به گزارش روزپلاس، نتایج پژوهشها نشان میدهد که ایرانیان درگیر ناشادی جمعی هستند: بر مبنای «گزارش جهانی شادی» در سال ۲۰۱۶ ایران از لحاظ شاخصهای نشاط عمومی در میان ۱۵۷ کشورِ مورد بررسی در رتبه ۱۰۵ قرار داشت. این رتبه در سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ بهترتیب به ۱۱۶ و ۱۱۷ کاهش یافت، موسسه آمریکایی گالوپ نیز به تازگی در یک نظرسنجی ایران را جزو ۱۰ کشور غمگین جهان معرفی کرد. همچنین بر اساس گزارشی از مرکز تحقیقات استراتژیک ریاستجمهوری با عنوان «آیندهپژوهی ایران ۱۳۹۶»، ۷۵ درصد از مردم دچار یأس و ناامیدی هستند.
از این دست پژوهشها که تاکید بر ناشادی جمعی ما دارند کم نیست؛ تجربه زیسته مان هم چیزی جز این نمیگوید؛ ما دلایل زیادی برای ناشادی داریم: حس درماندگی، پیشبینیناپذیربودن آینده، وضعیت بد اقتصادی، نوساناتی که مدام درگیرمان میکند، وجود موانع ساختاری در برابر تکوین و گسترش فرهنگ شادی و صدها دلیل ریز و درشت دیگر. جامعه ما از افرادی تشکیل شده که روزمرّگیهای خود را با دلهره سپری میکنند؛ چیزی که اتفاقا این روزها بیش از پیش قابل لمس است.
این نسبت ناچیزِ ما با شادی، اما گاهی زیر سوال میرود: آنجا که جدیترین و بعضا تلخترین مسائل پیرامون خود را به طنز و سخره میگیریم این سوال پیش میآید که اگر ما آدمهای غمگینی هستیم چگونه واکنش غالب و آنیمان به برخی مسائل با هجو و خندهای افسارگسیخته همراه است؟ این موضوع در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی آن بیش از هر جای دیگری نمایان است. بخش قابل توجهی از پرمخاطبها و به اصطلاح پرلایکهای شبکههای اجتماعی هجوها و مطالبی است که جدیترین مسائل جامعه را به سخره میگیرند. شاید شما هم این جمله را شنیده باشید که میگویند ایرانیها خیلی هم شادند، با همه چیز و همه کس شوخی میکنند!
این تصور زمانی شدت گرفت که شبکههای اجتماعی مجازی و حضور در آنها بخش نسبتا زیادی از روزمرّگیهای ما را پُر کرد. سوال این است که این تضادِ بین جامعه واقعی و مجازی را چگونه میتوان تحلیل کرد. آیا پژوهشها اشتباه میکنند و ما آدمهای واقعا شادی هستیم؟ یا شاید هم باید گفت شادی مجازی ما بیاعتبار است؟ واقعیت این است که نه پژوهشها اشتباه میکنند؛ حداقل تجربه زیسته ما که این را میگوید، و نه شادیهای مجازی بیاعتبار؛ بلکه بالعکس هر کدام از این کنشها و واکنشهای هرچند سطحی دارای ارزش تحلیلی قوی هستند. بنابراین باید جواب این تضاد را در جایی دیگر جست. پیش از هر چیز در رابطه با فضای مجازی باید بدانیم که ما با یک دنیای بدون مرز، فضایی سیال و شکننده، منعطف و نفوذپذیر، متکثر و متنوع، با شاخصه دگرگونپذیری مدام، و فقدان چارچوبهای پیشینی روبهرو هستیم.
چنین فضایی با هرگونه ساختار منظم و متصلب، درتضاد است. محیطی زنده، وابسته به حال و کمتر ساختاریافته؛ بنابراین ساخت فضای مجازی این اجازه را به سوژه میدهد که راحت باشد.
ما در این فضا با گستره بازنمایی مواجهیم؛ یعنی بازیگران این فضا برای به نمایشگذاشتن کنش خود بسیار کمتر از فضای واقعی متحمل محدودیتهای ساختار رسمی میشوند و برخلاف فضای واقعی تماما در قاب ساختارها گرفتار نمیآیند. از این لحاظ ساختار فضای واقعی آمرانه و مرجعیتمحور است؛ در آن الگویی ازپیشتعیینشده بهواسطه قدرت حاکم بر سوژه تحمیل میشود که رفتار او را تحت تأثیر قرار داده و عدم تبعیت، رفتاری نابهنجار تلقی میشود.
درمقابل، ساخت فضای مجازی منعطفتر است و در بستر آن حس رهایی از ساختارها و عرف و هنجارها تا حدودی تجربه میشود. مجاز امکان بیشتری برای عرضه خودبیانگرانه میدهد. از اینرو افراد نگران و ناشادِ جامعه به مجاز که میرسند گونهای دیگر رفتار میکنند؛ شوخی و خنده و استهزاء سایه خود را بر محدودیتها میگستراند و جامعه مجازی را درست مقابل جامعه واقعیمان شاد و دلچسب نشان میدهد. در این فضا تقریبا هیچ فرد و موضوعی از تیررس به استهزاء و شوخی گرفتهشدن در امان نمیماند. «لذت» مهمترین اصل این جامعه مجازیست. اینجا ساختارها بهراحتی میشکنند و از این منظر فضای مجازی کارناوالی تمامعیار است.
شادیهای فضای مجازی را باید از این رهگذر مورد بررسی قرار داد؛ ما در مجاز میخندیم و به سخره میگیریم و به طرز افسارگسیختهای با هرآنچه جدی و حتی بعضا دردآور است به شکل طنزگونهای مواجه میشویم. اینها همه نه از آن روست که ما واقعا جامعه شادابی داریم بلکه فضا برای مبارزه با فرهنگ عبوس و خشک رسمی فراهم است و انگار ما را به مبارزه میطلبد. «بهزعم باختین کارناوال سرشار از مشارکتهای آزاد مردمی است که میخواهند بهوسیله استهزا و خنده، با فرهنگ عبوس رسمی به مبارزه بپردازد. خنده در ذات خود نوعی دیالوگ است که در انزوا معنی پیدا نمیکند، بنابراین کارناوال برخلاف فرهنگ رسمی که مبتنی بر مونولوگ است، امری دیالوجیک است.
خنده از این حیث نوعی کنش است که در آن هم برابری وجود دارد و هم آزادی.» خنده و شوخی با به چالش کشیدن جدیت حاکم بر فرهنگ رسمی ساختار سلسلهمراتبی را با تمام مناسبات و پروتکلهایش ویران میکند. ما در جامعه مجازیمان با تعلیق نسبی تمایزات و حصارهای سلسلهمراتبی و ممنوعیتها مواجه هستیم. این فضا امکان به سخره گرفتن تمام چیزهایی را که در خارج از این فضا صاحب ابهت و جایگاه هستند را فراهم میآورد. در جریان این ریشخندها و لودهبازیها جدیت ساخت رسمی نفی میشود و سوژه بهواسطه دستانداختن قدرت حاکم و مسلط قدرتنمایی میکند.
طنز و به سخره گرفتن علاوه بر اینکه احساس قدرت سوژه را بالا میبرد، فشارها و سختیهای زندگی و تلخیهای ناشی از برخی مسائل و تصمیمات را قابل تحملتر میکند. سوژه ناکاممانده از تجربه ناب لذت در این فضا عقدهگشایی میکند. آنکه همواره تحت فشار قوانین و هنجارهای اجتماعی- سیاسی قرار میگیرد خود را آزاد پنداشته و سعی دارد از ممنوعیتهای اعمال شده تخطی کند.
او که در ساخت واقعی جامعه مجبور به حرکت در داخل چارچوبهای معینی است در این ساخت بینهایت متکثر و منعطف عقده پرواز بر فراز تمام آن ساختارها و چارچوبها را میگشاید و لذتِ قدرتی را تجربه میکند که در فضای واقعی هرگز به آن دستنیافته بود؛ لذتی محصول گریز از هرگونه قاب و چارچوب متصلّب که او را محدود میکند.
میل سوژه چنان قدرتی برای درهم شکستن دیوار قوانین پیدا میکند که کمتر تجربهای از آن را در فضاهای رسمی و عمومی میتوان سراغ گرفت. حضوری بیواسطه قابها و سرشار از میل، فضایی درست مقابل فضای رسمی ایجاد کرده است. منطقهای با صورتبندیهای متکثر و متنوع و کمترکنترلکننده که امکان تولید سوژه خلاق و مولد و البته قدرتمند را فراهم میآورد. او به راحتی و از طریق خندیدن از محدودهها فرا میرود و به این واسطه انتقام خود را از هر آنچه باعث محدودیتش شده میگیرد.
با این تعبیر، جامعه ناشاد ما با خنده قدرت میطلبد و محدودیت میزداید و تحملش را در برابر سختیها و ناملایمتیها بالا میبرد. شادیهای مجازی را نمیتوان به پای شادی اجتماعیمان گذاشت و چنین برداشت کرد که ما ایرانیها افراد شادی هستیم که به راحتی با هرچیزی شوخی میکنیم.
ویدیو طنز/تصاویر لحظه درگیری پدافند با ریز پرنده رژیم صهیونیستی
فیلم/تصویری دیده نشده از حمله نا موفق ریز پرنده ها به تاسیسات اصفهان
عکس/ تمسخر رژیم صهیونیستی توسط کاربران عرب در حاشیه حادثه اصفهان
طنز/ اولین عکس از محل برخورد موشک به پایگاه هشتم شکاری اصفهان
توده ۱۸ کیلویی از بدن یک بانوی بهشهری خارج شد
ویدیو/ زورگیران موش شدند
دیوارنگاره میدان ولیعصر؛ اسرائیل از خانه عنکبوت سست تر است
عکس/ پوستر رسانه KHAMENEI.IR در پی پاسخ تنبیهی ایران به رژیم صهیونیستی
یک مامور انتظامی در شهرستان هیرمند به شهادت رسید/ عکس
بازدید قلعهنویی از باشگاه آلانیا اسپور ترکیه + عکس
دیدار نابغه کشتی جهان با عبدالرشید سعداللهیف در مدینه+عکس
عکس/ اسبسواری دختر ۶ ماهه سردار آزمون
قاب عکسی آخرالزمانی از شهر خانیونس پس از خروج نیروهای اسرائیل از آن!
عکس/ پیام تبریک رونالدو به مسلمانان
حضور بن سلمان در نماز عیدفطر/عکس
نخستین تصویر از هلال عید فطر / عکس
ویدیو/ زورگیری در اتوبان صدر تهران
اولین عکس از همسر رضا داوودنژاد در مراسم خاکسپاری
عکس/ حضور رئیس قوه قضائیه در راهپیمایی روز قدس
عکس/حضور رئیس مجلس در راهپیمایی بزرگ روز قدس
عکسی از ناطق نوری و سردار فلاح در راهپیمایی روز قدس تهران /وزیر احمدی نژاد هم آمد
عکس/فریاد «مرگ بر اسرائیل» فرزندان شهدای حادثۀ تروریستی ساختمان کنسولی سفارت ایران
تصویر/ کودک بلوچ که در حملات تروریستی گروهک جیشالعدل مجروح شد
تصویر ۲ تروریست به هلاکت رسیده در چابهار
اولین تصاویر از شهدای حادثه تروریستی چابهار
گزارش تصویری/ شب قدر متفاوت در جزیره کیش
عکس/ انگشتر اهدایی آستان قدس به شهید زاهدی
تصویری دیده نشده از شهید زاهدی در سال ۱۳۷۵ | دو سردار شهید در یک قاب
تصاویری از ۷ مستشار نظامی شهید شده در حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در سوریه
تصاویری از پسر آیت الله هاشمی رفسنجانی و سیداحمد خمینی در مراسم شب قدر
ویدیو/ منظور پس از مخالفت با واردات خودرو: نظرم درباره واردات خودرو نظر شخصی بود/ مکلف به اجرای قانون هستیم
تصویری باورنکردنی از پسر هادی چوپان/ فیگور مشابه گرگ ایرانی و فرزندش
تصاویر مظنونین حمله تروریستی در مسکو منتشر شد
ابطحی مجروح شد/ سارقین ناکام ماندند+ عکس
عکس/ پست اینستاگرام کنفدراسیون فوتبال آسیا به مناسبت آغاز سال نو
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
آخرین تصویر ثبت شده از حاج قاسم سلیمانی قبل از شهادت
سردار سلیمانی و مادرش روی دیوارنگاره میدان ولیعصر + عکس
دیدار رئیسی با خانواده سردار شهید سید رضی موسوی
حمله جعلی با عکس جعلی!
برخی مسئولان به دلیل کارهای بیقاعده در حوزه حجاب تذکر دریافت کردهاند/ کارهای بی قاعده و بدون برنامه نباید انجام بگیرد
پرویز داوودی معاون اول دولت اول احمدینژاد درگذشت
درج نام مادر روی کارت ملی منتفی شد؟
کدام خودروها مشمول مالیات شدند؟
جام عجیب به لژیونر ایران رسید/ سوپرشیلد بالای سر رفت! + عکس
اینفوگرافیک/ از پایگاه هوایی «نواتیم» چه میدانید؟
شگفتانگیزان لیگ برتر والیبال؛ موهایی که سپید شد
زورگیران اتوبان صدر دستگیر شدند
یک مامور انتظامی در شهرستان هیرمند به شهادت رسید/ عکس
مالکان استقلال و پرسپولیس مشخص شدند
آغاز ثبت سفارش کتابهای درسی سال تحصیلی جدید از اردیبهشت ماه
چمران: خطر زلزله بیخ گوشمان است
کامران قاسمپور رقیب حسن یزدانی برای المپیک پاریس شد؛ جنگ گلادیاتورها!
ماجرای تنبیه بدنی یک دانش آموز در سیستان و بلوچستان چه بود؟
صفحه یک روزنامه اسرائیلی/ اسرائیل و ایالات متحده در حال آماده شدن برای پاسخ ایران هستند
ماجرای فوت پرستار کرمانشاه چه بود؟
آغاز اعزام زائران عمره مفرده از سوم اردیبهشت
برنامه امتحانات نهایی خردادماه ۱۴۰۳ اعلام شد
زمان ثبتنام کلاس اولیها اعلام شد/ متولدان نیمه دوم سال هم ثبتنام میشوند؟
قیمت روز محصولات ایرانخودرو یکشنبه ۱۹ فروردین ۱۴۰۳
هشدار پلیس فتا نسبت به کلاهبرداری در پوشش پرداخت فطریه و کفاره
عکس/ حضور زیاد نخاله در مراسم روز قدس تهران
عکسی از ناطق نوری و سردار فلاح در راهپیمایی روز قدس تهران /وزیر احمدی نژاد هم آمد
عکس/فریاد «مرگ بر اسرائیل» فرزندان شهدای حادثۀ تروریستی ساختمان کنسولی سفارت ایران
عکسی از قالیباف در مراسم وداع با شهیدان سردار زاهدی و صالحی روزبهانی
عکس/ ماشین عجیب و غریب عادل فردوسی پور
بی تفاوتی عجیب اتحادیه جهانی به ستاره های کشتی ایران در قهرمانی آسیا
سامانه بارشی در راه ایران/ آخر هفته بارانی در این استانها/ بارشها کی به تهران میرسد؟
قیمت دلار، یورو و ۴۴ ارز دیگر امروز ۱۵ فروردین /قیمت افغانی امروز چند شد؟
عسل حیدری از درخشش تیم ملی هاکی روی یخ روایت میکند/ به افتخار دختران یخی
آخرین پست اینستاگرامی رضا داوودنژاد+عکس
دوربینهای طرح ترافیک تهران با نرخ جدید روشن شد
وزارت کشور تصمیمی برای تعطیلی بوستانها در روز ۱۳ فروردین نگرفته است
حداقل حقوق ۱۴۰۳ یک کارگر چقدر است؟/ عکس
وضعیت پارک های تهران در سیزده بدر/ برنامه های همزمان روز طبعیت و شهادت حضرت علی (ع)
چرایی افزایش تعرفه اینترنت و مهم ترین تعهد اپراتورهای ارتباطی
فدراسیونی بدون رییس!
دروغ 13 مرجانه گلچین برای دیده شدن
آسمان بارانی و همراه با رعد و برق چند روزه در ۱۷ استان ایران
مذاکره با پرسپولیس انجام شد/ هافبک گلزن در آستانه توافق با سرخها
هشدار برای این استانها صادر شد/ کدام استانها روز سیزده بدر بارانی دارند؟
نگاهی به مهمترین مصوبات مجلس در سال ۱۴۰۲
اینفوگرافیک/ چه زمانی نباید خرما بخوریم؟
گفتگوی دو وزیر سابق در خصوص صداوسیما
توهین دوباره بایدن به پوتین
اینفوگرافیک/ کدام رذایل اخلاقی در قرآن آمده است؟
خودکشی یک دکتر جوان در دلفان / یک مسئول: زنگ خطر خودکشی رزیدنتها به صدا درآمد / عوامل انسانی دخیل قابل شناسایی و مجازات هستند
فرصت ویژه قلعهنویی برای صعود و اعتماد بیشتر به جوانان مقابل ترکمنستان
معاون حوزه علمیه ماهشهر به قتل رسید
اعلام جزئیات مذاکره استقلال با الهیار صیادمنش و دو لژیونر دیگر
بازگشت پرهزینه و ناموفق صداوسیما به سلبریتی ها/ پرداخت های میلیاردی صحت دارد؟
بزرگترین پیشرفتهای فناوری در سال گذشته چه بود؟
شماره تلفن های ضروری در عید نوروز
عکس/ مروری بر نامگذاری سالها توسط رهبر انقلاب از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳
بانک صادرات ایران پشتیبان تولید و اشتغال خواهد ماند
پیام تبریک مدیرعامل شاراک به مناسبت ۲۹ اسفندماه سالروز ملی شدن صنعت نفت
جدول حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ منتشر شد
هشدار پلیس فتا درباره تورهای لحظه آخری
توییت نماینده کارگری از جلسه تعیین دستمزد با وزیر کار
اینفوگرافیک/ توصیههایی برای جلوگیری از چاقی در ماه رمضان
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند
ورود سامانه بارشی به کشور از امروز/ فروردینِ بارانی آغاز میشود
هفت زوج آقای گلی در فوتبال ایران/ اسدی - مغانلو زوج جدید میشوند؟
اجرای طرح ترافیک پایتخت تا ۲۸ اسفند/ جزییات اجرای طرح در نوروز
چطور اینترنت هدیه دولت را فعال کنیم؟
اینفوگرافیک/ با سرگیجههای بعد از افطار چه کنیم؟
رونمایی کیم از «قدرتمندترین» تانک جهان