به گزارش روزپلاس، آیا پیشرفت علم، دنیا را به جای بهتری تبدیل کرده است؟ شاید نتوانیم این پرسش را با قاطعیت پاسخ دهیم؛ اما امروز، در دوران اوج پیشرفتهای علمی، یک چیز را با اطمینان میدانیم: علم بارها به انسان خیانت کرده است و این خیانت، در زمینههای مختلف اتفاق افتاده است. در این میان پزشکی و داروسازی، اقتصاد، اقلیمشناسی و صنایع غذایی از متهمان اصلیاند. موارد بسیاری از این خیانتها وجود دارند که در این گزارش چند مورد از آنها آمده است.
* پژوهشهای مربوط به تأثیر قند و چربی در بیماریهای قلبی، یکی از آشکارترین موارد خیانت علم به مردم و خدمت آن به صنایع و شرکتهاست. چند سال پیش، مدارکی از «بنیاد پژوهش قند» آمریکا افشا شد که نشان میداد این بنیاد در دههی شصت به سه استاد دانشگاه هاروارد، پنجاه هزار پوند پرداخته است تا مروری بر تحقیقات مربوط به قند، چربی و بیماریهای قلبی انجام دهند. نتیجهی این پژوهش آن بود که میان قند و بیماریهای قلبی ارتباط ناچیزی وجود دارد و چربی اشباعشده عامل اصلی آن است. این پژوهشها، جهتدهندهی اصلی سیاستهای چند دههی اخیر دولت آمریکا در امور تغذیه بوده است؛ سیاستهایی که همچنان هم ادامه دارند. همین مسئله در این دههها باعث شد که مردم آمریکا، به غذاهای کمچرب و پرقند روی بیاورند؛ چیزی که نتیجهی آن را میتوان در بالا بودن میزان چاقی به روشنی دید. امروزه انجمن قلب آمریکا و سازمان بهداشت جهانی هشدار میدهند که مقادیر زیاد قند افزوده، خطر بیماریهای قلبی را افزایش میدهد.
«فکر میکنم این مسئله ترسناک است. چند سال پیش، مدارکی از «بنیاد پژوهش قند» آمریکا افشا شد که نشان میداد این بنیاد در دههی شصت، به سه استاد دانشگاه هاروارد، پنجاه هزار پوند پرداخته است تا مروری بر تحقیقات مربوط به قند، چربی و بیماریهای قلبی انجام دهند شما هیچگاه نمونههایی چنین فاحش و آشکار [از انحراف واقعیات علمی] نمییابید»؛ این توصیف ماریون نستله استاد تغذیهی دانشگاه نیویورک از این ماجراست. اما موضوع آنگاه ترسناکتر میشود که بدانیم همین امروز هم کوکاکولا میلیونها دلار برای تأمین مالی پژوهشهایی که به دنبال کماهمیت جلوه دادن رابطهی میان قند و چاقی هستند، اختصاص داده است. این روند، متوقف نشده است؛ بلکه فقط گذر چند دهه لازم است تا نتیجهی آنچه را که امروز در حال رخ دادن است ببینیم.
*گرمایش جهانی حتی امروز هم یکی از بحثهای مناقشهبرانگیز است؛ البته مناقشهای میان دانشمندان و سیاستمداران؛ دانشمندانی که آن را خطری برای حیات انسان میدانند و سیاستمدارانی که در پیوندی تنگاتنگ با شرکتهای نفتی، این ادعای دانشمندان را یاوه مینامند. اما در سالهای پیش در دهههای سی، چهل و پنجاه قرن بیستم، بسیاری از اقلیمشناسان ارتباط میان گرمایش جهانی و تولید کربندیاکسید توسط کارخانهها را رد میکردند؛ با این استدلال که ظرفیتِ اقیانوسها برای جذب کربندیاکسید بسیار بیشتر از میزانی است که کارخانهها و شرکتهای نفتی تولید میکنند؛ چیزی که دقیقا باب میل شرکتهای نفتی و کارخانهها بود. در سال ۱۹۵۷، «راجر رویل» و «هنس سوز» در مقالهای نشان دادند که ظرفیت جذب اقیانوسها محدود است. البته در نیمهی نخست قرن بیستم، خود زمین هم بهانهی خوبی به دست این اقلیمشناسان داده بود.دمای زمین در این دوره، با افزایش بسیار اندکی همراه بود و حتی در دههی چهل، رو به کاهش گذاشت. علت این اتفاق، چرخهی طبیعی کاهش دمای زمین بود که در حدود ۱۹۵۰ به پایان رسید؛ از آن زمان، دورهی طبیعی گرمایش زمین آغاز شد اما این بار برخلاف دورههای پیش از انقلاب صنعتی، به علت گازهای گلخانهای تولید انسان، دمای کرهی زمین با سرعت و شدتی غیرمعمول شروع به افزایش کرد. امروزه دما به نسبت میانگین سالهای ۱۹۵۰ تا ۱۹۸۰، هشتدهم درجه افزایش یافته است و دانشمندان پیشبینی میکنند که با همین روند کنونی افزایش دما تا سال ۲۰۵۰ به سه درجه برسد؛ چیزی که به معنای واقعی کلمه، بشر را به مرز نابودی خواهد کشاند.
* علم داروسازی و ارتباط آن با صنعت دارو، از بزرگترین متهمان در این زمینه است؛ جایی که «تعارض منافع» شرکتهای داروسازی - و پیرو آن دانشمندان این حوزه - و مردم، به روشنی دیده میشود. در این حوزه، نمونهها آنقدر فراوانند که گزینش میان آنها کار سختی است. برای نمونه در سال ۲۰۰۵، داروی جدیدی برای دیابت روانهی بازار شد که با استقبال فراوانی روبهرو شد. در این زمان، این دارو با این استدلال که سطح قند خون و به دنبال آن مشکلات قلبی را پایین میآورد، ستوده میشد. اما مدتی بعد، «جان باس» از دانشگاه کالیفرنیای شمالی دریافت که این دارو در واقع مشکلات قلبی را میافزاید. پس از این مسئله، رئیس دانشکدهای که «باس» در آن کار میکرد از سوی شرکت سازندهی این دارو، تحت فشار گذاشته شد تا نتایج تحقیقات «باس» مسکوت بماند. سرانجام دو سال بعد از این اتفاق، «استیو نیسن» که یک متخصص قلب بود، در تحقیقات خود به این نتیجه رسید که این دارو، خطر بیماریهای قلبی را ۴۳ درصد افزایش میدهد. این دارو در سال ۲۰۱۰ از بازار جمعآوری شد؛ هنگامی که پنج سال از مصرف آن توسط بیماران دیابتی میگذشت.
* بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ از ایالات متحده آغاز و دامنگیر کشورهای بسیاری در اروپا و شرق آسیا شد. این بحران میزان بیکاری در آمریکا را به بیش از ۱۰ درصد رساند؛ بالاترین میزان بیکاری آمریکا در سی سال اخیر. در سالهای منتهی به این بحران، تعداد معدودی از اقتصاددانان نسبت به حباب بازار مسکن و وامهای بیپشتوانهی مؤسسههای مالی هشدار میدادند اما خیل دیگری از آنان که مسئولیتهای دانشگاهی مهمی هم داشتند، در صف مقابل بودند. «گلن هابرد» که در سال ۲۰۰۴ رئیس دانشکده کسبوکار دانشگاه کلمبیا شده بود، از این دسته است. او در همین سال مقالهای مشترکی با «ویلیام دادلی» اقتصاددان ارشد شرکت سرمایهگذاری «گلدمن ساکس» منتشر کرد که در آن میگوید: «بازار سرمایه به ثبات بازار مسکن کمک کردهاست ... دیگر از آن «بزنگاههای اعتباری»ای که عرضهی اعتبار به خریداران مسکن به طور دورهای قطع شود، خبری نیست.» هابرد، بعدها صد هزار دلار برای شهادت دادن در دفاع از دو شرکت که به دخالت در حباب مسکن متهم بودند، دریافت کرد. «لری سامر» اقتصاددان آمریکایی، معاون بانک جهانی و رئیس سابق دانشگاه هاروارد هم از همین دسته است. او نیز حرکت به سوی یک بحران اقتصادی را در این سالها در سخنرانیهای خود رد میکرد. جالب آنکه «گلدمن ساکس» که یکی از بزرگترین سودبرندگان از بحران اقتصادی ۲۰۰۸ شناخته میشود، برای یک سخنرانی به او ۱۳۵ هزار دلار پرداخته است. با سر رسیدن بحران اقتصادی، دیگر نیازی به هیچ اقتصاددانی برای رد این سخنان نبود. هنگامی که نزدیک به ۱.۲ میلیون نفر خانهها و بسیاری شغل خود را از دست دادند، مشخص شد که اقتصاد، چه خیانتی به آنها کرده است.
طبیعی است که هر چه یک علم پیوندی تنگاتنگتری با «سرمایه» و «قدرت» داشته باشد، بیشتر در خدمت آنها در میآید. چنین پیوندی در همهی حوزههای بالا وجود دارد اما نه به اندازهی علم اقتصاد.
مواردی که گفته شد، تنها نمونههای آشکاری است که در آن، منفعت تولیدگران علم، در تعارض با بهبود شرایط زندگی مردم قرار میگیرد؛ نمونههایی که میتواند ما را به سوی تأثیرات پنهانتر سرمایه و بازار در شکلدهی به شاکلهی علوم رهنمون شود؛ در جهتدهی به باورهایی که علوم برای ما میسازند و ما زندگیمان را به کمک آنها تجربه میکنیم.
ایسنا
عکس/ کفشهای مرموز بایدن
عکس/ لوگوی گوگل برای نوروز ۱۴۰۳
عکس/ رئیسی با عباس قادری خواننده قدیمی دیدار کرد
مردی که ۷۰ سال با یک ریه آهنی زندگی کرد، درگذشت
عکس/ لحظۀ ترکیدن نارنجک دستساز در دست یک جوان
تصویری جدید از سید حسن نصرالله
انتشار تصاویر فوتوشاپی کیت میدلتون/ همسر ولیعهد انگلیس عذرخواهی کرد
تصویر آخرین حضور آیتالله جنتی درمجلس خبرگان
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
عکس/ کاشت نهال توسط رهبر انقلاب در روز درختکاری
عکس/ ملاقات امیر تتلو با مادر و خواهرش در حاشیه اولین جلسه دادگاه
عکس/ سیدحسن خمینی در حسینیۀ جماران رای خود را به صندوق انداخت
آیت الله مدرسی یزدی و طحان نظیف رای خود را به صندوق انداختند/ عکس
عکس/ محمدباقر قالیباف رأی خود را به صندوق انداخت
عکس/ آيتالله احمد جنتی رأی خود را به صندوق انداخت
ویدئو/ دو توصیه مهم حضرت آقا به مردم
عروس با کلاه ارتشی/ گزارش تصویری از ازدواج دانشجویی در دانشگاه افسری
عکس/ فرمانده مهدی برروی دیوارنگاره میدان انقلاب تهران
عکس/ دیدار غمانگیز فردوسیپور و جواد خیابانی/ عادل همکار قدیمی را فراموش نکرد
ببینید/بیانات رهبر انقلاب پس از کاشت نهال در روز درختکاری
عکس/ حضور حاج اسماعیل قاآنی در راهپیمایی ۲۲ بهمن
نمایش سامانه موشکی زمین به زمین «قیام» در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن
عکس / چهره درهم بایدن و هریس پس از حمله به پایگاه آمریکا در اردن
دیوارنگاره جدید میدان انقلاب/ عکس
عکس/ حضور شیخ زکزاکی در حرم حضرت معصومه(س)
عکسی از کارگردانی جواد عزتی در فیلم تمساح خونی
موشکهای سپاه دیشب با هشتگ کاپشن صورتی شلیک شد/ عکس
عکس/ جدیدترین دیوارنگاره میدان فلسطین با عنوان "تابوتهایتان را آماده کنید"
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای حمایت از تیم ملّی ایران/ عکس
عکسی دیده نشده از غلامرضا تختی در کربلا
رونمایی از نامه قدیمی غلامرضا تختی/عکس
پیکر دختر کاپشن صورتی با گوشواره قلبی در حمله تروریستی دیروز/ عکس
دیوارنگاره تهدیدآمیز میدان ولیعصر رونمایی شد / عکس
تصویری از دیدار «شهید صالح العاروری» با رئیس جمهور در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲
آخرین تصویر ثبت شده از حاج قاسم سلیمانی قبل از شهادت
سردار سلیمانی و مادرش روی دیوارنگاره میدان ولیعصر + عکس
دیدار رئیسی با خانواده سردار شهید سید رضی موسوی
خوش و بش فردوسی پور و تاج در مراسم تشییع ملیکا محمدی/ عکس
عکسی از پدر محمدرضا گلزار در شب عروسی اش!
ایلان ماسک با لباس مخصوص ژاپنیها/ عکس
۳ کیلو پیچ و مهره در شکم یک بیمار اهوازی! +عکس
عکسی خاص از دیدار رئیسی از جزیره آشوراده
با پیگیری سازمان منطقه آزاد انجام شد؛ شرکت "غدیر" پروژههای ناتمام خود در کیش را تمام میکند
فرمانده کل سپاه در مراسم عزاداری ایام فاطمیه/ عکس
تصاویر ۱۱ شهید پاسگاه راسک
تصاویر/ لباسهای مولانا بعد از مرمت در قونیه
پوتین در اتوبان همت تهران!
اولين تصوير از تتلو در خاک ایران پس از بازداشت
عکس کمتر دیده شده از رهبر معظم انقلاب در مترو تهران
زوج هالیوودی در مسجد ابوظبی/ واکنشها به حجاب رزی هانتینگتون
عکس/ بقایای دانشگاه الازهر در غزه بعد از بمباران
دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) برای شهادت حضرت زهرا(ع)
لیلا حاتمی در مراسم چهلم داریوش مهرجویی و همسرش/ عکس
عکس یادگاری نوجوانان باستانیکار با رهبر انقلاب
عکس/ حدیث نصب شده در دیدار امروز ورزشکاران با رهبر انقلاب
عکس/ نوشته حکاکی شده روی انگشتر رهبر انقلاب چه بود؟
عکس/ حضور مخبر در اجتماع حمایت از غزه در میدان انقلاب
عکس/ رونمایی از جدیدترین دیوارنگاره میدان جهاد
عکس/ اهدای انگشتر توسط رهبر انقلاب به شیخ زکزاکی و همسرش
سحر دولتشاهی و رامبد جوان در مراسم تشییع پیکر آتیلا پسیانی/ عکس
اینفوگرافیک/ کمک به رفع خوابآلودگی رانندهها با چند روش ساده
هشدار نوروزی پلیس فتا: WiFi رایگان ترفند مجرمان سايبری است
هشدار سیلاب؛ مردم سعی کنند تا سال تحویل سفر نروند
ورود سامانه بارشی به کشور از امروز/ فروردینِ بارانی آغاز میشود
هفت زوج آقای گلی در فوتبال ایران/ اسدی - مغانلو زوج جدید میشوند؟
اجرای طرح ترافیک پایتخت تا ۲۸ اسفند/ جزییات اجرای طرح در نوروز
چطور اینترنت هدیه دولت را فعال کنیم؟
اینفوگرافیک/ با سرگیجههای بعد از افطار چه کنیم؟
رونمایی کیم از «قدرتمندترین» تانک جهان
اینفوگرافیک/ علت و راهکار رفع بوی بد دهان در روزهداری
افزایش کرایههای اتوبوس، تاکسی و مترو در سال ۱۴۰۳/ دریافت کرایههای جدید از اول اردیبهشت
توصیههای ایمنی وزارت بهداشت در چهارشنبهسوری
اینفوگرافیک/ چهارشنبهسوری؛ چی بود، چی شد
سومی کشتی فرنگی ایران در تورنمنت بلغارستان
نظر ۷ مرجع درباره مسافرتی که روزه را باطل نمیکند
شرایط و ضوابط فعالیت رستورانها در ماه رمضان/ استقرار بازرسان در مراکز پرتردد
اینفوگرافیک/ افسردهترین کشورهای ۲۰۲۴ را بشناسید
زمان دربی ۱۰۳ تغییر نکرد/ استقلال ـ پرسپولیس؛ چهارشنبه در آزادی
رونالدو یک جنگ تمام عیار در عربستان به راه انداخت!
جزئیات تکالیف نوروزی دبستانیها؛ پیک نوروزی حذف شد
پرشکستترین سپاهان تاریخ
اینفوگرافیک/ بهترین مواد مغذی برای سلامت مغز
ویدیو/ تفریحات خاص ظریف و همسرش در کیش
اطلاعیه پلیس به مناسبت ماه مبارک رمضان
سواد رسانهای/ ۱۰ نوع اشتباه و اطلاعات نادرست
بارش برف و وزش باد در ارتفاعات کشور/ از تردد در مسیرهای مستعد وقوع بهمن خودداری کنید
۱۸ اسفند؛ واریز دومین شارژ ۲۲۰ هزار تومانی طرح فجرانه کالابرگ
سواد رسانهای/ پروپاگاندا چیست و چه اهدافی دارد؟
اولین قضاوت یک داور زن در داربی تهران
عکس/ حسن روحانی در مجلس خبرگان
برگزاری داربی چهارشنبه ۲۳ اسفند تنها با ۴۵ هزار تماشاگر
این شما و جولان صبانتیون؛ مبارک آنان که رای ندادند!
سواد رسانهای/ چگونه اخبار جعلی را تشخیص دهیم؟
۳۰ کاندیدای پیشتاز در تهران عضو کدام فهرست انتخاباتی بودند؟
روند بازار ارز تهران بعد از انتخابات ۱۱ اسفند چگونه خواهد بود؟
کلیه مدارس استان تهران روز شنبه تعطیل است
اینفوگرافیک/ نکات مهم بیانات رهبر انقلاب درباره انتخابات
با چه مدارک شناسایی میتوانیم رأی دهیم؟
پرداخت بیمه بیکاری مشروط شد
اعلام رسمی محرومیت سنگین پوگبا از فوتبال
قیمت سکه افزایشی شد
رای نهایی درباره حرکت جنجالی رونالدو اعلام شد
پخش سری جدید «پایتخت» به نوروز میرسد؟
پسر احمدرضا عابدزاده جواب بیرانوند را داد
اینفوگرافیک/ دلایل خوابرفتن دستوپاها چیست و چه باید کرد؟
انفجار عامل تروریستی حین انجام عملیات بمب گذاری در سیستان و بلوچستان/ دومین تروریست متواری گشت
شوک 700 میلیون یورویی منچستر به رئال در جذب امباپه!
بهای پایه طرح ترافیک ۷۵ هزار تومان میشود/عوارض ۳۵ درصدی برای مجوز احداث و نصب آنتنها و دکلها
حادثه تلخ سوختگی برای دختر دوچرخهسوار ایران
بارش برف و باران در نقاط مختلف کشور
زمان دقیق واریز عیدی کارمندان، کارگران و بازنشستگان ۱۴۰۳ اعلام شد
دستور ویژه اژهای به قضات: با سرعت به موضوع تخلفات انتخاباتی ورود کنید
برای باز شدن پنجره؛ نام پرسپولیس در بین «ممنوعها»/ خطری سرخها را تهدید نمیکند
۷ بازیکن نکونام در آستانه از دست دادن بازی با استقلال و دربی!
مشکل حادی تاکنون در حوزه انتخابات و فعالیت کاندیداها نبوده است/ تاکنون جرم انتخاباتی نداشتهایم
شکایت باشگاه الشباب از رونالدو به خاطر حرکت غیر اخلاقی
ورود سامانه بارشی جدید به کشور طی فردا
این نشانه ها می گوید شما فردی عاقل هستید ولی کسی متوجه آن نیست
آغاز فروش ارز به متقاضیان سفرهای هوایی/ نحوه دریافت ۱۰۰۰ یورو
برزیل قهرمان جهان شد/ ایران با پیروزی قاطع مقابل بلاروس سوم شد