ترس از بیمار شدن (خود بیمار انگاری) تا چه حد واقعیت دارد؟
به گزارش روزپلاس، امروزه در اخبار و رسانه ها بسیار درباره ویروس کرونا میشنویم. ویروسی که بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی به سرعت در حال فراگیر شدن در هر 5 قاره جهان است. قابلیت های ویروس کرونا در انتقال از فرد به فردی دیگر، جهش های ژنتیکی احتمالی که قدرت بیماری زایی ویروس را افزایش میدهد، ویا نبود واکسن و درمان قطعی برای ویروس همگی از جمله مواردی هستند که نگرانی های بسیاری را در مقابله با این ویروس بر انگیخته است و افراد ممکن است دچار خود بیمار انگاری شوند.
بسیاری از ما در محیط زندگی خود ممکن است ترس از ابتلا شدن به بیماری را در جامعه و خانواده خود حمل کنیم. ترسی که در خیلی از اوقات مبنایی از واقعیت نداشته و موجب اضطراب ما میشود. در این مقاله قصد داریم در مورد یکی از مقوله های علم روانشناسی یعنی ترس غیر واقعی از بیمار شدن صحبت کنیم.
ترس در مقابل اضطراب
ترس از بیماری، از دست دادن سلامتی یا متحمل رنج شدن، همواره برای ما نگرانی هایی را به دنبال دارد. همه ما به عنوان انسان برای سلامتی خود اهمیت ویژه ای قائل هستیم و سعی در حفظ و ارتقای آن داریم. ترس طبیعی از بیمار شدن احساس مفیدی است که پاسخ منطقی ما را در مقابله با شرایط احتمالی بر میانگیزد. ترس طبیعی میتواند به دلایلی همچون سابقه قبلی وجود بیماری، وجود بیماری زمینهای یا مستعد کننده، ویا شواهد و مدارک علمی نشأت گرفته باشد. بر اساس نظریات تکامل انسان، وجود این ترس به ما کمک میکند بر اساس پاسخ ها و رفتار های منطقی و حساب شده با مشکل یا خطر احتمالی برخورد کنیم و اقدامات موثر را انجام دهیم.
بنابراین در یک کلام باید گفت ترس پاسخی متناسب به وجود یک محرک واقعی در خارج است که به ما در بقای عمر کمک میکند. در مقابل، گاهی اوقات این نگرانی و ترس، مبنایی بر اساس شواهد و مدارک نداشته و در واقع یک ترس غیر منطقی و دلهره آور است. بر خلاف پاسخ طبیعی ترس، در اینجا محرک خارجی وجود ندارد ولی ذهن پاسخ نامتناسب و تشدید شده ای از خود نشان میدهد که "هیپوکندریازیس ( Hypochondriasis )” یا ” خود بیمار انگاری ” نام دارد. هیپوکندریازیس در میان بسیاری از مردم شایع است.
این اختلال در زمره اختلالات اضطرابی در علم روانشناسی طبقه بندی شده است. فرد مبتلا به هیپوکندریازیس عمیقا احساس ناخوشی و بیماری مهلک میکند در حالی که هیچ علامت یا نشانه پزشکی مبنی بر وجود بیماری وجود ندارد. این ترس غیر واقعی گاه بسیار آزاردهنده است که باید حتما درمان شود.
ماهیت بیماری هیپوکندریازیس
هیپوکندریازیس معمولا در سنین بین 25 تا 35 سال و در میان خانم ها شیوع بالاتری دارد و ممکن است یکبار، چندین بار و یا به طور دائم در زندگی فرد وجود داشته باشد. بیماری هیپوکندریازیس از چند مولفه اصلی تشکیل شده است. یکی از ویژگی های این افراد نگرانی های زیاد در مورد وضعیت سلامتی خود میباشد که به تبع آن باعث مراجعه غیر ضروری به مطب پزشک یا بیمارستان میشود. در حالیکه عملا با انجام معاینات و حتی بررسی های آزمایشگاهی و تصویربرداری، هیچ علامتی از بیماری در فرد دیده نشده و یا در صورت وجود، بسیار خفیف و قابل چشم پوشی است. خود بیمار انگاری که بیشتر از 6 ماه به درازا بکشد بیماری هیپوکندریازیس تلقی شده و فرد باید تحت درمان با دارو های ضداضطرابی قرار بگیرد.
چه علت هایی برای خود بیمار انگاری مطرح است؟
هیپوکندریازیس علاوه بر افراد در جمعیت عمومی، میتواند در کارکنان بخش درمانی و یا دانشجویان پزشکی نیز دیده شود. به طوری که فرد با ورود به هر بخش تصور میکند به بیماری های آن بخش بیمارستان مبتلا شده است!
اگر چه علت به وجود آمدن این ترس ناشناخته است ولی چندین علت مهم میتواند در پس زمینه بیماری هیپوکندریازیس فرد باشد:
استرس های بزرگ در زندگی
وجود یک بیماری روانشناختی دیگر مثل وسواس یا افسردگی اساسی و یا اسکیزوفرنی
احتمال سوء استفاده جنسی یا عاطفی در دوران کودکی
خاطرات بد از بیمار شدن در دوران کودکی که خود را به صورت ترس از بیمار شدن در بزرگسالی نشان میدهد.
وجود نشانه های مهم از بیماری ها در فرد. به عنوان مثال فردی که دچار درد در ناحیه قفسه سینه میشود تصور میکند دچار سکته قلبی شده است در حالی که شرح حال ویژگی های درد و گرفتن نوار قلب یا انجام آزمایش های مختلف بیماری قلبی واقعی را رد میکند. و یا فراموشی های گذرا موجب میشود شخص به این فکر بیفتد که احتمالا به بیماری آلزایمر دچار شده است. به همین دلیل درصورتی میتوانیم به بیمار برچسب هیپوکندریازیس بزنیم که قبل از آن بررسی های پزشکی برای یافتن بیماری واقعی انجام شده و نتیجه آنها منفی باشد.
خود بیمار انگاری و ویروس کرونا
همانطور که در مقدمه اشاره شد این روز ها حجم زیاد اخبار در مورد ویروس کرونا ممکن است ترس از بیمار شدن را در ما افزایش دهد. بسیاری از توصیه ها و اخباری که این روز ها در مقابله با بیماری کرونا گفته میشود نه تنها غیرواقعی نبوده بلکه باید بسیار جدی گرفته شود. در صورتی که نکات بهداشتی لازم را تا حد امکان رعایت کنیم، ترس افراطی از مبتلا شدن به ویروس غیر منطقی جلوه کرده و کمکی به عدم مبتلا شدن ما نمیکند. جالب است بدانیم که استرس و اضطراب به هر نوع میتواند سیستم ایمنی ما را سرکوب کند و از قضا باعث بیمار شدن ما شود. در واقع شرایط استرس و اضطراب دائمی باعث آزاد شدن مقادیر زیاد هورمون کورتیزول از غدد فوق کلیه شده که خود موجب سرکوب سیستم ایمنی از طریق مهار سلول های لنفوسیتی میشود. همچنین فرد مضطرب ممکن است به مصرف الکل و سیگار روی بیاورد که این موضوع نیز بر سلامتی و عملکرد سیستم ایمنی تاثیر سوء دارد.
چگونه بر ترس از بیمار شدن غلبه کنیم؟
آگاهی از علائم و نشانه های بیماری میتواند کمک زیادی به افراد کند که با ماهیت ترس غیر واقعی خود آشنا شوند. انجام معاینات توسط پزشک همراه با توضیح کامل به فرد میتواند نگرانی او را تا حد زیادی بر طرف کند. در مورد بیماری ویروس کرونا توصیه های لازم مبنی بر محدود کردن رفت و آمد ها به ویژه در اماکن پر ازدحام باید جدی گرفته شود. با این حال حبس کردن خود و خانواده در خانه کاری اشتباه است. با رعایت نکات بهداشتی، کماکان میتوان به فعالیت های مفرح مانند ورزش کردن (البته در مکان های باز) و سایر وظایف زندگی روزمره پرداخت بدون اینکه ترس از بیمار شدن وجود داشته باشد.
ویدیو/ منظور پس از مخالفت با واردات خودرو: نظرم درباره واردات خودرو نظر شخصی بود/ مکلف به اجرای قانون هستیم
تصویری باورنکردنی از پسر هادی چوپان/ فیگور مشابه گرگ ایرانی و فرزندش
تصاویر مظنونین حمله تروریستی در مسکو منتشر شد
ابطحی مجروح شد/ سارقین ناکام ماندند+ عکس
عکس/ پست اینستاگرام کنفدراسیون فوتبال آسیا به مناسبت آغاز سال نو
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
آخرین تصویر ثبت شده از حاج قاسم سلیمانی قبل از شهادت
سردار سلیمانی و مادرش روی دیوارنگاره میدان ولیعصر + عکس
دیدار رئیسی با خانواده سردار شهید سید رضی موسوی
خوش و بش فردوسی پور و تاج در مراسم تشییع ملیکا محمدی/ عکس
عکسی از پدر محمدرضا گلزار در شب عروسی اش!
ایلان ماسک با لباس مخصوص ژاپنیها/ عکس
۳ کیلو پیچ و مهره در شکم یک بیمار اهوازی! +عکس
عکسی خاص از دیدار رئیسی از جزیره آشوراده
با پیگیری سازمان منطقه آزاد انجام شد؛ شرکت "غدیر" پروژههای ناتمام خود در کیش را تمام میکند
فرمانده کل سپاه در مراسم عزاداری ایام فاطمیه/ عکس
تصاویر ۱۱ شهید پاسگاه راسک
تصاویر/ لباسهای مولانا بعد از مرمت در قونیه
پوتین در اتوبان همت تهران!
اولين تصوير از تتلو در خاک ایران پس از بازداشت
عکس کمتر دیده شده از رهبر معظم انقلاب در مترو تهران
زوج هالیوودی در مسجد ابوظبی/ واکنشها به حجاب رزی هانتینگتون
عکس/ بقایای دانشگاه الازهر در غزه بعد از بمباران
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای شهادت حضرت زهرا(ع)
لیلا حاتمی در مراسم چهلم داریوش مهرجویی و همسرش/ عکس
عکس یادگاری نوجوانان باستانیکار با رهبر انقلاب
عکس/ حدیث نصب شده در دیدار امروز ورزشکاران با رهبر انقلاب
گفتگوی دو وزیر سابق در خصوص صداوسیما
توهین دوباره بایدن به پوتین
اینفوگرافیک/ کدام رذایل اخلاقی در قرآن آمده است؟
خودکشی یک دکتر جوان در دلفان / یک مسئول: زنگ خطر خودکشی رزیدنتها به صدا درآمد / عوامل انسانی دخیل قابل شناسایی و مجازات هستند
فرصت ویژه قلعهنویی برای صعود و اعتماد بیشتر به جوانان مقابل ترکمنستان
معاون حوزه علمیه ماهشهر به قتل رسید
اعلام جزئیات مذاکره استقلال با الهیار صیادمنش و دو لژیونر دیگر
بازگشت پرهزینه و ناموفق صداوسیما به سلبریتی ها/ پرداخت های میلیاردی صحت دارد؟
بزرگترین پیشرفتهای فناوری در سال گذشته چه بود؟
شماره تلفن های ضروری در عید نوروز
عکس/ مروری بر نامگذاری سالها توسط رهبر انقلاب از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳
محبوس شدن در سرویس بهداشتی؛ اولین حادثه پایتخت در سال ۱۴۰۳
اینفوگرافیک/تولید دغدغه ی جدی رهبر انقلاب
جدول حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ منتشر شد
هشدار پلیس فتا درباره تورهای لحظه آخری
توییت نماینده کارگری از جلسه تعیین دستمزد با وزیر کار
اینفوگرافیک/ توصیههایی برای جلوگیری از چاقی در ماه رمضان
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند
ورود سامانه بارشی به کشور از امروز/ فروردینِ بارانی آغاز میشود
هفت زوج آقای گلی در فوتبال ایران/ اسدی - مغانلو زوج جدید میشوند؟
اجرای طرح ترافیک پایتخت تا ۲۸ اسفند/ جزییات اجرای طرح در نوروز
چطور اینترنت هدیه دولت را فعال کنیم؟
اینفوگرافیک/ با سرگیجههای بعد از افطار چه کنیم؟
رونمایی کیم از «قدرتمندترین» تانک جهان
اینفوگرافیک/ علت و راهکار رفع بوی بد دهان در روزهداری
افزایش کرایههای اتوبوس، تاکسی و مترو در سال ۱۴۰۳/ دریافت کرایههای جدید از اول اردیبهشت
توصیههای ایمنی وزارت بهداشت در چهارشنبهسوری
اینفوگرافیک/ چهارشنبهسوری؛ چی بود، چی شد
سومی کشتی فرنگی ایران در تورنمنت بلغارستان
نظر ۷ مرجع درباره مسافرتی که روزه را باطل نمیکند
شرایط و ضوابط فعالیت رستورانها در ماه رمضان/ استقرار بازرسان در مراکز پرتردد
اینفوگرافیک/ افسردهترین کشورهای ۲۰۲۴ را بشناسید
زمان دربی ۱۰۳ تغییر نکرد/ استقلال ـ پرسپولیس؛ چهارشنبه در آزادی
رونالدو یک جنگ تمام عیار در عربستان به راه انداخت!
جزئیات تکالیف نوروزی دبستانیها؛ پیک نوروزی حذف شد
پرشکستترین سپاهان تاریخ
اینفوگرافیک/ بهترین مواد مغذی برای سلامت مغز
ویدیو/ تفریحات خاص ظریف و همسرش در کیش
اطلاعیه پلیس به مناسبت ماه مبارک رمضان
سواد رسانهای/ ۱۰ نوع اشتباه و اطلاعات نادرست
بارش برف و وزش باد در ارتفاعات کشور/ از تردد در مسیرهای مستعد وقوع بهمن خودداری کنید
۱۸ اسفند؛ واریز دومین شارژ ۲۲۰ هزار تومانی طرح فجرانه کالابرگ
سواد رسانهای/ پروپاگاندا چیست و چه اهدافی دارد؟
اولین قضاوت یک داور زن در داربی تهران
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
برگزاری داربی چهارشنبه ۲۳ اسفند تنها با ۴۵ هزار تماشاگر
این شما و جولان صبانتیون؛ مبارک آنان که رای ندادند!
سواد رسانهای/ چگونه اخبار جعلی را تشخیص دهیم؟
۳۰ کاندیدای پیشتاز در تهران عضو کدام فهرست انتخاباتی بودند؟
روند بازار ارز تهران بعد از انتخابات ۱۱ اسفند چگونه خواهد بود؟
کلیه مدارس استان تهران روز شنبه تعطیل است
اینفوگرافیک/ نکات مهم بیانات رهبر انقلاب درباره انتخابات
با چه مدارک شناسایی میتوانیم رأی دهیم؟
پرداخت بیمه بیکاری مشروط شد
اعلام رسمی محرومیت سنگین پوگبا از فوتبال
قیمت سکه افزایشی شد
رای نهایی درباره حرکت جنجالی رونالدو اعلام شد
پخش سری جدید «پایتخت» به نوروز میرسد؟