FATF راه دورزدن تحریم‌ها را می‌بندد

به گزارش روزپلاس، عراقچی پیش از این در اظهارنظری تأمل‌برانگیز گفته بود: پیوستن به FATF هیچ خطری ندارد.

عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه نیز دیروز در نشست خبری گفت: پیوستن به کنوانسیون‌های جهانی را ما به نفع کشور می‌دانیم و نه ضرر کشور. ما عملاً بسیاری از اقدامات FATF را خود انجام می‌دهیم چرا که ما اهل پولشویی نیستم. امیدواریم دوستان در مجمع تشخیص یا ارگان‌های دیگر مصلحت کشور را بسنجند.

همچنین دیاکو حسینی، مدیر برنامه مطالعات جهانی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری(به ریاست حسام‌الدین آشنا) در مصاحبه با خبرگزاری دولتی ایسنا گفت: تصویب نشدن FATF منجر به تحریم همه ملت ایران می‌شود.

این روزها دولتمردان و رسانه‌های زنجیره‌ای در حجم وسیع به موضوع FATF پرداخته و بر ضرورت پیوستن به آن تأکید کرده‌اند.

در روزهای گذشته برخی منابع اعلام کردند که (شنبه ۲۳ آذر) در جلسه‌ای خصوصی به برخی مدیران رسانه‌های نزدیک به دولت تأکید شده که فرصت برای تصویب FATF کم است. لازم است با فضاسازی و فشار رسانه‌ای به‌نحوی عمل شود که طی دو هفته آینده به تصویب برسد.

همزمان با خبرهای مذکور، شایعه قرارگرفتن ایران در لیست سیاه FATF نیز منتشر شد. میثم امیری، رئیس مرکز اطلاعات مالی وزارت امور اقتصادی و دارایی شایعه قرار گرفتن ایران در فهرست سیاه گروه اقدام مالی (FATF) را به شدت تکذیب کرد و آن را خبرسازی برخی سودجویان و دلالان بازار ارز دانست.

لازم به ذکر است که این شایعه با هدف تأثیر بر دلار طراحی شده بود و باعث رشد دلار در حدود۵۰۰ تومان شد. این در حالی بود که قیمت دلار در حال کاهش بود.

 در کنار هشدارهای پیاپی دولتمردان و فعالین مدعی اصلاحات درباره تبعات نپیوستن به کارگروه اقدام مالی، حامیان FATF در اقدامی تأمل‌برانگیز با بازی با احساسات هواداران فوتبال، مدعی شدند که مشکل ایجاد شده برای استراماچونی مربی ایتالیایی باشگاه استقلال به دلیل نپیوستن ایران به FATF رخ داد.

این در حالی است که FATF هیچ ارتباطی با مسئله اخیر نداشت. در اجرای تحریم‌های آمریکا علیه ایران، یک رویه و آیین‌نامه‌ای وجود دارد و در بروزرسانی‌های سالانه یا حتی گاهی کمتر از سالانه، به بانک‌های مختلف دنیا اعلام می‌شود که اگر می‌خواهید گرفتار تحریم‌های آمریکا نشوید، باید این آیین‌نامه که شامل یکسری اقدامات است را رعایت و مراقبت کنید. این اقدامات را به‌اصطلاح پرچم قرمز می‌گذارد (RED FLAG) و می‌گوید این موارد ریسک بالایی دارد. مرجعی در آمریکا که این رویه و آیین‌نامه را صادر می‌کند، اداره‌ای به نام فینسن (FINCEN) است که در کشور آمریکا نهاد مبارزه با جرایم مالی و در واقع مرکز FIU آمریکاست.

در آیین‌نامه فینسن (برخلاف FATF که «فضای مالی ایران» را دارای ریسک می‌داند)، هر فرد ایرانی و هر تراکنش با منشا و ذی‌نفع نهایی ایرانی یا هر تراکنشی که به هر نحوی به یک نیروی ایرانی یا موضوع ایران برگردد، مسدود می‌شود. یعنی مسئله‌ای که پرداختی آقای استراماچونی با آن مواجه است، مربوط به تحریم‌های آمریکا و دستورالعملی است که فینسن برای بانک‌های دنیا از جمله بانک‌های ایتالیایی تعیین کرده است.

در اسفند سال گذشته FATF در گزارشی رسمی‌اعلام کرد:«کارگروه اقدام مالی اجرای مؤثر تحریم‌های مالی هدفمند و شناسایی مسیرهای ایران برای دور زدن تحریم را ذیل رسالت مقابله با ‌اشاعه تسلیحات کشتار جمعی خود تعریف می‌کند و با جدیت تمام در پی اجرای آن است».

همان‌طور که کارشناسان نیز بارها به درستی تأکید کرده‌اند، یکی از مأموریت‌های FATF مسدود کردن مسیر دور زدن تحریم‌ها از سوی ایران است.

متأسفانه در سال‌های گذشته به دستور دولت آقای روحانی، برخی بانک‌های ایرانی فهرست تحریم وزارت خزانه‌داری آمریکا را اجرا کرده‌اند.

برای نمونه - ۸ خرداد ۹۶-  اداره کل مبارزه با پولشویی و تطبیق بانک کشاورزی طی ابلاغیه‌ای اعلام کرد: «در راستای الزام نهادهای ناظر داخلی و بین‌المللی درخصوص رعایت قوانین و مقررات مبارزه با پولشویی و تأمین مالی‌ تروریسم و به تبع آن ممنوعیت ارائه خدمات مالی به کلیه‌ اشخاص حقیقی و حقوقی و گروه‌های تحریمی... طبق لیست اعلامی ‌از سوی سازمان‌های بین‌المللی (نظیر سازمان ملل، اتحادیه اروپا، وزارت خارجه آمریکا، خزانه‌داری آمریکا و...) کلیه لیست‌های تحریمی‌ اعلامی‌ از سوی بانک مرکزی ... برای همکاران ذی‌مدخل در واحدها قابل دسترس می‌باشد».

بانک کشاورزی در ابلاغیه فوق صراحتاً اعلام کرده است که طبق لیست تحریمی ‌وزارت خزانه‌داری آمریکا (اتاق جنگ اقتصادی آمریکا علیه ایران) عمل می‌کند.

در حال حاضر، حدود ۲۸۵ شخص، موسسه و شرکت ایرانی در لیست تحریم‌ها قرار دارند و دولت ایران با پیوستن به FATF، متعهد به اعمال تحریم‌ها علیه آنها در داخل کشور خواهد شد! برخی از مهم‌ترین این مؤسسات عبارتند از: صنایع پارچین و هواپیمایی مرکز تحقیقات و فناوری دفاعی، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص)، وزارت اطلاعات، سازمان صنایع دفاعی، دانشگاه مالک‌ اشتر، گروه صنایع صنام، صنایع شهید صیاد شیرازی، صنایع شهید باقری، صدا و سیما، باتری‌سازی نیرو و... این فهرست- که دربرگیرنده جمعی از بهترین متخصصین و مدیران کشور نیز هست- با پیوستن به FATF مشمول تحریم‌های داخلی خواهند شد.

حامیان FATF تاکنون بارها مدعی شده‌اند که آمریکا مخالف پیوستن ایران به کارگروه اقدام مالی است.

این در حالی است که مقامات آمریکا بارها بر ضرورت پیوستن ایران به این سازمان بین دولتی تأکید کرده و از اینکه ایران تاکنون به FATF نپیوسته با عصبانیت و ناراحتی یاد کرده‌اند.

حالا یک سؤال و آن اینکه، اگر به ادعای حامیان FATF، نپیوستن به این سازمان خودتحریمی‌ است. پس چرا آمریکایی‌ها از اینکه ایران می‌خواهد خود را تحریم کند، عصبانی هستند و با آن مخالفند؟!

دولتمردان و رسانه‌های زنجیره‌ای بارها درخصوص تبعات نپیوستن به FATF هشدار داده‌اند. طبیعتاً پس باید پیوستن به FATF برای مردم منفعت داشته باشد.

اما این در حالی است که ظریف پیش از این صراحتا اعلام کرد که «نه بنده و نه رئیس‌جمهور تضمین نمی‌دهیم که با اجرای لوایح مرتبط با FATF مشکلات مردم حل شود».

برجامی‌که به ادعای دولتمردان، فتح‌الفتوح بود و تضمینِ امضای وزیر خارجه آمریکا را داشت، دستاوردش برای مردم ایران تقریباً هیچ و نزدیک به صفر شد. حال کاملاًً مشخص است که FATF که ظریف صراحتاً اعلام کرده است که تضمینی نمی‌دهد که مشکلات به واسطه آن حل شود، چه دستاوردی برای مردم خواهد داشت!

مهم‌ترین مسئله‌ای که برای بانک‌ها در زمینه همکاری یا عدم همکاری تعیین‌کننده است، مسئله هزینه- فایده است. بانک‌های خارجی در شرایطی از همکاری با یک کشور یا بازیگر اقتصادی منصرف می‌شوند که این همکاری برای آنها هزینه‌های عینی ایجاد کند یا سود آنها را بسیار کاهش دهد. اگر مقایسه‌ای بین دو گزینه، یعنی جرائم ناشی از نقض تحریم‌های آمریکا و جرائم ناشی از نقض استانداردهای FATF داشته باشیم، متوجه می‌شویم که جرائم ناشی از نقض تحریم‌های آمریکا به مراتب بیشتر از جرائمی است که بانک‌ها به دلیل پولشویی پرداخته‌اند. به‌عنوان مثال در دو سال گذشته بیشترین جریمه‌ای که ۵ بانک مهم در جهان به‌دلیل پولشویی پرداخت کرده‌اند، بین دو عدد ۴ میلیون دلار و ۶۲۹ میلیون دلار است. اما بیشترین جریمه‌ای که ۵ بانک مهم در جهان به دلیل نقض تحریم‌های آمریکا پرداخت کرده‌اند، بین دو عدد ۹/۱ میلیارد و ۹/۸ میلیارد دلار است. بنابراین جرائم بانک‌های جهان در زمینه تحریم‌های آمریکا با رقم‌های میلیارد دلار تعیین شده است اما جرائم این بانک‌ها در زمینه پولشویی و عدم رعایت استانداردهای FATF با رقم‌های میلیون دلار تعیین شده است و این مقایسه نشان می‌دهد که هراس بانک‌های خارجی از تحریم‌های آمریکا به شدت بیشتر از هراس آنها از FATF است.

روحانی در سال ۹۴ گفته بود که به واسطه برجام تمامی ‌تحریم‌های ضدایرانی از جمله تحریم‌های مالی و بانکی به‌طور کامل و یک‌باره در اولین روز اجرا - دی ۹۴- لغو خواهد شد و نه تعلیق. به اذعان دولتمردان هیچ‌گاه این اتفاق رخ نداد. بهانه هسته‌ای تمام شد و بهانه FATF آغاز شد.

در شرایط فعلی فضاسازی برخی دولتمردان در کنار رسانه‌های زنجیره‌ای در موضوع FATF کمک به فشار حداکثری ‌ترامپ است.