جالب اینکه برخی از آنان به جای پاسخگویی در مقام بازپرس و دادستان ظاهر میشوند و میگویند که تا پایان ماجرا را پیگیری حقوقی خواهند کرد. در این زمینه موضوعات گوناگونی را میتوان طرح کرد ولی این یادداشت در مقام آن است که چهار نوع مسئولیتپذیری را از یکدیگر متمایز کند و نشان دهد که بسیاری از مسئولین ایرانی متوجه تفاوتهای آنها نمیشوند.
اولین نوع، مسئولیت حقوقی و کیفری است. این سادهترین فهم از مسئولیت است. به این معنا که برخی از مدیران در انجام وظایف خود تقصیر دارند و مقصر محسوب میشوند و باید در برابر خسارات وارده پاسخگو بوده و مجازات هم بشوند. آنچه که بیش از همه در ذهن مسئولین جامعه ما است، این نوع از مسئولیت است. در حالی که این نوع مسئولیتپذیری بدیهیترین نوع آنها است و نیازی به منت گذاشتن ندارد، بلکه وظیفه ذاتی هر مسئول و از آن مهمتر وظیفه قانونی دادستان و بازپرس است که در این مورد قاطع و قانونی رفتار کند.
نوع دوم مسئولیت، اداری است. این مسئولیت کمی پیچیدهتر است. میتواند شامل تقصیر و یا قصور و کوتاهی باشد. به این مفهوم که مسئولین امر در هر سلسله مراتبی ممکن است در انجام وظایف محوله کوتاهی کرده باشند. بهطور معمول و در طول زمان این کوتاهیها زیاد است ولی فقط برخی از آنها با مشکل و حادثه مواجه میشود. لذا پذیرش مسئولیت اداری تا بالاترین سطوح امری ضروری است و افرادی که دچار قصور و کوتاهی در انجام وظیفه شدهاند باید به تناسب تنزل مقام، یا اخراج شوند.
نوع سوم مسئولیتپذیری، سیاسی است. هنگامی که یک حزب شکست میخورد، در حالی که انتظار نمیرفته است، دبیرکل آن بدون آنکه عملکردش از حیث حقوقی و اداری بررسی شود (با فرض اینکه از این نظر مشکلی نداشته است) مسئولیت سیاسی میپذیرد و از موقعیت خود استعفا میدهد تا راه برای تحولات باز شود. هنگامی که فرمانده جنگ شکست میخورد، مسئولیت سیاسی میپذیرد و استعفا میدهد. مسئولیت سیاسی بسیار مهم است و به بازسازی فضای سیاسی جامعه کمک میکند.
معنا ندارد که یک نفر برای چهار دهه در موقعیتهای گوناگون مسئولیت اجرایی داشته باشد ولی هیچگاه در برابر هیچ یک از شکستها مسئولیتپذیری نشان ندهد در مقابل در صف اول مدعیان موفقیتها بایستد.
نوع چهارم، مسئولیتپذیری اخلاقی است. این مسئولیتپذیری نه فقط شامل حال مسئولین میشود، بلکه سایرین نیز باید از حیث اخلاقی مسئولیتپذیر باشند. کسانی که در یک حادثه عزیزانشان را از دست میدهند، نیازمند همدردی و حمایت اخلاقی هستند و در جوامع پیشرفته و پاسخگو، مسئولین از حیث اخلاقی مسئولیتپذیر هستند و حتی استعفا میدهند.
مسئولیتپذیری حقوقی و اداری بهطور معمول مستلزم دو نکته نیز هست. اولین مورد آن امکان شکلگیری کارگروه رسیدگیکنندهای که مستقل از مدیریت ذینفع باشد. متأسفانه در ایران عموماً متهمان خودشان متولی رسیدگی به پرونده مدیریت خودشان هم میشوند و دستور پیگیری میدهند! این کار قابل پذیرش نیست. در بسیاری از کشورها برای رسیدگی گروههای مستقل تشکیل میدهند. ولی نکته دوم مهمتر است و اینکه این مدیران استعفا میدهند تا در جریان امور و رسیدگی، اثرگذار نباشند. حتی اگر بیگناه هم باشند، استعفا میدهند تا راه برای رسیدگی عادلانه هموار شود. در ایران این اقدام هیچگاه مورد قبول مدیران واقع نمیشود!
همچنین در حوادث مهم گزارشهای جامع و ملی تهیه و ارائه میشود و دستگاهها موظف هستند که امور اداری را براساس راهبردهای پیشنهادی در این گزارشها اصلاح کنند. اکنون این پرسش مطرح است که کدامیک از ایدههای فوق در حادثه دلخراش دانشجویان نخبه دانشگاه آزاد رعایت شده است؟ در یک کلام تقریباً هیچکدام. آنچه هم که هست طبعاً صوری است و بزودی فراموش میشود.
در این ماجرا حتی تقلب کثیفی هم صورت گرفت و سعی کردند مردم را فریب دهند و بگویند که راننده سکته کرده است. اگر یک جامعه توسعهیافته بودیم، برای همین دروغگویی زشت، بالاترین مقامات آن دستگاه عذرخواهی و آن فرد را از کار برکنار میکردند و تحویل دستگاه قضایی میدادند. ولی چه میتوان کرد که فعلاً از مسئولین دانشگاه آزاد بیش از این نباید انتظاری داشت.
روزنامه ایران
ویدیو/ منظور پس از مخالفت با واردات خودرو: نظرم درباره واردات خودرو نظر شخصی بود/ مکلف به اجرای قانون هستیم
تصویری باورنکردنی از پسر هادی چوپان/ فیگور مشابه گرگ ایرانی و فرزندش
تصاویر مظنونین حمله تروریستی در مسکو منتشر شد
ابطحی مجروح شد/ سارقین ناکام ماندند+ عکس
عکس/ پست اینستاگرام کنفدراسیون فوتبال آسیا به مناسبت آغاز سال نو
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
آخرین تصویر ثبت شده از حاج قاسم سلیمانی قبل از شهادت
سردار سلیمانی و مادرش روی دیوارنگاره میدان ولیعصر + عکس
دیدار رئیسی با خانواده سردار شهید سید رضی موسوی
خوش و بش فردوسی پور و تاج در مراسم تشییع ملیکا محمدی/ عکس
عکسی از پدر محمدرضا گلزار در شب عروسی اش!
ایلان ماسک با لباس مخصوص ژاپنیها/ عکس
۳ کیلو پیچ و مهره در شکم یک بیمار اهوازی! +عکس
عکسی خاص از دیدار رئیسی از جزیره آشوراده
با پیگیری سازمان منطقه آزاد انجام شد؛ شرکت "غدیر" پروژههای ناتمام خود در کیش را تمام میکند
فرمانده کل سپاه در مراسم عزاداری ایام فاطمیه/ عکس
تصاویر ۱۱ شهید پاسگاه راسک
تصاویر/ لباسهای مولانا بعد از مرمت در قونیه
پوتین در اتوبان همت تهران!
اولين تصوير از تتلو در خاک ایران پس از بازداشت
عکس کمتر دیده شده از رهبر معظم انقلاب در مترو تهران
زوج هالیوودی در مسجد ابوظبی/ واکنشها به حجاب رزی هانتینگتون
عکس/ بقایای دانشگاه الازهر در غزه بعد از بمباران
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای شهادت حضرت زهرا(ع)
لیلا حاتمی در مراسم چهلم داریوش مهرجویی و همسرش/ عکس
عکس یادگاری نوجوانان باستانیکار با رهبر انقلاب
عکس/ حدیث نصب شده در دیدار امروز ورزشکاران با رهبر انقلاب
گفتگوی دو وزیر سابق در خصوص صداوسیما
توهین دوباره بایدن به پوتین
اینفوگرافیک/ کدام رذایل اخلاقی در قرآن آمده است؟
خودکشی یک دکتر جوان در دلفان / یک مسئول: زنگ خطر خودکشی رزیدنتها به صدا درآمد / عوامل انسانی دخیل قابل شناسایی و مجازات هستند
فرصت ویژه قلعهنویی برای صعود و اعتماد بیشتر به جوانان مقابل ترکمنستان
معاون حوزه علمیه ماهشهر به قتل رسید
اعلام جزئیات مذاکره استقلال با الهیار صیادمنش و دو لژیونر دیگر
بازگشت پرهزینه و ناموفق صداوسیما به سلبریتی ها/ پرداخت های میلیاردی صحت دارد؟
بزرگترین پیشرفتهای فناوری در سال گذشته چه بود؟
شماره تلفن های ضروری در عید نوروز
عکس/ مروری بر نامگذاری سالها توسط رهبر انقلاب از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۳
محبوس شدن در سرویس بهداشتی؛ اولین حادثه پایتخت در سال ۱۴۰۳
اینفوگرافیک/تولید دغدغه ی جدی رهبر انقلاب
جدول حقوق و دستمزد ۱۴۰۳ منتشر شد
هشدار پلیس فتا درباره تورهای لحظه آخری
توییت نماینده کارگری از جلسه تعیین دستمزد با وزیر کار
اینفوگرافیک/ توصیههایی برای جلوگیری از چاقی در ماه رمضان
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند
ورود سامانه بارشی به کشور از امروز/ فروردینِ بارانی آغاز میشود
هفت زوج آقای گلی در فوتبال ایران/ اسدی - مغانلو زوج جدید میشوند؟
اجرای طرح ترافیک پایتخت تا ۲۸ اسفند/ جزییات اجرای طرح در نوروز
چطور اینترنت هدیه دولت را فعال کنیم؟
اینفوگرافیک/ با سرگیجههای بعد از افطار چه کنیم؟
رونمایی کیم از «قدرتمندترین» تانک جهان
اینفوگرافیک/ علت و راهکار رفع بوی بد دهان در روزهداری
افزایش کرایههای اتوبوس، تاکسی و مترو در سال ۱۴۰۳/ دریافت کرایههای جدید از اول اردیبهشت
توصیههای ایمنی وزارت بهداشت در چهارشنبهسوری
اینفوگرافیک/ چهارشنبهسوری؛ چی بود، چی شد
سومی کشتی فرنگی ایران در تورنمنت بلغارستان
نظر ۷ مرجع درباره مسافرتی که روزه را باطل نمیکند
شرایط و ضوابط فعالیت رستورانها در ماه رمضان/ استقرار بازرسان در مراکز پرتردد
اینفوگرافیک/ افسردهترین کشورهای ۲۰۲۴ را بشناسید
زمان دربی ۱۰۳ تغییر نکرد/ استقلال ـ پرسپولیس؛ چهارشنبه در آزادی
رونالدو یک جنگ تمام عیار در عربستان به راه انداخت!
جزئیات تکالیف نوروزی دبستانیها؛ پیک نوروزی حذف شد
پرشکستترین سپاهان تاریخ
اینفوگرافیک/ بهترین مواد مغذی برای سلامت مغز
ویدیو/ تفریحات خاص ظریف و همسرش در کیش
اطلاعیه پلیس به مناسبت ماه مبارک رمضان
سواد رسانهای/ ۱۰ نوع اشتباه و اطلاعات نادرست
بارش برف و وزش باد در ارتفاعات کشور/ از تردد در مسیرهای مستعد وقوع بهمن خودداری کنید
۱۸ اسفند؛ واریز دومین شارژ ۲۲۰ هزار تومانی طرح فجرانه کالابرگ
سواد رسانهای/ پروپاگاندا چیست و چه اهدافی دارد؟
اولین قضاوت یک داور زن در داربی تهران
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
برگزاری داربی چهارشنبه ۲۳ اسفند تنها با ۴۵ هزار تماشاگر
این شما و جولان صبانتیون؛ مبارک آنان که رای ندادند!
سواد رسانهای/ چگونه اخبار جعلی را تشخیص دهیم؟
۳۰ کاندیدای پیشتاز در تهران عضو کدام فهرست انتخاباتی بودند؟
روند بازار ارز تهران بعد از انتخابات ۱۱ اسفند چگونه خواهد بود؟
کلیه مدارس استان تهران روز شنبه تعطیل است
اینفوگرافیک/ نکات مهم بیانات رهبر انقلاب درباره انتخابات
با چه مدارک شناسایی میتوانیم رأی دهیم؟
پرداخت بیمه بیکاری مشروط شد
اعلام رسمی محرومیت سنگین پوگبا از فوتبال
قیمت سکه افزایشی شد
رای نهایی درباره حرکت جنجالی رونالدو اعلام شد
پخش سری جدید «پایتخت» به نوروز میرسد؟