناک فولکلور گیلکی، خوراک سکانسهای «نماهنگ» وار است که «دقایقی» کشدار و پربار بر زمان فیلم میافزایند.
خوشمزه اما آن جاست که «مسعود» و «مائده» و «مهتاب» در یک خانه و زیر دست حاج محمود بزرگ شدهاند و حاج محمود هم از قدیمیهای ذینفوذ شهر است، اما مسعود و مادرش لهجه گیلکی دارند، اما محمود و مائده و مهتاب اندک لهجهای هم ندارند و «تهرونی» حرف میزنند!
آیا «افرا» بازنمود سال 1400 و مناسبات و روابط اجتماعی این روز و روزگار است؟ حاج محمود (مهدی سلطانی) خطاب به عروسش «مهتاب»(مینا وحید) در بیمارستان میگوید اگر پیمان به خواستگاری دخترش «مائده»(سارا باقری) بیاید، اسمش روی دختر می افتد! این افتادن «اسم» پسر روی دختر با یک مراسم خواستگاری، آیا به مناسبات عرفهای رایج این زمانه، در شهرهای ایران، بازمی گردد یا مربوط به سنتهای قدیمی دست کم چند دهه پیشتر در جوامع کوچکتری چون روستاها و عشایر است؟
در طول روز، در شهرهای بزرگ و کوچک و حتی روستاهای ما، هزاران پسر به خواستگاری هزاران دختر میروند و بخشی از این خواستگاریها به ازدواج ختم میشود و بعضی نمیشود. این «اسم» خواستگار روی دختر افتادن واقعاً چه صیغهای است و حقیقتاً چه ارتباطی به زیست امروز جامعه ایرانی دارد؟
در سالهای 86 و 87 سریالی ترکیهای به نام «کلید اسرار» در ژانر پندآموز از سیما پخش میشد، که به واسطه داستانها سرراست و بدون پیچیدگی، پیامهای گل درشت اخلاقی و مستقیم گویی بیش از حد و محتوای بسیار اغراق آمیز آن، بیش از آن که پندآموز باشد، «مفرّح» بود! در این سریال، زیرآب مؤلفهای به نام حساب احتمالات از اساس خورده بود، و گذر پوست در چشم به هم زدنی به دباغ خانه میافتاد و آدمها به طرفه العینی، به مستقیمترین و سرراستترین شکل تاوان کارهای بدشان را پس میدادند.
به بیان دیگر، «مکافات عمل» نه در چرخه طبیعی و طبق قواعد و قوانین ناسوتی، که با چرخش قلم جادویی نویسنده محقق میشد و رویدادهایی با پایینترین ضریب احتمال، همه با هم رخ میدادند تا آدم بدجنس تاوان پس بدهد.
حالا حکایت سریال «افرا» است. دقیقاً همان لحظه که مائده ترک موتور پیمان مینشیند، موتور پیمان خراب میشود؛ دقیقاً همان لحظه مسعود (برادر مائده) از همان مسیر رد میشود و آنها را میبیند؛ دقیقاً پیمان که مغضوب مسعود است، به سراغ شکارزنی میرود و در حوزه استحفاظی مسعود به دام شخص او می افتد؛ دقیقاً پیمان مجروح زیر تیغ جراحی همسر مسعود میرود که در حال جدایی از اوست و اعصاب درستی ندارد...زنده باد فیلم هندی، پاینده باد سریال ترکیهای!
میوه بر شاخه شدم
سنگپاره در کفِ کودک
طلسمِ معجزتی
مگر پناه دهد از گزندِ خویشتنم
چنین که
دستِ تطاول به خود گشاده
منم!
این قطعه از احمد شاملو، عجیب وصف حال این روزهای تلویزیون است. تا زمانی که تلویزیون تن به نوسازی در ساختارهای تولیدی، کوچک سازی با هدف چابک سازی، به روز شدن روندها، تدوین استانداردهای تازه نظارتی و فنی، چرخش نخبگانی و غنی سازی اتاق فکر خود نکند، نه تنها در رقابت با نمایش خانگی، که در رقابت با 10 سال پیش خود نیز، برنده نخواهد بود.
نویسنده: سهیل صفاری
ویدیو/ منظور پس از مخالفت با واردات خودرو: نظرم درباره واردات خودرو نظر شخصی بود/ مکلف به اجرای قانون هستیم
تصویری باورنکردنی از پسر هادی چوپان/ فیگور مشابه گرگ ایرانی و فرزندش
تصاویر مظنونین حمله تروریستی در مسکو منتشر شد
ابطحی مجروح شد/ سارقین ناکام ماندند+ عکس
عکس/ پست اینستاگرام کنفدراسیون فوتبال آسیا به مناسبت آغاز سال نو
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
آخرین تصویر ثبت شده از حاج قاسم سلیمانی قبل از شهادت
سردار سلیمانی و مادرش روی دیوارنگاره میدان ولیعصر + عکس
دیدار رئیسی با خانواده سردار شهید سید رضی موسوی
خوش و بش فردوسی پور و تاج در مراسم تشییع ملیکا محمدی/ عکس
عکسی از پدر محمدرضا گلزار در شب عروسی اش!
ایلان ماسک با لباس مخصوص ژاپنیها/ عکس
۳ کیلو پیچ و مهره در شکم یک بیمار اهوازی! +عکس
عکسی خاص از دیدار رئیسی از جزیره آشوراده
با پیگیری سازمان منطقه آزاد انجام شد؛ شرکت "غدیر" پروژههای ناتمام خود در کیش را تمام میکند
فرمانده کل سپاه در مراسم عزاداری ایام فاطمیه/ عکس
تصاویر ۱۱ شهید پاسگاه راسک
تصاویر/ لباسهای مولانا بعد از مرمت در قونیه
پوتین در اتوبان همت تهران!
اولين تصوير از تتلو در خاک ایران پس از بازداشت
عکس کمتر دیده شده از رهبر معظم انقلاب در مترو تهران
زوج هالیوودی در مسجد ابوظبی/ واکنشها به حجاب رزی هانتینگتون
عکس/ بقایای دانشگاه الازهر در غزه بعد از بمباران
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای شهادت حضرت زهرا(ع)
لیلا حاتمی در مراسم چهلم داریوش مهرجویی و همسرش/ عکس
عکس یادگاری نوجوانان باستانیکار با رهبر انقلاب
عکس/ حدیث نصب شده در دیدار امروز ورزشکاران با رهبر انقلاب
گفتگوی دو وزیر سابق در خصوص صداوسیما
توهین دوباره بایدن به پوتین
اینفوگرافیک/ کدام رذایل اخلاقی در قرآن آمده است؟
خودکشی یک دکتر جوان در دلفان / یک مسئول: زنگ خطر خودکشی رزیدنتها به صدا درآمد / عوامل انسانی دخیل قابل شناسایی و مجازات هستند
فرصت ویژه قلعهنویی برای صعود و اعتماد بیشتر به جوانان مقابل ترکمنستان
معاون حوزه علمیه ماهشهر به قتل رسید
اعلام جزئیات مذاکره استقلال با الهیار صیادمنش و دو لژیونر دیگر
بازگشت پرهزینه و ناموفق صداوسیما به سلبریتی ها/ پرداخت های میلیاردی صحت دارد؟
بزرگترین پیشرفتهای فناوری در سال گذشته چه بود؟
شماره تلفن های ضروری در عید نوروز
عکس/ مروری بر نامگذاری سالها توسط رهبر انقلاب از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳
محبوس شدن در سرویس بهداشتی؛ اولین حادثه پایتخت در سال ۱۴۰۳
اینفوگرافیک/تولید دغدغه ی جدی رهبر انقلاب
جدول حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ منتشر شد
هشدار پلیس فتا درباره تورهای لحظه آخری
توییت نماینده کارگری از جلسه تعیین دستمزد با وزیر کار
اینفوگرافیک/ توصیههایی برای جلوگیری از چاقی در ماه رمضان
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند
ورود سامانه بارشی به کشور از امروز/ فروردینِ بارانی آغاز میشود
هفت زوج آقای گلی در فوتبال ایران/ اسدی - مغانلو زوج جدید میشوند؟
اجرای طرح ترافیک پایتخت تا ۲۸ اسفند/ جزییات اجرای طرح در نوروز
چطور اینترنت هدیه دولت را فعال کنیم؟
اینفوگرافیک/ با سرگیجههای بعد از افطار چه کنیم؟
رونمایی کیم از «قدرتمندترین» تانک جهان
اینفوگرافیک/ علت و راهکار رفع بوی بد دهان در روزهداری
افزایش کرایههای اتوبوس، تاکسی و مترو در سال ۱۴۰۳/ دریافت کرایههای جدید از اول اردیبهشت
توصیههای ایمنی وزارت بهداشت در چهارشنبهسوری
اینفوگرافیک/ چهارشنبهسوری؛ چی بود، چی شد
سومی کشتی فرنگی ایران در تورنمنت بلغارستان
نظر ۷ مرجع درباره مسافرتی که روزه را باطل نمیکند
شرایط و ضوابط فعالیت رستورانها در ماه رمضان/ استقرار بازرسان در مراکز پرتردد
اینفوگرافیک/ افسردهترین کشورهای ۲۰۲۴ را بشناسید
زمان دربی ۱۰۳ تغییر نکرد/ استقلال ـ پرسپولیس؛ چهارشنبه در آزادی
رونالدو یک جنگ تمام عیار در عربستان به راه انداخت!
جزئیات تکالیف نوروزی دبستانیها؛ پیک نوروزی حذف شد
پرشکستترین سپاهان تاریخ
اینفوگرافیک/ بهترین مواد مغذی برای سلامت مغز
ویدیو/ تفریحات خاص ظریف و همسرش در کیش
اطلاعیه پلیس به مناسبت ماه مبارک رمضان
سواد رسانهای/ ۱۰ نوع اشتباه و اطلاعات نادرست
بارش برف و وزش باد در ارتفاعات کشور/ از تردد در مسیرهای مستعد وقوع بهمن خودداری کنید
۱۸ اسفند؛ واریز دومین شارژ ۲۲۰ هزار تومانی طرح فجرانه کالابرگ
سواد رسانهای/ پروپاگاندا چیست و چه اهدافی دارد؟
اولین قضاوت یک داور زن در داربی تهران
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
برگزاری داربی چهارشنبه ۲۳ اسفند تنها با ۴۵ هزار تماشاگر
این شما و جولان صبانتیون؛ مبارک آنان که رای ندادند!
سواد رسانهای/ چگونه اخبار جعلی را تشخیص دهیم؟
۳۰ کاندیدای پیشتاز در تهران عضو کدام فهرست انتخاباتی بودند؟
روند بازار ارز تهران بعد از انتخابات ۱۱ اسفند چگونه خواهد بود؟
کلیه مدارس استان تهران روز شنبه تعطیل است
اینفوگرافیک/ نکات مهم بیانات رهبر انقلاب درباره انتخابات
با چه مدارک شناسایی میتوانیم رأی دهیم؟
پرداخت بیمه بیکاری مشروط شد
اعلام رسمی محرومیت سنگین پوگبا از فوتبال
قیمت سکه افزایشی شد
رای نهایی درباره حرکت جنجالی رونالدو اعلام شد
پخش سری جدید «پایتخت» به نوروز میرسد؟